Cờ của EU và Ukraine tung bay bên ngoài trụ sở EU ở Brussels, Bỉ, ngày 24/2. (Ảnh: Reuters)
Lãnh đạo của 27 quốc gia thuộc Liên minh châu Âu (EU) cùng Tổng thống Ukraine Volodymir Zelensky dự hội nghị ở Brussels, dù việc thể hiện quan điểm thống nhất và tình đoàn kết của họ có thể bị ảnh hưởng vì Hungary từ chối thông qua tuyên bố ủng hộ Kiev.
Cuộc họp diễn ra trong bối cảnh các nhà lãnh đạo chủ chốt của khối quyết liệt sửa đổi chính sách quốc phòng để đối phó với Nga, với những lo lắng về cuộc xung đột ở Ukraine và không còn có thể dựa vào sự bảo vệ của Mỹ.
Tổng thống Mỹ Trump khẳng định cam kết với Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), nhưng ông cũng nói rằng châu Âu phải chịu trách nhiệm nhiều hơn cho an ninh của mình. Trước đó, ông ám chỉ rằng Mỹ sẽ không bảo vệ đồng minh NATO nào không chi đủ cho quốc phòng.
"Tôi muốn tin rằng Mỹ sẽ sát cánh cùng chúng ta. Nhưng chúng ta phải sẵn sàng nếu điều đó không xảy ra", Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu về cuộc xung đột ở Ukraine trước toàn thể người dân Pháp vào đêm trước khi hội nghị thượng đỉnh diễn ra.
Trong một dấu hiệu cho thấy tính cấp bách của thời điểm này, Tổng thống Macron cho biết Pháp sẵn sàng trao đổi về việc mở rộng phạm vi hoạt động của kho vũ khí hạt nhân để bảo vệ các đối tác châu Âu.
Ngày 4/3, các đảng chuẩn bị thành lập chính phủ tiếp theo của Đức đã nhất trí nới lỏng giới hạn vay, để cho phép bổ sung hàng tỷ euro cho chi tiêu quốc phòng.
Ủy ban châu Âu cũng đã nêu các đề xuất để có thể huy động tới 800 tỷ euro (862,9 tỷ USD) nhằm tăng cường quốc phòng châu Âu, trong đó các chính phủ EU dự kiến vay tới 150 tỷ euro (161,8 tỷ USD).
Hội nghị hôm nay được kỳ vọng sẽ thông qua những kế hoạch này để có thể sớm triển khai.
Về vấn đề Ukraine, hầu như tất cả lãnh đạo EU đều muốn trấn an ông Zelensky rằng ông vẫn có thể dựa vào sự hỗ trợ của châu Âu sau khi quan hệ với Mỹ chao đảo vì cuộc cãi vã ở Nhà Trắng. Tuy nhiên, cho đến nay các thành viên EU vẫn chưa thể nhất trí về đề xuất của quan chức phụ trách đối ngoại Kaja Kallas về số tiền viện trợ quân sự mà họ cam kết cho Ukraine trong năm nay.
Các quan chức đề xuất EU nên cam kết cung cấp ít nhất 20 tỷ euro trong năm nay, tương đương năm 2024. Theo đó, mỗi quốc gia thành viên EU sẽ đóng góp theo quy mô nền kinh tế của mình.
Các nước Bắc Âu, Baltic và Hà Lan phàn nàn rằng những quốc gia lớn như Pháp, Ý và Tây Ban Nha làm chưa đủ.
Paris, Rome và Madrid bác bỏ, cho rằng số liệu công khai không thể hiện đầy đủ viện trợ quân sự của họ cho Ukraine.
Chưa rõ tài liệu về Ukraine có được tất cả 27 nhà lãnh đạo thông qua hay không, khi Thủ tướng Hungary Viktor Orban vừa có quan hệ tốt với ông Trump, vừa gần gũi với Điện Kremlin.
Trong thư gửi Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa cuối tuần qua, Thủ tướng Orban cho biết có "những khác biệt chiến lược trong cách tiếp cận của chúng tôi đối với Ukraine mà không thể giải quyết được".
Bình Giang
Theo Reuters