Linh hoạt trong điều hành ngân sách nhà nước, kịp thời xử lý các vấn đề cấp bách

3 giờ trướcBài gốc

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng báo cáo tại phiên họp.

Phù hợp với quy định của Hiến pháp

Chiều 9/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi).

Báo cáo tại Phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, về phân cấp quyết định một số nội dung tại dự án Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi), thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước về tăng cường phân cấp, phân quyền, dự thảo Luật quy định Quốc hội quyết định tổng thể và cơ cấu lớn dự toán ngân sách nhà nước, phân bổ ngân sách trung ương (chi đầu tư phát triển, chi thường xuyên).

Chi tiết cụ thể theo từng lĩnh vực thu, chi giao Thủ tướng Chính phủ quyết định, bao gồm cả lĩnh vực thực hiện theo nghị quyết của Đảng (chi lĩnh vực giáo dục đào tạo, dạy nghề, lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số). Đồng thời, sửa đổi thẩm quyền quyết định dự toán ngân sách nhà nước của HĐND, UBND các cấp theo nguyên tắc nêu trên.

Cùng với việc tăng cường phân cấp, phân quyền trong quyết định dự toán ngân sách nhà nước nêu trên và đảm bảo tính chủ động, linh hoạt trong điều hành ngân sách nhà nước, dự thảo Luật quy định thẩm quyền cho Chính phủ điều chỉnh dự toán thu, chi ngân sách nhà nước giữa các bộ, cơ quan trung ương và một số địa phương nhưng không làm tăng tổng mức vay, bội chi ngân sách nhà nước đã được Quốc hội quyết định, bao gồm cả việc quyết định sử dụng số dự kiến tăng thu ngân sách nhà nước trong năm. Đồng thời, sửa đổi thẩm quyền điều chỉnh dự toán ngân sách nhà nước cho UBND các cấp theo nguyên tắc nêu trên.

Theo Bộ trưởng, đây là vấn đề quan trọng, cấp bách, cần tháo gỡ ngay để đáp ứng yêu cầu thực tiễn, nhằm tạo sự chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả trong quản lý, điều hành ngân sách nhà nước, cắt giảm thủ tục hành chính, nâng cao trách nhiệm của các cấp, ngành, địa phương. Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, HĐND, UBND cấp tỉnh, cấp xã tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và có chế tài xử lý nghiêm các vi phạm, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng dẫn chứng khoản 4 Điều 70 Hiến pháp năm 2013 quy định về nhiệm vụ và quyền hạn của Quốc hội đối với ngân sách nhà nước là “... quyết định dự toán ngân sách nhà nước và phân bổ ngân sách trung ương, phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước”.

Như vậy, Hiến pháp năm 2013 quy định Quốc hội có nhiệm vụ và quyền hạn phân bổ ngân sách, không quy định cấp độ, mức độ của việc phân bổ ngân sách. Do đó, dự thảo Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi) đang quy định theo hướng Quốc hội quyết định tổng thể và cơ cấu lớn dự toán ngân sách nhà nước, phân bổ ngân sách trung ương (chi đầu tư phát triển, chi thường xuyên) và giao Thủ tướng Chính phủ quyết định chi tiết cụ thể theo từng lĩnh vực thu, chi là phù hợp với quy định của Hiến pháp.

Chủ động, linh hoạt trong tổ chức thực hiện

Về sử dụng số tăng thu, tiết kiệm chi so với dự toán, dự toán chi còn lại của cấp ngân sách, Bộ trưởng cho biết, Luật Ngân sách nhà nước hiện hành quy định việc xử lý tăng thu so với dự toán; dự toán chi còn lại của cấp ngân sách thực hiện theo thứ tự ưu tiên và không quy định bổ sung tăng dự phòng ngân sách nhà nước.

Thực tiễn điều hành ngân sách trong thời gian qua, diễn biến tình hình kinh tế - xã hội ngày càng phức tạp, khó lường và thực hiện nhiều yêu cầu, chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước về phát triển kinh tế - xã hội đã phát sinh nhiều nhiệm vụ quan trọng, cấp bách về quốc phòng, an ninh, phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, cạnh tranh chiến lược, ưu tiên cho tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia...

Do đó, dự thảo Luật Ngân sách nhà nước sửa đổi đã quy định sử dụng linh hoạt từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi, dự toán chi còn lại của cấp ngân sách (không quy định xử lý theo thứ tự ưu tiên), bao gồm cả tăng dự phòng ngân sách nhà nước (trong phạm vi mức bố trí dự phòng từ 2% đến 5% tổng chi ngân sách nhà nước).

Theo Bộ trưởng, trên cơ sở ý kiến của các đại biểu Quốc hội thảo luận tại Tổ, hội trường, ý kiến thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Tài chính, đại diện Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, Chính phủ đã tiếp thu, chỉnh lý nhiều nội dung.

Trong đó, thực hiện chủ trương đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số theo Nghị quyết số 57-NQ/TW và sắp xếp tổ chức bộ máy, xây dựng mô hình chính quyền địa phương 02 cấp, dự thảo đã tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật về các nội dung: Tổng hợp lập dự toán, chấp hành ngân sách nhà nước, phân cấp ngân sách cấp tỉnh, cấp xã đối với lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số và có hiệu lực từ ngày 01/7/2025. Đồng thời, dự thảo Luật cũng đã được tiếp thu chỉnh lý quy định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của TP. Hà Nội được áp dụng theo Luật Thủ đô.

Để kịp thời, chủ động trong việc sử dụng nguồn tăng thu, tiết kiệm chi so với dự toán, dự toán chi còn lại của cấp ngân sách, dự thảo Luật quy định Quốc hội phân cấp cho Chính phủ quản lý điều hành nguồn tăng thu so với dự toán, dự toán chi còn lại, bảo đảm hiệu quả và báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội kết quả thực hiện.

Để có cơ sở trong tổ chức thực hiện, dự thảo bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ quy định nguồn tài trợ, đóng góp tự nguyện; nguồn viện trợ không hoàn lại cho Nhà nước, Chính phủ Việt Nam và chính quyền địa phương; sử dụng nguồn vốn chi đầu tư phát triển của ngân sách địa phương cho các dự án thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách cấp trên trực tiếp hoặc hỗ trợ địa phương khác.

Để chủ động, linh hoạt trong tổ chức thực hiện, tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung tăng trách nhiệm của thủ trưởng đơn vị trong thực hiện chi ngân sách, đơn giản hóa quy trình kiểm soát chi ngân sách của cơ quan Kho bạc Nhà nước. Đồng thời, bổ sung quy định đảm bảo sử dụng linh hoạt, hiệu quả, kịp thời đối với Quỹ dự trữ tài chính cấp tỉnh.

Trần Huyền

Nguồn Tài Chính : http://tapchitaichinh.vn/linh-hoat-trong-dieu-hanh-ngan-sach-nha-nuoc-kip-thoi-xu-ly-cac-van-de-cap-bach.html