Lộ trình phát triển năng lượng bền vững cho ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam

5 giờ trướcBài gốc

“Mắt xích tiềm năng mới” trong bản đồ bán dẫn thế giới

Thế giới đang chứng kiến cuộc tái cấu trúc sâu rộng của ngành công nghiệp bán dẫn. Từ Mỹ, châu Âu đến châu Á, các quốc gia đều đang nỗ lực đa dạng hóa nguồn cung, giảm phụ thuộc vào một thị trường duy nhất và mở rộng mạng lưới sản xuất ở những quốc gia có tiềm năng công nghệ, nhân lực và năng lượng ổn định.

Theo lộ trình, đến năm 2040, Việt Nam phấn đấu trở thành một trong những trung tâm sản xuất và nghiên cứu bán dẫn, điện tử hàng đầu khu vực, đến năm 2050 vươn lên nhóm quốc gia dẫn đầu thế giới trong lĩnh vực này.

Việt Nam phấn đấu đến năm 2040 trở thành một trong các trung tâm về công nghiệp bán dẫn, điện tử toàn cầu. Ảnh: Linh Nguyễn

Cùng với định hướng chính sách, Việt Nam đang có nhiều điều kiện thuận lợi với nguồn tài nguyên đất hiếm dồi dào (ước tính 20 triệu tấn), lực lượng lao động trẻ, trình độ STEM tốt, cùng với môi trường chính trị - kinh tế ổn định, đang mở ra cơ hội lớn để Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Theo các chuyên gia, tổng doanh thu ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu năm 2024 đạt khoảng 600 tỷ USD, dự kiến sẽ cán mốc 1.000 tỷ USD vào năm 2030.

Cấu trúc ngành hiện nay cho thấy Mỹ dẫn đầu về thiết kế và phần mềm tự động hóa, Hàn Quốc thống trị sản xuất chip nhớ, trong khi Đài Loan (Trung Quốc) là trung tâm chế tạo wafer.

Chuỗi cung ứng đóng gói, lắp ráp và kiểm thử (ATP) được phân bổ tại nhiều quốc gia như Trung Quốc, Malaysia, Philippines và đặc biệt là Việt Nam, nơi đang được các tập đoàn công nghệ lớn xem là “mắt xích tiềm năng mới” trong bản đồ bán dẫn thế giới.

Cơ hội cho Việt Nam

Tuy nhiên, để đi cùng với tốc độ phát triển công nghệ cao, Việt Nam cần một nền tảng năng lượng sạch, ổn định và có khả năng cạnh tranh quốc tế. Đây cũng là nội dung được bà SoYoung Jang, Giám đốc Bộ phận Hợp tác và Liên minh Năng lượng của SEMI nhấn mạnh tại Hội thảo trong khuôn khổ Triển lãm Ngành công nghiệp Bán dẫn Việt Nam 2025 (SemiExpo Vietnam 2025).

Theo bà SoYoung Jang, năng lượng sạch đã trở thành yếu tố sống còn của ngành bán dẫn. Hơn 80% lượng phát thải của ngành đến từ tiêu thụ điện năng.

Trong khi đó, các tập đoàn công nghệ toàn cầu như Google, Microsoft, Amazon hay Apple đều yêu cầu chuỗi cung ứng phải chứng minh khả năng giảm phát thải và sử dụng năng lượng tái tạo. Điều này khiến “năng lượng sạch” trở thành tiêu chí cạnh tranh mới của các quốc gia trong cuộc đua công nghệ bán dẫn.

Bà SoYoung Jang, Giám đốc Bộ phận Hợp tác và Liên minh Năng lượng của SEMI.

“Những nước không thể cung cấp năng lượng tái tạo đáng tin cậy với chi phí hợp lý sẽ đánh mất lợi thế thu hút đầu tư và vị thế trong chuỗi cung ứng giá trị cao. Nói cách khác, chiến lược năng lượng sạch chính là chiến lược cạnh tranh quốc gia”, bà SoYoung Jang cho hay.

