Khánh Hòa là địa phương có điều kiện tự nhiên thuận lợi để phát triển rong nho, trong đó tập trung chủ yếu tại phường Ninh Hải (thị xã Ninh Hòa). Hiện nay, các chuỗi liên kết trong sản xuất, chế biến, xuất khẩu rong nho đang được xây dựng nhằm mang lại hiệu quả kinh tế cao, phát triển bền vững cho cây trồng đặc biệt này.
Dễ trồng, chi phí ít, hiệu quả cao
Những ngày này, các đìa rong nho vùng đìa Đông Hà (phường Ninh Hải, thị xã Ninh Hòa) bắt đầu bước vào vụ thu hoạch. Ông Đặng Ngọc Thoại - Tổ trưởng Tổ hợp tác trồng rong nho Ninh Hải cho biết, hiện nay mới chớm vụ, các hộ chưa thu hoạch rộ, chỉ mới vài hộ trong số 28 thành viên của tổ hợp tác tiến hành thu hoạch nên sản lượng chưa cao. Trước đây, các thành viên của tổ hợp tác có hộ nuôi tôm, có hộ nuôi ốc hương, làm muối. Từ khi cây rong nho bén rễ, phát triển mạnh, mang lại hiệu quả kinh tế ổn định, nhiều hộ đã chuyển đổi sang trồng rong nho. Hiện nay, toàn bộ tổ hợp tác có gần 30ha trồng rong nho. Trồng rong không khó, nhưng đòi hỏi thời tiết nắng ấm, điều kiện môi trường nuôi phải sạch. Chi phí đầu tư của nghề trồng rong nho cũng thấp hơn so với các nghề nuôi trồng thủy sản khác, trung bình khoảng 200 triệu đồng/ha (sử dụng khoảng 3 - 5 năm), cho thu hoạch khoảng 30 tấn rong tươi/năm. Nếu giá bán ở mức 23.000 đồng/kg như hiện nay thì người dân có lãi khá cao, khoảng 8.000 đồng/kg. So với các nghề nuôi trồng thủy sản khác thì nghề trồng rong nho dễ làm, đầu tư ít, mang lại lợi nhuận cao cho người trồng. Ngoài ra, nghề này còn tạo việc làm ổn định cho nhiều người chuyên đi thu hoạch rong nho. Như ở Ninh Hải hiện có 10 nhóm chuyên đi thu hoạch rong nho, mỗi nhóm khoảng 30 người, thu nhập 300 - 500 nghìn đồng/người/ngày.
Rong nho là sản phẩm chủ lực của phường Ninh Hải (thị xã Ninh Hòa).
Sau hơn 20 năm cây rong nho hiện diện, đến nay, phường Ninh Hải đã trở thành “thủ phủ” rong nho của tỉnh, diện tích không ngừng tăng lên, hiện đạt hơn 60ha, với sản lượng hơn 600 tấn/năm. Đây cũng là vùng trồng rong nho nguyên liệu chất lượng cao của nhiều doanh nghiệp hàng đầu cả nước về chế biến, xuất khẩu rong nho như: Công ty TNHH Trí Tín, Công ty Cổ phần Rong biển D&T Khánh Hòa (DT Group)… Hiện nay, trên 70% rong nho của tỉnh được xuất khẩu sang các thị trường khó tính như: Nhật Bản, Mỹ, Châu Âu…, còn lại tiêu thụ nội địa. Không chỉ vậy, sản phẩm rong nho tách nước Trí Tín của Công ty TNHH Trí Tín còn trở thành sản phẩm OCOP quốc gia đầu tiên của tỉnh; hay sản phẩm rong nho của Công ty DT Group là sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp quốc gia…
Cần giải pháp phát triển bền vững
Tuy có tiềm năng, lợi thế lớn để phát triển nhưng những nông dân trồng rong nho cho rằng để phát triển bền vững nghề trồng rong nho cần tạo được đầu ra ổn định cho sản phẩm, tránh tình trạng được mùa, mất giá; nâng cao chất lượng rong nho để nâng cao giá bán. Muốn vậy, nông dân địa phương mong muốn Nhà nước sớm xây dựng vùng trồng rong nho làm cơ sở đầu tư cơ sở hạ tầng cho vùng trồng bài bản, đạt chuẩn như kênh lấy nước, thoát nước để đảm bảo nguồn nước sạch đưa vào ao rong. Các cơ quan chức năng cũng cần hướng dẫn thống nhất về quy trình trồng rong đảm bảo tiêu chuẩn phục vụ xuất khẩu, tránh tình trạng mạnh ai nấy làm. Người trồng cũng rất cần sự liên kết với các doanh nghiệp trong sản xuất, tiêu thụ rong nho.
Nông dân phường Ninh Hải (thị xã Ninh Hòa) thu hoạch rong nho.
Để đảm bảo nhu cầu xuất khẩu, hiện nay, nhiều doanh nghiệp đang tích cực liên kết với nông dân để tạo nên vùng nguyên liệu chất lượng. Trong đó, DT Group là một trong những doanh nghiệp tiên phong. Sau 15 năm phát triển rong nho, từ 3ha trồng, sản lượng 2,5 tấn/ha thử nghiệm ban đầu, hiện nay DT Group đã nhân rộng và phát triển quy mô vùng nguyên liệu lên đến 80ha, tập trung chủ yếu tại phường Ninh Hải, một số ở TP. Cam Ranh và 2 tỉnh Phú Yên, Ninh Thuận. Ông Nguyễn Quang Duy - Tổng Giám đốc DT Group cho biết: “Hiện nay, công ty tiếp tục mở rộng chuỗi liên kết để phát triển vùng trồng rong nho chất lượng cao nhằm đảm bảo nhu cầu xuất khẩu đi các thị trường: Nhật Bản, Mỹ, Châu Âu. DT Group có các chính sách hỗ trợ hiệu quả, thiết thực cho nông dân khi liên kết để phát triển vùng trồng rong nho nguyên liệu như: Chuyển giao công nghệ trồng năng suất, chất lượng cao; hỗ trợ giống, bao tiêu sản phẩm...”.
Theo ông Nguyễn Trọng Chánh - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, để phát triển bền vững, mang lại hiệu quả cao cho người trồng rong nho, các cơ quan chức năng của tỉnh đang tích cực triển khai xây dựng, phát triển các chuỗi liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ sản phẩm nông, lâm, thủy sản, trong đó có rong nho. Bên cạnh đó, tập trung hỗ trợ nông dân, doanh nghiệp xây dựng, mở rộng các vùng trồng đạt tiêu chuẩn VietGAP, đáp ứng các tiêu chuẩn của thị trường; hướng dẫn các doanh nghiệp, người dân xây dựng thương hiệu gắn với chỉ dẫn địa lý, tăng cường công tác quảng bá thương hiệu cho sản phẩm rong nho…
HẢI LĂNG - HỒNG ĐĂNG