Lỗ hổng trong quản lý, kiểm soát xe 'hai khúc' biển số Lào - Bài 1: Hạ tầng giao thông trả giá đắt

5 giờ trướcBài gốc

Đoàn xe "hai khúc" sau khi làm xong thủ tục thông quan tại Cửa khẩu Quốc tế Cầu Treo (Hà Tĩnh) chuẩn bị lưu thông vào nội địa Việt Nam. Ảnh: Xuân Tiến/TTXVN

Việc ký kết Hiệp định tạo điều kiện thuận lợi cho phương tiện cơ giới đường bộ qua lại biên giới giữa Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Chính phủ nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào và Nghị định thư thực hiện Hiệp định trên vào năm 2010 giữa Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Chính phủ nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào đã mở ra cơ hội hợp tác giao thương phát triển kinh tế giữa Lào và Việt Nam; tạo tiền đề cho doanh nghiệp, người dân hai nước được tham gia vào hoạt động xuất, nhập khẩu hàng hóa qua lại với nhau. Tuy nhiên, hiện nay, công tác quản lý, kiểm soát các phương tiện xe ô tô kéo rơ moóc nhiều cụm trục còn gọi xe "hai khúc" biển số Lào tại các tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh đã bộc lộ những lỗ hổng, gây ra nhiều hệ quả tiêu cực đối với hạ tầng giao thông, sự công bằng cạnh tranh trong hoạt động kinh doanh vận tải. Để làm rõ vấn đề này phóng viên Thông tấn xã Việt Nam có chùm bài phản ánh thực trạng trên.

Bài 1: Hạ tầng giao thông trả giá đắt

Theo Thông tư 39/2024/TT-BGTVT quy định về tải trọng, khổ giới hạn của đường bộ; lưu hành xe quá khổ giới hạn, xe quá tải trọng, xe bánh xích trên đường bộ; hàng siêu trường, siêu trọng, vận chuyển hàng siêu trường, siêu trọng; xếp hàng hóa trên phương tiện giao thông đường bộ; cấp giấy phép lưu hành cho xe quá tải trọng, xe quá khổ giới hạn, xe bánh xích, xe vận chuyển hàng siêu trường, siêu trọng trên đường bộ, trường hợp xe ô tô kéo rơ moóc nhiều cụm trục thì khối lượng toàn bộ của tổ hợp xe không quá 45 tấn. Thế nhưng, trong thời gian dài, phương tiện xe ô tô kéo rơ moóc nhiều cụm trục biển số Lào còn gọi xe "hai khúc" vẫn ngang nhiên lưu thông trên các tuyến đường tại Nghệ An, Hà Tĩnh. Với trọng tải lớn, trong khi hạ tầng giao thông còn yếu cùng với sự thiếu kiểm soát của các cơ quan chức năng khiến nhiều tuyến giao thông xuống cấp nghiêm trọng. Không dừng lại ở đó, với kích thước chiều dài gần 20m, việc di chuyển trên các tuyến đường nhỏ hẹp còn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông.

Né trạm thu phí, phá nát đường huyện ở Nghệ An

Những năm trở lại đây, đặc biệt sau khi cầu Yên Xuân (bắc qua sông Lam, nối liền xã Long Xá, huyện Hưng Nguyên với xã Trung Phúc Cường, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An) hoàn thành, thông xe năm 2016, tình trạng xe trọng tải lớn né Trạm thu phí cầu Bến Thủy đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với hạ tầng giao thông địa phương. Hàng ngày, hàng chục xe thân liền kéo rơ moóc, hay còn gọi là xe "hai khúc" mang biển số Lào, chở quặng với tổng trọng tải lớn di chuyển trên tuyến đường ĐH 20, khiến mặt đường nhanh chóng xuống cấp nghiêm trọng.

Qua khảo sát thực tế, xe "hai khúc" biển số Lào thường có tổng trọng tải (xe và hàng) lên đến 50 tấn, thậm chí trên 60 tấn, vượt xa mức 45 tấn của các dòng xe tương đương tại Việt Nam. Đơn cử như ngày 5/6/2025, xe "hai khúc" mang biển kiểm soát UN3622 chở hàng hóa từ Lào nhập cảnh qua Cửa khẩu Quốc tế Cầu Treo khi cân tải tại Công ty cổ phần Cảng Nghệ Tĩnh (Cảng Cửa Lò) tổng trọng tải là hơn 63,29 tấn, riêng hàng hóa là hơn 43,55 tấn. Tương tự, xe cùng loại mang biển kiểm soát UN3979, UN3993, UN3082 khi cân tải ngày 21/4 đều có tổng trọng tải từ 59 tấn, riêng hàng hóa trên 39 tấn. Xe mang biển kiểm soát UN8554, UN 8776 được cân tải ngày 19/3 có cũng có tổng trọng tải trên 63 tấn, riêng hàng hóa trên 42 tấn.

