Lo ngại UAV cảm tử Nga có thể phủ sóng mọi ngóc ngách châu Âu

3 giờ trướcBài gốc

Với phạm vi hoạt động xa và yêu cầu hạ tầng triển khai tương đối đơn giản, UAV Geran-2 đang được đánh giá là một yếu tố chiến lược có khả năng mở rộng ảnh hưởng vượt ra ngoài khu vực xung đột tại Ukraine.

Máy bay không người lái cảm tử Shahed-136, còn được biết đến với tên gọi Geran-2 trong biên chế của Nga - Ảm: Internet

Tính năng kỹ thuật và phạm vi hoạt động của UAV Geran-2

Theo Cục Tình báo quốc phòng Ukraine (GUR), UAV Geran-2 của Nga - phát triển từ thiết kế Shahed-136 của Iran là dòng UAV cảm tử đang được sử dụng rộng rãi trong xung đột tại Ukraine. Loại máy bay này trang bị động cơ piston, bay với tốc độ trung bình khoảng 18km/h, dẫn đường bằng GPS và mang theo đầu đạn nổ. Điểm mạnh đáng chú ý là tầm hoạt động xa, dao động từ 1.800 đến 2.500km, cho phép nó vươn tới nhiều mục tiêu ở châu Âu khi được phóng từ các khu vực do Nga kiểm soát hoặc từ lãnh thổ đồng minh.

Một ưu thế chiến thuật khác của Geran-2 là không cần hạ tầng cố định để triển khai. Chỉ với bệ phóng di động, hệ thống này có thể sẵn sàng hoạt động mà không đòi hỏi đường băng hay căn cứ lớn, giúp Nga dễ dàng mở rộng khu vực tác chiến trong thời gian ngắn. Khả năng thiết lập nhanh chóng các điểm phóng mới cho phép điều chỉnh linh hoạt theo diễn biến chiến trường, đồng thời gây khó khăn cho các đối thủ trong việc dự đoán đường bay.

Nga hiện vận hành nhiều cơ sở phóng UAV tại bán đảo Crimea và vùng Bryansk, sát biên giới phía bắc Ukraine. Ngoài ra, St. Petersburg được coi là vị trí thuận lợi nhờ hệ thống hậu cần và vị trí địa lý quan trọng. Các địa bàn này đều mang lại lợi thế khi tính toán phạm vi hoạt động tối đa của Geran-2.

Tầm hoạt động của UAV Nga nếu được triển khai ở bán đảo Crimea, Bryansk hay St. Petersburg - Ảnh: Defense Express

Từ Crimea, Bryansk hay St. Petersburg, UAV Nga có thể dễ dàng tấn công các nước Bắc Âu như Đan Mạch, Na Uy, Thụy Điển, cũng như Hà Lan, phần lớn nước Đức và miền Nam nước Ý. Với biến thể đạt tầm xa 2.500km, phạm vi UAV cảm tử Nga còn mở rộng tới toàn bộ lãnh thổ Vương quốc Anh, gần như toàn bộ Pháp và phần lớn Tây Ban Nha.

Khả năng triển khai từ lãnh thổ Belarus cũng là yếu tố cần lưu ý. Nếu Nga sử dụng căn cứ không quân Osovtsy ở tỉnh Brest hoặc khu vực Kaliningrad, vùng lãnh thổ tách biệt nằm giữa Ba Lan và Lithuania, tầm hoạt động của UAV có thể tăng thêm khoảng 700 km.Khi đó, gần như toàn bộ Tây Ban Nha, bao gồm thủ đô Madrid, sẽ nằm trong tầm tác chiến của Geran-2, ngoại trừ một số khu vực tại Bồ Đào Nha.

Tầm hoạt động của UAV Nga nếu được triển khai ở tỉnh Brest (Belarus) hoặc khu vực Kaliningrad - Ảnh: Defense Express

Tác động tiềm năng đối với an ninh châu Âu

Khả năng vươn xa của UAV Shahed mang lại lợi thế chiến thuật trong các hoạt động phi đối xứng, đặc biệt trong bối cảnh hệ thống phòng không của một số nước châu Âu chưa được thiết lập đầy đủ cho tình huống xung đột quy mô lớn.

Sự việc UAV Geran-2 được cho là “bay lạc” vào không phận Ba Lan và các sự cố phát hiện thiết bị bay không xác định gần sân bay tại Na Uy và Đan Mạch đã làm dấy lên mối lo ngại về tính sẵn sàng của hệ thống phòng thủ trên sườn đông NATO.

Việc UAV vượt qua lớp phòng không biên giới đầu tiên có thể khiến chúng tiếp tục hành trình vào sâu nội địa, nơi mà hệ thống đánh chặn có mật độ thưa hơn. Ngoài ra, chi phí để tiêu diệt một UAV loại này thường vượt xa giá trị sản xuất của chính nó. Ví dụ, một chiếc Geran-2 có giá ước tính từ 20.000 - 50.000 USD, trong khi chi phí phóng một tên lửa phòng không để đánh chặn có thể lên tới hàng trăm nghìn USD.

Nhà máy sản xuất hàng loạt UAV Geran-2 của Nga - Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga

Điều này tạo ra bài toán không cân xứng về chi phí, buộc các quốc gia phải cân nhắc phát triển các giải pháp phòng thủ tiết kiệm hơn, bao gồm hệ thống tác chiến điện tử, vũ khí năng lượng định hướng hoặc hệ thống đánh chặn UAV chuyên dụng.

Trước các diễn biến kể trên, giới chuyên gia an ninh quân sự cho rằng việc tăng cường hệ thống radar tầm thấp, xây dựng lưới cảnh báo sớm và phân tầng phòng không là cần thiết để đối phó với UAV tầm xa như Geran-2.

Tuy nhiên, thách thức lớn nhất không nằm ở mặt kỹ thuật, mà ở yếu tố chính trị và kinh tế. Việc triển khai hệ thống phòng không hiệu quả trên diện rộng đòi hỏi ngân sách lớn và sự phối hợp chặt chẽ giữa các quốc gia. Trong bối cảnh chưa có một hệ thống tích hợp toàn diện trên toàn Liên minh châu Âu (EU), những UAV tầm xa vẫn có thể khai thác các điểm yếu phòng thủ riêng lẻ của từng nước.

Hoàng Vũ

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/lo-ngai-uav-cam-tu-nga-co-the-phu-song-moi-ngoc-ngach-chau-au-237951.html