Nghiên cứu mới đăng trên tạp chí Clinical Nutrition cho thấy, bộ ba bất ngờ trà xanh, óc chó và một loài thực vật thủy sinh nhỏ tên Mankai (hay còn gọi là bèo tấm châu Á), có thể giúp não trẻ lâu hơn.
Mankai, loài thực vật có hoa nhỏ nhất thế giới, đã bổ sung thêm nguồn dinh dưỡng xanh độc đáo vào chế độ ăn uống.
Đây là nghiên cứu ngẫu nhiên kéo dài 18 tháng với gần 300 người trưởng thành cho thấy chế độ ăn “Địa Trung Hải xanh” giàu thực vật được liên kết với mức Galectin-9 thấp hơn, một loại protein trong máu có liên quan đến các dấu hiệu lão hóa não nhanh trên hình ảnh cộng hưởng từ (MRI).
Các nhà nghiên cứu từ ĐH Harvard (Mỹ) , ĐH Ben-Gurion (Israel) và ĐH Leipzig (Đức) đã đo các protein trong máu và so sánh với các hình ảnh MRI ước tính “tuổi não” của người tham gia. Những người tuân theo chế độ ăn "Địa Trung Hải xanh", giàu thực vật và ít thịt đỏ cũng như thực phẩm chế biến, có mức Galectin-9 giảm mạnh nhất, loại protein liên quan đến lão hóa não nhanh và các hình ảnh MRI cho thấy, não của họ “trẻ hơn” so với tuổi thật.
Iris Shai, tác giả cao cấp của nghiên cứu và là giáo sư dinh dưỡng tại Trường Y tế Công cộng T.H. Chan, Harvard, chia sẻ: “Tăng giảm Galectin-9 có thể đồng nghĩa với việc giảm các quá trình viêm góp phần vào suy giảm nhận thức, mất trí nhớ và các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer”.
“Đây là dấu hiệu ban đầu cho thấy, dinh dưỡng có thể ảnh hưởng đến sinh học não ở cấp độ phân tử, mở ra một con đường bảo vệ chức năng nhận thức khi lão hóa mà không cần dùng thuốc”.
Shai giải thích, các nhà nghiên cứu "muốn kiểm tra xem liệu một chế độ ăn Địa Trung Hải xanh hơn, ưu tiên thực vật, giàu polyphenol tự nhiên và ít thịt đỏ, thực phẩm chế biến có thể làm chậm lão hóa sinh học của não hay không".
Chế độ ăn Địa Trung Hải xanh này tăng cường polyphenol, hợp chất thực vật giúp chống viêm và bảo vệ tế bào, có trong các thực phẩm như hạt, dầu ô liu, rượu vang đỏ, trà, trái cây và rau củ. Một nhóm tham gia khác theo chế độ Địa Trung Hải truyền thống giàu rau củ, thay thịt đỏ bằng gia cầm và cá, trong khi nhóm thứ ba theo hướng dẫn ăn uống lành mạnh chuẩn.
Shai cho biết, các chất chống oxy hóa EGCG trong trà xanh, cùng với chất béo lành mạnh và polyphenol trong óc chó, nhiều khả năng là nhân tố chính, còn Mankai hỗ trợ qua các đường dẫn ruột, não và chuyển hóa.
Mặc dù Mankai khó tìm hơn, nhưng trà xanh và óc chó mang lại lợi ích mạnh nhất, cho thấy hầu hết mọi người vẫn có thể nhận được lợi ích tương tự, chỉ với hai thành phần này, ngay cả khi không có các nguyên liệu đặc biệt.
Mankai thu hút sự chú ý của các nhà nghiên cứu nhờ hàm lượng dinh dưỡng đặc biệt phong phú. Đây là nguồn protein thực vật hoàn chỉnh và chứa vitamin B12 và sắt dễ hấp thụ. Các nghiên cứu trước của cùng nhóm đã liên kết Mankai với kiểm soát đường huyết tốt hơn, cải thiện chuyển hóa và sức khỏe ruột, giảm viêm, tất cả đều là những yếu tố có thể ảnh hưởng đến chức năng não và nhận thức.
Shai chia sẻ: “Khi thiết kế chế độ Địa Trung Hải xanh, chúng tôi cố ý tìm một loại ‘xanh’ mới, điều chưa từng xuất hiện trong hệ vi sinh đường ruột của người phương Tây. Việc giới thiệu loại thực vật mới này, có nguồn gốc từ Viễn Đông, có lẽ đã kích hoạt phản ứng vi sinh và chuyển hóa mạnh mẽ hơn chúng tôi dự đoán.” Các phát hiện này đến từ thử nghiệm DIRECT PLUS kéo dài 18 tháng, một trong những nghiên cứu lâu nhất về chế độ ăn và sức khỏe não.
Trà xanh cung cấp chất chống oxy hóa, còn óc chó mang đến chất béo lành mạnh, bao gồm axit béo omega-3, cả hai đều có thể được sử dụng trong bữa ăn nhẹ giữa buổi sáng hoặc buổi chiều để hỗ trợ sức khỏe chuyển hóa và hưởng lợi từ tác dụng chống viêm. Hạn chế tiêu thụ thịt đỏ không quá hai lần mỗi tuần.
Hầu hết người tham gia là nam giới thừa cân hoặc có vấn đề về cholesterol, vì vậy cần thêm nghiên cứu để xem kết quả có áp dụng được cho phụ nữ và những người khỏe mạnh hơn hay không. Tuy nhiên, dữ liệu này củng cố bằng chứng rằng, ăn nhiều thực vật và giảm thịt đỏ, thực phẩm chế biến có thể giúp làm chậm lão hóa não.
Các nhà nghiên cứu hy vọng, trong tương lai, các xét nghiệm máu có thể sử dụng các protein như Galectin-9 để phát hiện sớm nguy cơ đối với não. Tuy nhiên, họ cảnh báo rằng các phát hiện hiện vẫn còn sơ bộ và không chứng minh rằng, chế độ ăn này ngăn ngừa Alzheimer hay suy giảm nhận thức.
Jenny Finke, chuyên gia dinh dưỡng về sức khỏe chuyển hóa ở Connecticut và chủ sở hữu The Metabolic Dietitian, cho biết: “Dựa trên nghiên cứu này, rất có khả năng trà xanh và Mankai có thể giảm các dấu hiệu liên quan đến thoái hóa thần kinh, nhưng chúng ta vẫn cần thêm các thử nghiệm trên người để đo lường kết quả nhận thức thực tế. Trà xanh cung cấp chất chống oxy hóa, còn óc chó mang đến chất béo lành mạnh, bao gồm axit béo omega-3, cả hai đều có thể được sử dụng trong bữa ăn nhẹ giữa buổi sáng hoặc buổi chiều để hỗ trợ sức khỏe chuyển hóa và hưởng lợi từ tác dụng chống viêm”.