Loại bỏ rào cản về thủ tục

9 giờ trướcBài gốc

Tại cuộc làm việc với Thường trực Chính phủ ngày 27-2 vừa qua, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp (DN) nhỏ và vừa Nguyễn Văn Thân kiến nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo cải cách thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, phấn đấu giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính (TTHC); ít nhất 30% chi phí kinh doanh, đặc biệt là hải quan, chi phí tuân thủ quy định, chi phí không chính thức và bãi bỏ ít nhất 30% điều kiện kinh doanh không cần thiết.

Cắt giảm và đơn giản hóa hơn nữa

Thực tế, thời gian qua, dù đã có nhiều kết quả tích cực song cộng đồng DN mong muốn việc cắt giảm, đơn giản hóa TTHC cần thực hiện quyết liệt hơn nhằm cải thiện môi trường kinh doanh. Ông Đặng Hồng Anh, Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, cho rằng vẫn còn nhiều dư địa để cải cách hành chính, tạo môi trường kinh doanh thông thoáng và đề xuất Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành tăng cường đơn giản hóa TTHC, rút ngắn thời gian thực hiện các TTHC từ 30% đến 50%. Theo ông Ngô Minh Phương, Giám đốc Công ty TNHH Việt Trường - DN hoạt động trong ngành thủy sản, một số chính sách quản lý hiện vẫn còn chồng chéo, chưa bám sát thực tiễn, gây khó khăn cho DN. Từ thực tế này, ông Phương kiến nghị một số giải pháp cụ thể: Sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật về quản lý chất lượng sản phẩm theo quy chuẩn kỹ thuật như quốc tế, chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm theo nguyên tắc rủi ro, điện tử hóa TTHC.

Tương tự, ông Nguyễn Hồng Phong, Tổng Giám đốc Công ty CP Công Nông nghiệp Tiến Nông, phản ánh DN vừa phải tuân thủ quy định về chứng nhận công bố tiêu chuẩn hợp quy theo quy định tại điều 48 Luật Tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, đồng thời vẫn phải áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia vào sản xuất sản phẩm và tự chịu trách nhiệm về chất lượng sản phẩm theo quy chuẩn này. Điều này, theo ông Phong, đang gây tốn kém chi phí tiền tỉ cho DN mỗi năm, cũng như phát sinh thêm thời gian để có chứng nhận tiêu chuẩn hợp quy. Trong khi đó, khi xuất khẩu sản phẩm, các thị trường đều có quy định về sản phẩm theo tiêu chuẩn của từng thị trường, không cần tới chứng nhận công bố hợp quy của Việt Nam. Đây cũng là vấn đề đang có ý kiến khác nhau trong quá trình xây dựng, hoàn thiện dự án Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật sửa đổi do Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì soạn thảo.

Ông Nguyễn Tấn Lộc, Giám đốc Công ty TNHH Tái chế cà phê Lộc Nhân (TP HCM) - DN khởi nghiệp trong lĩnh vực tái chế bã cà phê, cho biết ngay khâu đăng ký DN cũng còn không ít trở ngại, như chưa chấp nhận chữ ký số, yêu cầu các cổ đông phải tập hợp ký trực tiếp rất mất thời gian. Hiện DN khởi nghiệp được định nghĩa là được thành lập không quá 5 năm nhưng việc miễn thuế môn bài chỉ mới áp dụng cho năm đầu tiên.

Theo Nghị quyết 98 năm 2023 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP HCM, cho phép TP HCM miễn thuế thu nhập cá nhân nhà đầu tư, thuế thu nhập DN, thuế thu nhập cá nhân người lao động với các DN đổi mới sáng tạo nhưng đến nay DN vẫn chưa được thụ hưởng dù có Giải thưởng "Đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp của TP HCM". "Chúng tôi đã liên hệ cơ quan thuế về vấn đề này nhưng đến nay chưa nhận được phản hồi. Ngoài ra, công ty chúng tôi nghiên cứu, phát triển các sản phẩm từ bã cà phê, là sản phẩm mới trên thị trường nên chưa có bộ tiêu chuẩn chất lượng. Do đó, việc tìm kiếm nơi kể kiểm định chất lượng rất khó khăn trong khi các nơi bán hàng đều yêu cầu giấy này" - ông Lộc bày tỏ.

