"Ác mộng" đề thi khó
Nhiều sĩ tử, dù "cắm mặt" vào sách vở và miệt mài ôn luyện ở các lớp học thêm, vẫn choáng váng trước độ khó của đề thi năm nay, đặc biệt là Toán và Tiếng Anh.
Nguyễn Ngọc Trâm (học sinh Trường THPT Thăng Long, Hà Nội), tự tin tiếng Anh nhưng bất ngờ trước độ dài và lượng thông tin khổng lồ trong đề.
Trần Tùng Lâm (học sinh Trường THPT Việt Trì, Phú Thọ), dù đầu tư không ít công sức cho việc học thêm, vẫn thấy đề Toán và Tiếng Anh là thử thách lớn, cho rằng đề tiếng Anh năm nay chỉ phù hợp với học sinh chuyên Anh.
Minh Anh, dù dành cả năm cuối cấp "chạy sô" ở 3 trung tâm luyện thi, vẫn thất vọng: "Em học thêm cả tối khuya nhưng khi cầm đề Tiếng Anh, gần như bị "đứng hình" vì quá nhiều từ vựng mới và cấu trúc lạ. Cảm giác như những gì mình học thêm chỉ là phần nổi của tảng băng chìm".
Những chia sẻ này đặt ra câu hỏi lớn về việc liệu học thêm có thực sự trang bị đủ "vũ khí" đối phó với đề thi ứng dụng cao và đòi hỏi tư duy nhanh nhạy như hiện nay.
Góc nhìn từ người trong cuộc
Đứng trước thực tế này, phụ huynh và giáo viên cũng trăn trở. Anh Hoàng Phương Đông (phường Đại Mỗ, Hà Nội), phụ huynh có con năm tới lên lớp 12, thẳng thắn: "Muốn chống dạy thêm, học thêm tràn lan mà đề thi tốt nghiệp THPT như năm nay thì thật khó".
Phụ huynh đưa con đi thi THPT 2025.
Chị Nguyễn Thị Huyên, phụ huynh có con học thêm ròng rã 3 năm THPT, lo lắng khi con chị dù chăm chỉ vẫn kêu trời vì đề thi "khó hơn tưởng tượng". Chị Huyên chia sẻ: "Con tôi học khá nhưng không xuất sắc. Gia đình không dư dả nhưng tôi vẫn phải cho cháu đi học thêm Toán, Lý, Hóa để "ăn chắc". Dù tốn kém, nhưng có thầy cô kèm cặp, con tôi có động lực và không bị bỏ lại. Đề thi Toán khó thế này, nếu không có thầy cô con tôi không thể tự bơi được".
Nỗi lo này phản ánh thực trạng: liệu học thêm có đang thành gánh nặng tài chính và thời gian mà hiệu quả chưa rõ ràng, đặc biệt khi đề thi đổi mới theo hướng năng lực?
Tuy nhiên, Đỗ Hoàng Dũng, một thí sinh không ở thành phố lớn, chọn tự học hoàn toàn và có cái nhìn lạc quan hơn: "Đề khó là thách thức chung, nhưng không bất khả thi nếu có chiến lược học tập hiệu quả. Với môn tự nhiên như Lý, Hóa, em tập trung hiểu bản chất công thức, làm đa dạng các dạng bài online, thay vì làm theo khuôn mẫu ở lò luyện. Tinh thần chủ động, khả năng tự tìm tòi và kỷ luật cá nhân mới là yếu tố quyết định thành bại. Tự học không chỉ củng cố kiến thức mà còn rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề, tư duy độc lập - cần thiết cho tương lai".
Chị Nguyễn Thị Hồng Vân, giảng viên đại học kiêm phụ huynh có con thi tốt nghiệp năm nay chia sẻ: "Con tôi không đi học thêm môn nào. Ban đầu tôi lo lắng, nhưng cháu nói muốn tự tìm hiểu và học theo tốc độ của mình. Thay vì ép con học thêm, tôi đầu tư sách tham khảo chất lượng, khóa học online uy tín và tạo không khí thoải mái ở nhà để con tập trung. Tôi nghĩ quan trọng là con có phương pháp phù hợp và khả năng tự học". Chị Vân cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc được thầy cô phụ đạo và dạy thêm kiến thức nâng cao bên cạnh giờ học chính khóa.
Tìm lời giải đáp
Một giáo viên dạy Toán tại một trung tâm luyện thi ở Hà Nội chia sẻ: "Học thêm không phải là "thần dược" hay chiếc đũa thần. Nó chỉ hiệu quả khi học sinh có nền tảng kiến thức cơ bản tốt, mục tiêu rõ ràng và chủ động tiếp thu. Nhiều em đến lớp học thêm chỉ vì áp lực bạn bè hay phụ huynh mà không biết mình cần gì, dẫn đến lãng phí thời gian, tiền bạc. Vai trò của giáo viên dạy thêm là bổ trợ, hệ thống hóa kiến thức, định hướng phương pháp tư duy để các em tự giải quyết vấn đề, chứ không phải "đút thìa" từng li từng tí".
Cô Hà Thị Thu Thủy (giáo viên dạy Ngữ văn) đưa ra lời khuyên: "Học thêm chỉ thực sự hiệu quả khi học sinh đã nắm vững kiến thức cơ bản trên lớp và xác định được mục tiêu học thêm rõ ràng. Nếu học thêm chỉ để "có cho bằng bạn bằng bè" mà không hiểu gì, đó chỉ là sự lãng phí. Quan trọng là các em phải tự chủ động trong học tập, biến kiến thức của thầy cô thành của mình".
Đỗ Vi