Lo ngại rác thải ven biển

9 giờ trướcBài gốc

Rác thải nhựa cửa biển Lễ Thịnh, thôn Phú Lương, xã An Ninh Đông (huyện Tuy An). Ảnh: MẠNH LÊ TRÂM

Nhiều hoạt động gom rác

Vịnh Xuân Đài (TX Sông Cầu) trải dài từ phường Xuân Đài, Xuân Thạnh, Xuân Yên qua xã Xuân Phương. Vùng này hàng trăm người ở các nơi đến nuôi tôm hùm, cá mú bằng lồng bè. Việc nuôi tôm hùm, cá mú, mỗi ngày thải ra nhiều rác, trong đó có ni lông, lon, chai nhựa...

Để hạn chế rác thải gây ô nhiễm biển, các đơn vị chức năng của TX Sông Cầu triển khai các mô hình như “Bãi biển xanh - không rác thải”, “Bãi biển không túi ni lông”, “Nói không với ống hút nhựa”. Tuy nhiên trong lúc đi vòng qua Vũng Lắm (phường Xuân Đài), chúng tôi phát hiện đám rác to lấp bãi cát. Ông Nguyễn Văn Tâm, một người dân ở phường Xuân Đài chia sẻ: Rác trên vịnh thì túi ni lông là nhiều nhất, bởi những người nuôi thủy sản ở đây sau khi cho tôm ăn xong rồi thả luôn xuống biển, gặp gió dồn lại trôi tấp vô bờ thành đám rác.

Tuyến ven biển xuống cửa biển Lễ Thịnh, thôn Phú Lương, xã An Ninh Đông (huyện Tuy An) có con lạch chứa đầy túi ni lông, xốp, nhựa. Đang kiểm tra ngư cụ từ chiếc ghe nhỏ neo gần bờ, ông Bùi Văn Long, một ngư dân ở đây cho hay: Con lạch gần cửa Lễ Thịnh là nơi ghe thuyền neo đậu trong mùa mưa bão. Mùa nắng ngư dân đi giàn lưới cá trích, bắt cá hố, còn mùa biển động đi lưới tôm, bắt tôm hùm giống. Thế nhưng, đường đi của ghe có lúc “đứng” giữa biển do ni lông quấn vào chân vịt. Người dân ven lạch vận động gom rác thải nhựa, nhưng một thời gian sau, ở đâu trôi về đây thiếu điều lấp con lạch.

Cũng theo ông Long, dọc tuyến đường xuống cửa biển Lễ Thịnh thuộc thôn Phú Lương, trước đây có điểm chợ họp tự phát, rác tràn lên đường; túi ni lông đựng cá, mắm, bốc mùi hôi nồng nặc. UBND xã An Ninh Đông đã xây dựng chợ mới, thu gom rác không để ni lông trôi xuống biển. Thế nhưng cứ sau mỗi đợt gió chướng, rác đại dương lại tấp vào cửa biển Lễ Thịnh, tràn vào các con lạch bên trong.

Rác trên vịnh Xuân Đài thì túi ni lông là nhiều nhất. Ảnh: MẠNH LÊ TRÂM

Mang rác vào bờ, vẫn còn... rác

Vũng Rô được mệnh danh là “thủ phủ” tôm hùm, cá mú. Theo thống kê của UBND xã Hòa Xuân Nam (TX Đông Hòa), hiện nơi đây có khoảng 500 bè nuôi cá mú, tôm hùm xanh và 21 bè nổi hoạt động du lịch vùng ven bờ. Thời gian qua, nhiều rác thải nhựa trôi tấp ven bờ, gây ô nhiễm môi trường. Nguyên nhân của tình trạng rác thải nhựa trôi tấp trên vịnh Vũng Rô là do các hộ nuôi thủy sản trên các lồng bè vứt bỏ các túi ni lông đựng thức ăn cho thủy sản. Trước tình trạng ô nhiễm vì rác ni lông, địa phương quản lý rác bằng cách yêu cầu các lồng bè ký cam kết mang rác vào bờ.