Bức xúc nhất của ông Lộc là quy định sản phẩm có mã vạch khiến DN tốn phí đến 8 triệu đồng trong khi hiện người tiêu dùng chủ yếu quét mã QR. Khi xuất khẩu, DN cũng gặp tình huống khó khi sản phẩm mới, chưa biết xếp vào mã ngành hải quan (mã HS) nào. Hiện tại, DN xuất khẩu bã cà phê dưới dạng đồ lưu niệm được xếp vào ngành hàng thủ công mỹ nghệ, không thể hiện được sản phẩm tái chế.

Trong các báo cáo về Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) được công bố những năm gần đây do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) thực hiện, vấn đề khó khăn về TTHC, thời gian giải quyết TTHC kéo dài luôn được đề cập.

Trong báo cáo mới nhất về PCI 2023 (công bố năm 2024), các khảo sát cho thấy 20,4% DN được khảo sát cho biết phải dành trên 10% quỹ thời gian để tìm hiểu và thực hiện quy định pháp luật, tương đương con số của năm 2022.

Các khó khăn, trở ngại lớn mà DN gặp phải khi thực hiện TTHC đất đai là thời gian giải quyết hồ sơ đất đai dài hơn so với thời hạn niêm yết của văn bản quy định; cán bộ tiếp nhận giải quyết hồ sơ TTHC không hướng dẫn đầy đủ; quy trình, thủ tục giải quyết hồ sơ đất đai không đúng với nội dung được niêm yết hoặc văn bản quy định. Bên cạnh đó, ở nhiều ngành hàng, lĩnh vực khác vẫn còn tồn tại nhiều vướng mắc về TTHC được chỉ ra nhưng việc thay đổi, sửa đổi còn chậm. Có thủ tục, điều kiện kinh doanh bị chồng lấn, phức tạp ở nhiều lĩnh vực khiến chi phí thực thi lớn.

Doanh nghiệp và các chuyên gia đề xuất cải cách thủ tục hành chính mạnh mẽ hơn nữa, để thúc đẩy hoạt động sản xuất - kinh doanh, tăng trưởng kinh tế. Trong ảnh: Các doanh nghiệp ở Khu Công nghệ cao TP HCM. Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Cần có sự đột phá về cải cách

Theo ông Nguyễn Đình Tuệ, Chủ tịch CLB Hỗ trợ DN nhỏ và vừa TP HCM, khó khăn, vướng mắc trong TTHC gây phiền hà cho DN là chuyện không mới, lâu nay đã nói rất nhiều. Vấn đề là cần phải thay đổi và có sự đột phá về phương pháp hỗ trợ DN, bởi cách làm cũ không mang lại hiệu quả nhiều.

Ví dụ, DN được hưởng những hỗ trợ về tài chính từ nguồn lực nhà nước thường kèm theo hệ thống kiểm soát của nhà nước xem đồng tiền đó có đúng mục đích hay không. Thủ tục ấy thường rất rườm rà, phức tạp, khó thực hiện nên DN được thụ hưởng không muốn hưởng. Mức thụ hưởng không đáng kể trong khi thủ tục nhiêu khê, rắc rối kèm nhiều rủi ro trong quá trình sử dụng nguồn tài trợ này khiến DN bỏ cuộc ngay từ đầu. Kết quả là chính sách hỗ trợ DN theo Luật Hỗ trợ DN nhỏ và vừa hầu như không có tác dụng.

Vì vậy, cần phải thay đổi cách khác chứ không nên tiếp tục làm theo cách cũ. DN nhỏ và vừa hiện chiếm đại đa số với khoảng 97%. Để được thụ hưởng hỗ trợ theo Luật Hỗ trợ DN nhỏ và vừa, DN phải rất vất vả để chứng minh được mình thuộc dạng DN nhỏ và vừa; phải chứng minh đủ điều kiện thụ hưởng ưu đãi, hỗ trợ. Do đó, nên thay đổi bằng cách chuyển Luật Hỗ trợ DN nhỏ và vừa thành quy định chung cho tất cả DN (trừ DN lớn) đều được thụ hưởng, từ đó bỏ bớt thủ tục chứng minh mình là DN nhỏ và vừa. Như vậy, sẽ hiệu quả hơn và giúp giảm TTHC.