Bà cho biết, SEMI đang triển khai 2 sáng kiến trọng điểm nhằm thúc đẩy quá trình giảm phát thải: Liên minh Quy hoạch Bán dẫn (Semiconductor Climate Consortium) và Chương trình Hợp tác Năng lượng (Energy Collaborative).

Trong đó, chương trình hợp tác năng lượng đang được triển khai tại Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Singapore và Malaysia với mục tiêu phối hợp cùng chính phủ các nước để tăng tỷ trọng năng lượng tái tạo, giảm chi phí điện năng và hỗ trợ phát triển hạ tầng sạch cho ngành bán dẫn.

Hàn Quốc hiện là một trong những quốc gia tiên phong trong chuyển đổi năng lượng phục vụ sản xuất công nghệ cao. Chính phủ nước này đã đặt mục tiêu phát triển 100 GW năng lượng tái tạo vào năm 2030, trong đó bao gồm các dự án điện gió ngoài khơi tại Yeosu và Ulsan, cùng các nhà máy điện mặt trời quy mô lớn ở Hanam và Yangna.

Bà SoYoung Jang cho biết thêm, Hàn Quốc được OpenAI chọn làm trung tâm hạ tầng AI thế hệ mới nhờ vào ba lợi thế then chốt: hệ sinh thái bán dẫn mạnh, hạ tầng năng lượng ổn định và nguồn nhân lực chất lượng cao.

“Điều này chứng minh rằng, năng lượng sạch không chỉ là vấn đề môi trường, mà còn là đòn bẩy để thu hút đầu tư chiến lược và dẫn dắt đổi mới công nghệ toàn cầu,” bà nhấn mạnh.

Từ kinh nghiệm đó, SEMI cho rằng Việt Nam có tiềm năng rất lớn để phát triển hạ tầng năng lượng xanh. Với lợi thế về gió và mặt trời, cùng chính sách khuyến khích đầu tư năng lượng tái tạo, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành cứ điểm năng lượng sạch cho khu vực Đông Nam Á, qua đó nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị bán dẫn.

“Chúng tôi tin rằng Việt Nam có thể trở thành trung tâm phát triển năng lượng sạch gắn liền với công nghiệp bán dẫn. SEMI mong muốn hợp tác với Chính phủ Việt Nam để xây dựng lộ trình phát triển năng lượng bền vững, tạo nền tảng cho tăng trưởng dài hạn của ngành”, bà SoYoung Jang chia sẻ.

Thực tế, trong Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam, Chính phủ đặt mục tiêu phát triển đồng bộ giữa nguồn nhân lực, hạ tầng công nghệ và năng lượng xanh. Việt Nam hướng tới hình thành các khu công nghiệp công nghệ cao tích hợp giải pháp năng lượng tái tạo, qua đó giảm phát thải khí nhà kính và tăng hiệu quả sử dụng năng lượng trong sản xuất.

Các chuyên gia cho rằng, để đạt được mục tiêu này, Việt Nam cần sớm ban hành lộ trình năng lượng bền vững dành riêng cho ngành bán dẫn, tập trung vào 4 hướng chính: (1) Hoàn thiện khung pháp lý cho đầu tư năng lượng sạch; (2) Phát triển hạ tầng điện gió và điện mặt trời đồng bộ với khu công nghiệp bán dẫn; (3) Mở rộng hợp tác quốc tế trong chuyển giao công nghệ năng lượng; (4) Xây dựng cơ chế tài chính xanh khuyến khích doanh nghiệp đầu tư hạ tầng tiết kiệm năng lượng.

Việt Nam hiện đang ở giai đoạn “vàng” để xác lập vị thế mới trong ngành bán dẫn toàn cầu. Với sự đồng hành của các tổ chức quốc tế như SEMI, cùng chiến lược phát triển năng lượng tái tạo rõ ràng, Việt Nam có thể trở thành trung tâm công nghiệp bán dẫn xanh của khu vực.

Linh Nguyễn

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/lo-trinh-phat-trien-nang-luong-ben-vung-cho-nganh-cong-nghiep-ban-dan-viet-nam-d431128.html