Đười ươi Tapanuli có nguy cơ tuyệt chủng. (Nguồn: Alamy)
Ngày 12/12, các nhà khoa học Indonesia cảnh báo tình trạng mưa lũ nghiêm trọng kéo dài vào tháng 11 vừa qua đã đẩy quần thể đười ươi Tapanuli tại khu vực Batang Toru đến bờ vực tuyệt chủng do môi trường sống và triển vọng sống sót của loài vượn lớn hiếm nhất thế giới này đang bị đe dọa nghiêm trọng.
Bằng phương pháp phân tích ảnh vệ tinh kết hợp sự am hiểu về phạm vi phân bố của loài đười ươi Tapanuli, các nhà khoa học Indonesia tập trung nghiên cứu vào khu vực West Block (Khối Tây) - nơi có mật độ đười ươi Tapanuli cao nhất, với khoảng 581 cá thể.
Chuyên gia bảo tồn đười ươi lâu năm Erik Meijaard nhận định từ 6-11% số lượng của quần thể đười ươi này có thể đã bị chết trong thảm họa lũ lụt. Đáng chú ý, tỷ lệ tử vong trên 1% ở nhóm đười ươi trưởng thành là đủ để đẩy loài đười ươi Tapanuli đến bờ vực tuyệt chủng, bất kể quy mô quần thể ban đầu lớn đến đâu.
Theo ông Meijaard, hình ảnh vệ tinh cho thấy những vết chia cắt khổng lồ trên địa hình núi, có đoạn dài hơn một kilomet và rộng gần 100m. Dòng thác bùn đất, cây cối và nước đổ ập xuống sườn đồi có thể cuốn phăng mọi thứ trên đường đi, bao gồm cả các loài sinh vật to lớn khác như voi.
Đối chiếu ảnh vệ tinh trước và sau của khu vực West Block, ông David Gaveau - chuyên gia viễn thám và nhà sáng lập trung tâm bảo tồn The Tree Map, cho biết trong 20 năm giám sát nạn phá rừng ở Indonesia bằng vệ tinh, ông chưa từng chứng kiến cảnh tượng hoang tàn như thế.
Tác động nghiêm trọng của thảm họa lũ lụt này đồng nghĩa rằng những cá thể đười ươi Tapanuli còn lại sẽ càng dễ tổn thương, khi nguồn thức ăn và nơi trú ẩn đã bị tàn phá.
Ông Panut Hadisiswoyo, Chủ tịch Trung tâm Thông tin về Đười ươi Indonesia, cho biết việc mất đi dù chỉ một cá thể cũng là "đòn giáng nghiệt ngã" đối với sự tồn tại của cả loài đười ươi Tapanuli.
Trước thực trạng nêu trên, các nhà khoa học Indonesia kêu gọi chấm dứt ngay lập tức mọi hoạt động phát triển gây tổn hại đến sinh cảnh còn lại tại West Block, mở rộng các khu vực bảo vệ, tiến hành khảo sát chi tiết khu vực bị ảnh hưởng sau thảm họa lũ lụt, đồng thời triển khai phục hồi rừng vùng thấp nhằm hạn chế tối đa sự xáo trộn quần thể đười ươi Tapanuli.
Được phân loại khoa học như một loài riêng biệt vào năm 2017, đười ươi Tapanuli vô cùng khan hiếm với chưa đến 800 cá thể còn sống trong tự nhiên. Tại Indonesia, loài vượn lớn này sinh sống tập trung trong một vùng phân bố rất nhỏ thuộc đảo Sumatra./.
(TTXVN/Vietnam+)