Cũng theo ông Tuệ, cải cách hành chính nên rà soát để bỏ những công việc thừa, không cần thiết trong bộ máy hành chính. Đơn cử như hệ thống báo cáo hiện quá nhiều, trong cả hệ thống cơ quan nhà nước lẫn DN; việc mã hóa ngành nghề kinh doanh đang gây mất nhiều thời gian cho người đăng ký kinh doanh…

Ngoài ra, những bất cập trong lĩnh vực phòng cháy chữa cháy cũng gây khó khăn cho DN vẫn chưa được giải quyết. "DN xây kho tốn 1 tỉ đồng và phải tốn thêm 1,2 tỉ đồng để làm hệ thống phòng cháy chữa cháy đúng tiêu chuẩn, khoản chi phí này quá lớn và không kích thích DN đầu tư phát triển kinh tế" - ông Tuệ dẫn chứng.

Với lĩnh vực cụ thể như bất động sản, TS Huỳnh Phước Nghĩa, Đại học Kinh tế TP HCM, phân tích có rất nhiều văn bản chỉ mất thời gian về câu chữ khiến quá trình triển khai dự án liên quan TTHC rất nhiêu khê. Dù về mặt luật, quy định pháp luật chủ trương là thông thoáng. "Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã được ban hành hơn 2 tháng nay nhưng để xin cấp phép một trung tâm nghiên cứu đổi mới sáng tạo rất nhiêu khê, mất thời gian.

Có rất nhiều vấn đề liên quan TTHC, nếu tinh gọn, thông thoáng và cắt giảm 40%, thậm chí nhiều hơn, sẽ mang lại hiệu quả rất lớn cho kinh tế, cho câu chuyện tăng trưởng GDP 8%" - TS Nghĩa nói.

Ở góc độ vĩ mô, TS Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia, tin rằng nếu Việt Nam cải cách thể chế kinh tế tốt, hiệu quả tăng thêm 10% thì có thể tăng thêm 2 điểm % tăng trưởng GDP/năm từ nay đến năm 2030 và sau đó giảm dần. "Nếu đổi mới khoa học - công nghệ và chuyển đổi số thành công, sẽ có thêm 1 điểm % tăng trưởng/năm nữa. Như vậy, tăng trưởng GDP đang ở mức 6% sẽ có thể tăng lên 8%-9% như mục tiêu đề ra cho năm nay" - TS Cấn Văn Lực nói.

Trong báo cáo về kết quả cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan hoạt động kinh doanh thuộc phạm vi chức năng quản lý nhà nước của Bộ Công Thương năm 2025 gửi Thủ tướng Chính phủ, cơ quan này dự kiến lĩnh vực quản lý cạnh tranh cắt giảm, đơn giản hóa 1 điều kiện kinh doanh và 1 TTHC; xuất nhập khẩu 19 TTHC; an toàn thực phẩm 1 điều kiện kinh doanh; điện lực 10 điều kiện kinh doanh; hóa chất 6 TTHC; vật liệu nổ công nghiệp 4 TTHC; ô tô 8 điều kiện kinh doanh; xăng dầu 2 điều kiện kinh doanh; công nghiệp nhẹ (rượu, thuốc lá) 5 điều kiện kinh doanh, 12 TTHC.

Lãnh đạo Tổng cục Thuế - Bộ Tài chính cũng đã ban hành kế hoạch triển khai nhiệm vụ kiểm soát TTHC năm 2025 với mục tiêu cải cách mạnh mẽ, nâng cao hiệu quả quản lý và phục vụ người dân, DN.

