Loạn thần do rượu dẫn đến hành vi gây nguy hiểm cho cộng đồng

9 giờ trướcBài gốc

Các rối loạn tâm thần và tổn thương não thường gặp ở người nghiện rượu gây nguy hiểm cho cộng đồng. Đồ họa: CDKH

Bệnh nhân loạn thần do rượu chủ yếu là nam giới đang trong độ tuổi lao động. Các bệnh viện cho biết đa số bệnh nhân nhập viện ở mức độ khá nặng, với các triệu chứng mê sảng, dễ bị kích động, không điều khiển được cảm xúc, như: la hét, chửi bới, ảo giác, rối loạn cảm xúc, thường xuyên có biểu hiện lo âu, hoảng sợ.

Rối loạn tâm thần do rượu là hậu quả của quá trình lạm dụng rượu lâu năm, gây ra nhiều tổn hại trực tiếp lên não bộ và các cơ quan nội tạng, gây rối loạn chuyển hóa trong cơ thể, khiến bệnh phức tạp khó điều trị.

Tỷ lệ mắc các rối loạn tâm thần do rượu đang có xu hướng tăng lên trong những năm gần đây, với những ảnh hưởng nghiêm trọng về sức khỏe thể chất, tinh thần và chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Thế nào là nghiện rượu?

Nghiện rượu là tình trạng không kiểm soát được việc uống rượu, liên tục thèm muốn sử dụng rượu tạo thành một thói quen uống rượu, gây ra các vấn đề về sức khỏe tâm thần và thể chất, ảnh hưởng đến hiệu suất lao động, làm tổn thương đến các mối quan hệ gia đình và đời sống xã hội.

Loạn thần do rượu gặp trong những trường hợp nào?

Có 2 loại loạn thần do rượu:

- Loạn thần do nhiễm độc rượu cấp (các trạng thái say rượu) là những rối loạn nhất thời và tự hồi phục.

- Hội chứng cai rượu: Khi người nghiện rượu đột ngột bỏ rượu sẽ gây một loạt các biến loạn trong cơ thể nhiều khi ảnh hưởng tới tính mạng. Các dấu hiệu xuất hiện sau khi người bệnh đột ngột bỏ rượu hoặc uống giảm số lượng đáng kể so với trước được gọi là hội chứng cai rượu. Hội chứng cai rượu biểu hiện ở nhiều mức độ từ nhẹ đến nặng, thậm chí rất nặng và có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Các dấu hiệu nhận biết hội chứng cai rượu

Người bệnh nghiện rượu ngừng uống rượu vài giờ hoặc vài ngày xuất hiện ngay các triệu chứng rối loạn tâm thần và thần kinh thực vật đa dạng (nếu người bệnh được uống một lượng rượu nhỏ thì các triệu chứng này giảm hoặc mất đi nhanh chóng) như sau :

- Người bệnh cảm thấy sợ hãi, lo lắng quá mức.

- Lú lẫn, nói lảm nhảm vô nghĩa, đi lại lang thang.

- Hoang tưởng và ảo giác: ảo thanh, ảo thị, hoang tưởng bị hại.

- Có thể xuất hiện cơn co giật kiểu động kinh.

- Người bệnh có biến đổi nhân cách trầm trọng, lối sống bê tha và thường có hành vi hung bạo.

- Run toàn thân, dáng đi loạng choạng, nghiêng ngả.

- Mạch nhanh, tăng huyết áp, vã mồ hôi.

- Mệt, chán ăn hoặc bỏ ăn, chóng mặt, buồn nôn.

Nhận biết loạn thần do rượu

Rối loạn tâm thần do rượu được xác định bởi loạn thần xuất hiện và phát triển do hậu quả tác dụng trực tiếp của rượu lên não. Loạn thần phát triển chủ yếu do nhiễm độc rượu lâu dài gây tổn thương các cơ quan nội tạng và rối loạn chuyển hóa trong cơ thể. Loạn thần xuất hiện không những do ngộ độc rượu khi nồng độ rượu cao trong cơ thể mà ngay cả khi lượng rượu trong máu không có hoặc có rất thấp.

Về lâm sàng loạn thần do rượu có thể chia ra: sảng rượu, ảo giác do rượu, hoang tưởng do rượu, hội chứng Korsakov do rượu, bệnh não do rượu.

Về tiến triển người ta phân chia rối loạn tâm thần do rượu thành 3 loại khác nhau: loại tiến triển tạm thời và không thường xuyên, loại tái phát nhiều lần và loại tiến triển mạn tính.

Các rối loạn tâm thần có tổn thương não do rượu

Loạn thần do rượu gồm các bệnh loạn tâm thần Korsakov, bệnh giả liệt do rượu, bệnh não thực tổn Gayet-Wernicke...

Sảng rượu là một bệnh loạn thần cấp tính do rượu xuất hiện ở những bệnh nhân nghiện rượu mạn tính sau khi ngừng uống rượu. Sảng rượu được coi là một cấp cứu tâm thần, nếu không được điều trị tỉ lệ tử vong là 20% chủ yếu do các bệnh lí cơ thể như viêm phổi, suy thận, suy gan, suy tim.