Cuối tháng 5/2025, trong cái nắng gắt nồng, oi bức, chúng tôi có mặt tại xã Trung Phúc Cường, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Tuyến đường ĐH 20 đi qua địa bàn xã dù đã được cắm biển hạn chế tổng trọng tải 30 tấn nhưng tình trạng xe quá tải vẫn ngang nhiên hoạt động, diễn ra thiếu kiểm soát, gây bức xúc trong cộng đồng. Mặt đường xuống cấp nghiêm trọng, với chi chít ổ voi, ổ gà gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông. Đặc biệt khi màn đêm buông xuống, con đường trở nên tấp nập với đoàn xe "hai khúc" chở quặng từ Cửa khẩu Quốc tế Cầu Treo (Hà Tĩnh) về Cảng Cửa Lò (Nghệ An).

Anh Nguyễn Văn Chung, xã Trung Phúc Cường, huyện Nam Đàn bức xúc: "Một xe đã nặng 30 tấn, cộng thêm rơ moóc phía sau cũng 30 tấn nữa, thì làm sao con đường này chịu nổi?".

Ông Nguyễn Ngọc Hải, xóm Thọ Toán, xã Trung Phúc Cường cũng lo ngại: "Xe trọng tải lớn đi liên tục, không chỉ tuyến đường ĐH 20 mà cả đường 12/9 trên địa bàn cũng bị ảnh hưởng nặng nề. Đường cứ sửa xong sau đó rồi lại hỏng tiếp".

Dù chính quyền địa phương liên tục trích ngân sách để sửa chữa, tình trạng xuống cấp vẫn tái diễn, gây nguy cơ mất an toàn giao thông. Một số phương tiện thậm chí chọn đi vào đường dân sinh để tránh đoạn đường hư hỏng, dẫn đến tình trạng xung đột và mất an ninh trật tự khi người dân dựng rào chặn lối đi.

Trước tình trạng này, chính quyền địa phương đã liên tục xin kinh phí sửa chữa nhưng cũng như "ném đá ao bèo". Ông Nguyễn An Toàn, Chủ tịch UBND xã Trung Phúc Cường, huyện Nam Đàn cho biết, những xe "hai khúc" biển số của Lào thường hoạt động vào ban đêm với trọng tải vượt xa khả năng chịu đựng của mặt đường. Năm 2024, huyện Nam Đàn đã chi 1,2 tỷ đồng để tu sửa nhưng chỉ duy trì được 6-7 tháng. Gần đây, xã tiếp tục trích 40 triệu đồng để khắc phục tạm thời, song hiện nay mặt đường đã xuống cấp không đảm bảo an toàn cho người dân khi tham gia giao thông.

Di chuyển hàng chục km qua địa bàn 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh, điểm đến của những xe hai khúc là Cảng Cửa Lò (Nghệ An). Ảnh: Văn Tý/TTXVN

Tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn giao thông

Ngược lên Cửa khẩu Quốc tế Cầu Treo (Hà Tĩnh), chúng tôi dễ dàng bắt gặp từng đoàn xe "hai khúc" mang biển số Lào sau nối đuôi nhau chờ hoàn tất thủ tục thông quan trước khi di chuyển vào nội địa Việt Nam. Để tập kết hàng hóa tại cảng Cửa Lò (Nghệ An), đoàn xe "hai khúc" sẽ di chuyển trên hàng chục km tuyến Quốc lộ 8A, đi qua 2 huyện Hương Sơn, Đức Thọ (Hà Tĩnh) trước khi vào địa bàn Nghệ An.

Bám theo sau những xe "hai khúc" biển số Lào trên hành trình chở quặng xuôi tuyến Quốc lộ 8A cảm nhận rõ sự cồng kềnh, nguy hiểm khi các xe này vào các khúc cua, dốc cao, cầu cạn. Do trọng tải rất lớn, kéo theo "hai khúc" với tổng độ dài lên đến gần 20m nên việc di chuyển trên những khúc cua quanh co, dốc, cầu cạn cắt cua qua những khe suối, vực sâu rất thiếu linh hoạt, nhất là khi phải tránh phương tiện đi ngược chiều.