Cải cách mạnh mẽ thể chế

Ngày 28-2, Văn phòng Trung ương Đảng đã công bố kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban Chính sách, chiến lược Trung ương. Theo đó, Tổng Bí thư ghi nhận, đánh giá cao Ban Chính sách, chiến lược Trung ương đã có nghiên cứu, báo cáo đánh giá và đề xuất được một số nguyên tắc, yêu cầu, định hướng và giải pháp lớn để thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế ở mức từ 8% trở lên trong năm 2025 và ở mức 2 con số trong giai đoạn tiếp theo.

Tổng Bí thư yêu cầu tiếp tục tập trung cải cách mạnh mẽ thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, củng cố niềm tin của DN và người dân, phấn đấu trong năm 2025 giảm ít nhất 30% thời gian xử lý TTHC… Đề xuất khung pháp lý thử nghiệm có kiểm soát đối với các ngành công nghệ mới; đề xuất khung pháp lý riêng cho đặc khu kinh tế và đặc khu công nghệ (như các cơ chế thuế đặc biệt ưu đãi, cơ chế đặc thù trong giải quyết các tranh chấp thương mại trong đặc khu...). Xây dựng chính sách đất đai và thị trường bất động sản, phải khơi thông, thúc đẩy các giao dịch và thu hút nguồn vốn đầu tư vào thị trường; thúc đẩy đô thị trở thành động lực tăng trưởng của quốc gia trên cơ sở hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng chất lượng cao và đồng bộ; nghiên cứu thành lập "Quỹ nhà ở quốc gia" để phát triển nhà giá rẻ tại các đô thị lớn. Áp dụng chính sách tài chính mở cho các mô hình trung tâm tài chính quốc tế. Nghiên cứu hình thành mô hình "Cảng miễn thuế"; xử lý triệt để ô nhiễm không khí ở Hà Nội và TP HCM và các thành phố lớn.

Tập trung theo hướng đẩy mạnh đầu tư của Chính phủ cho hệ thống kết cấu hạ tầng chiến lược và nền tảng của quốc gia.

Tổng Bí thư nhất trí với đề xuất của Ban Chính sách, chiến lược Trung ương về việc Quốc hội và các cơ quan của Chính phủ cần sớm thể chế hóa và cụ thể hóa để quản lý lĩnh vực tiền kỹ thuật số. Nghiên cứu áp dụng cơ chế thí điểm có kiểm soát (sandbox) để thành lập "sàn giao dịch" cho hoạt động này.

T.Dũng

6 giải pháp cải thiện môi trường kinh doanh của TP HCM

Theo báo cáo của Cục Thống kê TP HCM, từ ngày 1-1 đến ngày 20-2, thành phố cấp phép khoảng 3.900 doanh nghiệp (giảm 38% so với cùng kỳ), vốn đăng ký đạt 29.600 tỉ đồng (giảm 48%). Cục Thống kê TP HCM đánh giá môi trường kinh doanh trên địa bàn TP HCM chưa có chuyển biến tích cực khi số doanh nghiệp tham gia vào thị trường giảm và số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường tăng so với cùng kỳ.

Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Được nhìn nhận đây là dấu hiệu rất đáng lo, đáng suy nghĩ. Chủ tịch UBND TP HCM chỉ đạo phân tích ngoài vấn đề khách quan thì nguyên nhân chủ quan là gì? Nền hành chính, thái độ phục vụ, thể chế, việc tháo gỡ khó khăn của chúng ta ra sao mà để nhà đầu tư, DN phải dừng hoạt động, dừng dự án?

TS Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM, cho biết Viện Nghiên cứu phát triển đã đề xuất lên Chủ tịch UBND TP HCM 6 giải pháp để cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh ở địa phương, nhằm giảm 30% chi phí doanh nghiệp, giảm 30% TTHC và giảm 30% các điều kiện kinh doanh khác. Việc tập trung thực hiện các giải pháp này là để TP HCM nhanh chóng vào tốp 3 thành phố ASEAN có mức độ cạnh tranh về đầu tư kinh doanh.

P.Anh

NHÓM PHÓNG VIÊN

Nguồn NLĐ : https://nld.com.vn/loai-bo-rao-can-ve-thu-tuc-196250228221602993.htm