Biểu hiện sảng rượu thường xảy ra ở giai đoạn 2 của bệnh nhân nghiện rượu mãn tính, ngừng uống rượu đột ngột từ 1-3 ngày. Khoảng 1/3 số trường hợp có hội chứng cai rượu sẽ tiến triển thành sảng rượu. Các triệu chứng của sảng rượu rất đa dạng và phong phú nhưng chủ yếu tập trung thành 3 nhóm:

Mất ngủ hoàn toàn kéo dài trong vài ngày, thậm chí hàng tuần. Hội chứng Paranoid trong sảng rượu diễn ra rầm rộ. Bệnh nhân có hoang tưởng bị hại và có ảo thị: nhìn thấy các động vật nhỏ như chim, chuột, rơi, kiến,… hiếm hơn có các ảo thị ghê rợn khiến bệnh lo lắng, sợ hãi. Bệnh nhân cũng có thể có ảo thanh, tiếng nói rất rõ là tiếng nói của người nào đó, nội dung thường là đe dọa, chửi bới. Rối loạn ý thức ở các mức độ khác nhau, bệnh nhân có thể có rối loạn định hướng không gian, thời gian và bản thân, tình trạng rối loạn ý thức có thể tăng lên dẫn đến trạng thái ý thức u ám và hôn mê. Rối loạn ý thức trong sảng rượu thường tăng lên về ban đêm hoặc về sáng sớm.

Ngoài ra còn có các rối loạn thần kinh thực vật như: run, giảm trương lực cơ, tăng phản xạ gân xương, xung huyết da, tăng tiết mồ hôi, tim đập nhanh, huyết áp động mạch dao động, có thể gặp cơn co giật kiểu động kinh và có hành vi tự sát.

Ảo giác do rượu có biểu hiện nổi bật của ảo giác do rượu là ảo thanh chiếm ưu thế. Nội dung của ảo thanh thường gặp là những lời đe dọa hoặc chửi rủa, sỉ nhục bệnh nhân trong khi ý thức không bị rối loạn, định hướng thời gian không gian, bản thân còn rõ ràng.

Ảo thanh này rất nguy hiểm cho bệnh nhân và những người xung quanh như: tự sát, đập phá, đốt nhà, giết người. Đôi khi, có những hoang tưởng bị truy hại, hoang tưởng liên hệ nhưng không bền vững và nhất thời.

Hoang tưởng do rượu là một bệnh loạn thần. Với đặc điểm lâm sàng là sự hoang tưởng ghen tuông và hoang tưởng bị truy hại là những triệu chứng chủ yếu.

Nội dung của hoang tưởng liên quan đến các sự vật có thật xung quanh bệnh nhân như: vợ, con, hàng xóm, đồng nghiệp và bạn bè. Người bệnh rất đa cảm, họ luôn hoảng sợ, hoang tưởng luôn cho phối hành vi và thường tấn công người khác.

Các tổn thương não mạn tính do rượu Bệnh loạn thần Korsakov:

Bệnh loạn thần Korsakov là một trong những bệnh não thực tổn do rượu, biểu hiện chủ yếu bằng hội chứng mất trí nhớ và viêm đa dây thần kinh và xuất hiện vào giai đoạn cuối cùng của bệnh nghiện rượu. Bệnh nhân mất trí nhớ hoàn toàn, không thể tiếp nhận được các thông tin mới, khi trả lời câu hỏi bệnh nhân thường bịa ra những sự kiện thay thế cho khoảng trống trí nhớ (nhớ bịa).

Bệnh giả liệt do rượu là loại bệnh não thực tổn mạn tính do rượu, hiếm gặp và rất nặng. Bệnh nhân có giảm chú ý, giảm trí nhớ, có hoang tưởng khuyếch đại, có tổn thương khu trú thần kinh (yếu đầu chi, khó nói và rối loạn phản xạ).

Bệnh não thực tổn Gayet – Wernicke là bệnh mạn tính, hiếm gặp, biểu hiện bằng trạng thái lú lẫn, hưng phấn ngôn ngữ, vận động, có cơn co giật kiểu động kinh, rối loạn trí nhớ kiểu Korsakov và các tổn thương khu trú thần kinh như: thất điều vận động, rối loạn ngoại tháp, rối loạn chức năng vận nhãn.

Cục Y tế dự phòng - Bộ Y tế khuyến cáo:

- Tuân thủ thực hiện tốt các quy định của Luật phòng, chống tác hại của rượu, bia.

- Hãy hạn chế uống rượu, bia vì không có ngưỡng nào là an toàn. Nếu có uống không nên uống quá hai đơn vị cồn/ngày với nam giới, một đơn vị cồn/ngày đối với nữ giới và không uống quá 5 ngày/tuần.

- Không nên tham gia vào các hoạt động ngoài trời hoặc ở những nơi nguy hiểm, không an toàn vì dễ bị ngã, va chạm, chấn thương…Tuyệt đối không điều khiển phương tiện giao thông sau khi uống rượu, bia.

- Chỉ uống rượu, bia rõ nguồn gốc, đảm bảo chất lượng.

- Duy trì lối sống lành mạnh, không sử dụng rượu bia, thuốc lá và chất kích thích. Trường hợp phải uống rượu, nên sử dụng an toàn với liều lượng và tần suất phù hợp.

- Học cách kiểm soát căng thẳng một cách lành mạnh sẽ giúp hạn chế việc sử dụng rượu bia, chất kích thích để giải tỏa cảm xúc.

- Khi nhận thấy những người xung quanh sử dụng rượu thường xuyên, cần đưa ra lời khuyên kịp thời. Nếu cần thiết, nên khuyến khích họ đến bệnh viện để được điều trị trong thời gian sớm nhất...

Nguồn: suckhoedoisong.vn

Hà Phong

Nguồn Công dân & Khuyến học : https://congdankhuyenhoc.vn/loan-than-do-ruou-dan-den-hanh-vi-gay-nguy-hiem-cho-cong-dong-179241220162844632.htm