Lo ngại TikTok tiếp tay cho cờ bạc trực tuyến, Indonesia đình chỉ ứng dụng

4 giờ trướcBài gốc

Trong vài năm trở lại đây, TikTok đã trở thành một trong những nền tảng mạng xã hội phổ biến nhất tại Đông Nam Á. Với lượng người dùng lên đến hàng trăm triệu, đặc biệt là trong giới trẻ, ứng dụng này không chỉ là kênh giải trí mà còn là công cụ kinh doanh, truyền thông và thậm chí vận động chính trị.

Tuy nhiên, đi kèm với sự phổ biến đó là những nguy cơ ngày càng rõ rệt: từ việc phát tán tin giả, quảng bá các nội dung độc hại cho đến tình trạng tội phạm công nghệ lợi dụng nền tảng để tổ chức, mời gọi người dùng tham gia vào cờ bạc trực tuyến. Chính điều này đã khiến các chính phủ trong khu vực liên tiếp siết chặt quản lý TikTok với những biện pháp pháp lý, kỹ thuật và hành chính đa dạng.

Indonesia mạnh tay với TikTok vì lo ngại cờ bạc trực tuyến

Indonesia vốn đã có quy định nghiêm ngặt đối với hoạt động đánh bạc. Trong nhiều năm, chính quyền nước này xem cờ bạc trực tuyến là một trong những mối đe dọa nghiêm trọng đối với an ninh xã hội, gây thất thoát kinh tế và tạo điều kiện cho tội phạm tài chính.

Indonesia muốn chặn ảnh hưởng tiêu cực từ TikTok

Thống kê từ cảnh sát Indonesia cho thấy trong năm 2023, hơn 3.000 vụ việc liên quan đến đường dây cờ bạc trực tuyến bị triệt phá, với hàng chục nghìn tài khoản ngân hàng ảo bị đóng băng. Dù vậy, các đường dây này vẫn tìm mọi cách để thích nghi, trong đó có việc lợi dụng các nền tảng mạng xã hội phổ biến như TikTok để tiếp cận giới trẻ. Tại Indonesia, có hơn 100 triệu tài khoản hoạt động.

Trong thời gian Indonesia xảy ra một số bất ổn xã hội vào tháng trước, không ít nhóm tội phạm đã lợi dụng sự chú ý trên mạng xã hội để cài cắm quảng bá trò chơi cá cược trá hình. Chính phủ Indonesia cáo buộc rằng tính năng live stream của TikTok đã trở thành “cửa ngõ” cho các hoạt động phi pháp này.

Tình hình nóng đến mức TikTok phải tạm thời đình chỉ tính năng live trong giai đoạn nhạy cảm. Thế nhưng, khi Bộ Truyền thông và Kỹ thuật số Indonesia yêu cầu cung cấp dữ liệu chi tiết về lưu lượng, dòng tiền và cơ chế kiếm tiền từ live stream, công ty không cung cấp đầy đủ, viện dẫn “quy trình nội bộ”.

Trước tình hình đó, Bộ Truyền thông và Kỹ thuật số Indonesia quyết định đình chỉ giấy phép hoạt động điện tử của TikTok tại nước này. Về lý thuyết, điều này đồng nghĩa với việc ứng dụng có thể bị chặn truy cập bất cứ lúc nào. Tuy nhiên, cho đến nay, người dùng vẫn có thể vào TikTok bình thường, bởi chính phủ cho biết nền tảng này đang làm việc với cơ quan quản lý để khắc phục vi phạm. Dù vậy, sự kiện này một lần nữa cho thấy chính quyền Indonesia sẵn sàng áp dụng biện pháp cứng rắn để bảo vệ xã hội khỏi nạn cờ bạc trực tuyến, ngay cả khi phải đụng độ với một gã khổng lồ công nghệ toàn cầu.

Đông Nam Á siết chặt TikTok: mỗi nước một cách tiếp cận

Indonesia không phải quốc gia duy nhất trong khu vực lo ngại trước ảnh hưởng của TikTok. Từ Thái Lan, Singapore đến Malaysia, nhiều chính phủ đã đưa ra các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt, phản ánh mối quan ngại chung về an ninh số, thông tin sai lệch và bảo vệ người dùng trẻ tuổi.