Ông Trần Văn Cốm, một người nuôi tôm hùm ở Vũng Rô cho rằng, cán bộ địa phương ra tận lồng bè vận động chủ lồng bè ký cam kết mang rác vào bờ, tự nguyện đóng góp kinh phí để thực hiện xã hội hóa việc thu gom rác. Điều này tôi rất ủng hộ. Tuy nhiên, ý thức của nhiều người trong công tác bảo vệ môi trường còn kém nên hiệu quả mang lại không cao. Có người vận chuyển mồi cho tôm hùm ăn xong là đụng đâu quăng đó, người gom, kẻ xả, vì vậy mang rác vào bờ mà vẫn còn đám rác ni lông trên vịnh.

Cũng theo ông Cốm, chính quyền địa phương làm tốt công tác quản lý rác, song Vũng Rô còn rác ni lông hay không là do ý thức của người nuôi tôm.

Theo UBND xã Hòa Xuân Nam, giải pháp bảo vệ môi trường lâu dài là địa phương sẽ mời các hộ dân đang nuôi trồng thủy sản để tuyên truyền, vận động tự thu gom rác vào bờ, đồng thời xử lý nghiêm hành vi thải bỏ chất thải nhựa trên biển theo quy định.

Theo lãnh đạo UBND xã Hòa Xuân Nam, tại Vũng Rô có các lồng bè, người nuôi đến từ huyện Tuy An, TX Sông Cầu và xã Đại Lãnh (huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa). Cách đây 5 năm, UBND xã tiến hành thống kê tại Vũng Rô có 380 chủ bè nuôi với 16.469 ô lồng, nay có khoảng 500 bè/21.636 ô lồng. Về giải pháp bảo vệ môi trường lâu dài, UBND xã sẽ mời các hộ dân đang nuôi trồng thủy sản để tuyên truyền, vận động tự thu gom rác vào bờ, đồng thời xử lý nghiêm hành vi thải bỏ chất thải nhựa trên biển theo quy định.

“Chữa lành” đại dương xanh

Theo các chuyên gia về môi trường, túi ni lông là vật liệu mất từ 500-1.000 năm mới phân hủy trong môi trường tự nhiên; một số không trực tiếp tiếp xúc với ánh sáng sẽ vĩnh viễn không thể phân hủy.

Theo báo cáo về kết quả của Dự án nghiên cứu nguồn phát thải, nơi tích tụ và các giải pháp nhằm giảm thiểu tác động của rác thải nhựa đến cộng đồng ven biển ở Việt Nam, được công bố năm 2024, với đường bờ biển dài 3.260km qua 28 tỉnh thành, vùng ven biển Việt Nam đóng vai trò sống còn trong sự phát triển kinh tế và sinh kế cộng đồng. Tuy nhiên, ô nhiễm nhựa đã và đang đe dọa nghiêm trọng hệ sinh thái, sức khỏe cộng đồng và tính bền vững của kinh tế quốc gia. Hằng năm, khoảng 730.000 tấn rác thải nhựa xâm nhập môi trường biển, đặt ra nhu cầu cấp thiết về hành động phối hợp giữa các bên liên quan. Với hơn 8.000 tấn rác thải nhựa phát sinh mỗi ngày, Việt Nam là 1 trong 10 quốc gia ô nhiễm nhựa hàng đầu thế giới. Khoảng 75% chất thải rắn trong nước bao gồm nhựa được quản lý sai cách hoặc xử lý không đúng cách với chưa đến 30% rác thải nhựa được tái chế.

Biển có vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển, hội nhập của Việt Nam, như một “lá phổi xanh” chống biến đổi khí hậu. Trong chiến lược khai thác, sử dụng tài nguyên biển tầm nhìn đến năm 2050, Việt Nam đặt mục tiêu trở thành quốc gia mạnh về biển, giàu từ biển, bảo vệ đa dạng sinh học và môi trường biển.

Hằng năm, cộng đồng cả nước đều triển khai rất nhiều hoạt động, dự án, chương trình ý nghĩa để chung tay bảo tồn đại dương. Nhiều cộng đồng, giới trẻ trong nước và người nước ngoài đang làm việc tại Việt Nam đồng loạt phát động nhiều hoạt động, chương trình, tuần lễ cùng hành động dọn dẹp bờ biển, nhặt rác thải nhựa để góp phần “chữa lành” đại dương xanh.

MẠNH LÊ TRÂM

Nguồn Phú Yên : https://baophuyen.vn/xa-hoi/202506/lo-ngai-rac-thai-ven-bien-2cf1767/