Ở những đoạn, khu vực có độ đốc lớn, tiếng động cơ gằn gứ vang vọng núi rừng. Khi qua những khu vực tập trung đông dân cư, nơi có nhà dân sinh sống, hàng quán mọc dày hai bên tuyến Quốc lộ 8A thì hoạt động của loại xe "hai khúc" này trở thành nỗi bất an đối với người dân địa phương.

Anh Trần Văn Hòa, người dân huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh) cho biết, loại xe "hai khúc" mang biển số Lào có độ dài rất lớn so với xe khách, xe tải thông thường. Không những vậy, với kết cấu hai khúc cồng kềnh, lại chở hàng quặng rất nặng nên rất nguy hiểm khi đi gần.

Chị Lê Thị Quyên, người dân huyện Đức Thọ (Hà Tĩnh) chia sẻ, xe "hai khúc" biển số Lào ngược xuôi qua địa bàn bất kể thời gian nào trong ngày, tập trung nhiều về đêm. Nhà tôi sinh sống cạnh tuyến Quốc lộ 8A đã quá quen với hình ảnh xe "hai khúc" qua lại mỗi ngày nhưng vào ban đêm, nhất là hôm trời mưa, đường trơn, khi nghe tiếng còi xe, tiếng phanh gấp của loại xe này vang lên, chúng tôi không khỏi giật mình lo sợ.

Không riêng người dân sinh sống, kinh doanh bán buôn dọc hai bên đường tuyến Quốc lộ 8A, tại những tuyến đường nhỏ, hẹp, kết cấu hạ tầng giao thông chưa đồng bộ (chưa có hệ thống phòng vệ mềm, chưa chia làn đường, không có dải phân cách cứng, lề đường còn thiếu, nhỏ hẹp…) loại xe hai khúc này lưu thông qua lại mỗi ngày càng trở thành nỗi ám ảnh đối với người tham gia giao thông.

Đơn cử như tuyến tỉnh lộ ĐT 542 đoạn qua địa bàn xã Thông Tân, huyện Hưng Nguyên (Nghệ An). Theo tìm hiểu, đường ĐT 542 chạy qua địa bàn này khoảng 3,5 km, dọc chiều dài tuyến một bên là sông, một bên nhà và các công trình dân sinh.

Người dân địa phương cho hay, bề rộng tuyến đường nhỏ, hành lang an toàn giao thông chưa đồng bộ, nhiều đoạn chưa phân làn. Trong khi, đây là tuyến đường chính nên vào giờ cao điểm sáng, chiều ngoài một lượng công nhân đi làm bằng phương tiện xe máy cá nhân thì còn rất nhiều học sinh và người dân lưu thông. Vì vậy, việc xe "hai khúc" lưu thông trên tuyến đường này gây nên nỗi lo lắng, ghê sợ cho người điều khiển phương tiện xe máy, người đi bộ.

Đặc biệt, tại điểm đấu nối tỉnh lộ ĐT 542 vào cầu Yên Xuân có Chợ Vực (thuộc xã Long Xá, huyện Hưng Nguyên, Nghệ An), nơi mỗi ngày tập trung rất nhiều người dân trên địa bàn 2 xã Long Xá, Thông Tân đến bán buôn, trao đổi hàng hóa, kinh doanh. Mỗi khi xe "hai khúc" qua đây, người dân phải né tránh trong nỗi lo lắng, bất an. Điểm chợ trở thành nơi nguy cơ mất an toàn giao thông, nhiều khi gây ách tắc cục bộ.

Hơn thế, sự chênh lệch trọng tải giữa xe "hai khúc" biển kiểm soát Lào và xe tương tự được phép lưu thông ở nội địa đang tạo áp lực cạnh tranh lên doanh nghiệp vận tải, tác động tiêu cực đến môi trường cạnh tranh thị trường logistics trong nước.

Bài 2: Thiếu công bằng trong cạnh tranh

Văn Tý - Xuân Tiến - Hữu Quyết (TTXVN)

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/kinh-te/lo-hong-trong-quan-ly-kiem-soat-xe-hai-khucbien-so-lao-bai-1-ha-tang-giao-thong-tra-gia-dat-20250618162640038.htm