TikTok có lượng người dùng lớn tại Đông Nam Á

Singapore là một trong những quốc gia hành động sớm nhất. Chính phủ nước này quy định TikTok không được phép cài đặt trên thiết bị chính phủ, trừ khi được phê duyệt “khi có nhu cầu công việc”. Đây là biện pháp nhằm hạn chế nguy cơ rò rỉ dữ liệu nhạy cảm.

Đồng thời, Singapore cũng ban hành Đạo luật Chống can thiệp nước ngoài (FICA), cho phép chính quyền yêu cầu các nền tảng như TikTok phải chặn các tài khoản bị nghi ngờ lan truyền thông tin chính trị gây bất ổn. Trong nhiều trường hợp, TikTok đã phải tuân thủ yêu cầu, xóa bỏ hoặc hạn chế truy cập các tài khoản liên quan.

Malaysia lại chọn hướng quản lý bằng khung pháp lý mới. Bắt đầu từ năm 2025, tất cả nền tảng mạng xã hội và dịch vụ nhắn tin có trên 8 triệu người dùng tại Malaysia phải xin giấy phép hoạt động, trong đó TikTok và WeChat là hai ứng dụng đầu tiên được cấp phép. Cùng lúc, Kuala Lumpur gây áp lực buộc TikTok triển khai cơ chế xác minh tuổi để bảo vệ trẻ em khỏi nội dung độc hại. Những biện pháp này phản ánh lo ngại ngày càng tăng trong xã hội Malaysia về ảnh hưởng tiêu cực của mạng xã hội, từ tin giả đến văn hóa độc hại.

Thái Lan tập trung vào hai mảng: hạ tầng và chính trị. Một mặt, Bangkok khuyến khích TikTok đầu tư vào trung tâm dữ liệu và hệ thống lưu trữ ngay trong lãnh thổ, với dự án 3,8 tỉ USD được lên kế hoạch vận hành từ 2026. Điều này vừa giúp phát triển hạ tầng số quốc gia, vừa đảm bảo dữ liệu người dùng nằm trong tầm kiểm soát. Mặt khác, Thái Lan cũng hạn chế các hoạt động vận động tranh cử, cấm việc sử dụng TikTok để quảng bá chính trị theo kiểu “tài khoản thương hiệu hóa” trong giai đoạn bầu cử. Đây là nỗ lực nhằm ngăn chặn việc mạng xã hội trở thành công cụ thao túng chính trị.

Trong khi đó, Philippines chưa áp dụng biện pháp mạnh mẽ nào tương tự. Chính phủ Manila đến nay vẫn chủ yếu dừng ở việc khuyến nghị người dân cảnh giác với tin giả và kêu gọi TikTok hợp tác kiểm duyệt nội dung. Tuy nhiên, với xu hướng chung trong khu vực, nhiều chuyên gia dự đoán rằng Philippines cũng sẽ sớm có động thái siết quản lý, đặc biệt nếu xuất hiện những sự cố liên quan đến an ninh thông tin hoặc tội phạm mạng.

Điểm chung giữa các nước Đông Nam Á là đều công nhận TikTok như một công cụ kinh tế, văn hóa quan trọng, đặc biệt trong thương mại điện tử và quảng bá nội dung sáng tạo. Song song, họ cũng nhận thức rõ các nguy cơ về an ninh và xã hội mà nền tảng này mang lại. Chính vì vậy, cách tiếp cận phổ biến là “không cấm tuyệt đối” mà siết chặt bằng luật, bằng yêu cầu dữ liệu, hoặc các hạn chế liên quan đến nội dung và người dùng.

Về phía TikTok, công ty liên tục khẳng định tôn trọng luật pháp từng thị trường và cam kết hợp tác. Song rõ ràng, sự giằng co giữa yêu cầu kiểm soát của chính phủ và mục tiêu phát triển kinh doanh của nền tảng sẽ còn tiếp diễn. Bởi vậy, câu hỏi đặt ra là TikTok có thể dung hòa như thế nào giữa lợi ích thương mại và sự tuân thủ chặt chẽ các luật lệ bản địa.

Bùi Tú

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/lo-ngai-tiktok-tiep-tay-cho-co-bac-truc-tuyen-indonesia-dinh-chi-ung-dung-238418.html