EVNHANOI phát đi cảnh báo về hiện tượng mạo danh điện lực để lừa đảo. Ảnh minh họa
Hơn 14.300 cuộc gọi giả danh trong 5 tháng
Mới đây, EVNHANOI vừa phát đi cảnh báo về hiện tượng mạo danh điện lực, lợi dụng việc sắp xếp tổ chức để lừa đảo khách hàng. Theo đó, từ ngày 1/7/2025, EVNHANOI đã thực hiện tổ chức lại mô hình các công ty điện lực, từ 30 đơn vị cấp quận/huyện hiện thành 12 các công ty điện lực khu vực, phù hợp với địa giới hành chính mới của Thủ đô. Tuy nhiên, các đối tượng lừa đảo, lợi dụng thông tin sáp nhập để giả danh nhân viên ngành điện, thực hiện hành vi lừa đảo tinh vi nhằm chiếm đoạt tài sản của khách hàng.
Các thủ đoạn phổ biến được ghi nhận là gọi điện, nhắn tin hoặc gọi video cho người dân, tự xưng là cán bộ EVNHANOI hoặc các công ty điện lực khu vực để hướng dẫn cập nhật thông tin sau sáp nhập. Các đối tượng yêu cầu khách hàng cung cấp mã khách hàng, số căn cước công dân, tài khoản ngân hàng, mã OTP hoặc tải về các ứng dụng lạ có chứa phần mềm gián điệp. Thậm chí, có trường hợp giả danh đến tận nhà để đề nghị kiểm tra công tơ, ký lại hợp đồng, thu phí phát sinh với danh nghĩa “chuyển đổi sau sáp nhập”.
EVNHANOI khẳng định, không triển khai bất kỳ hình thức cập nhật thông tin, xác thực tài khoản, cung cấp mật khẩu hay mã OTP nào qua điện thoại, tin nhắn, email hoặc các kênh không chính thống. EVNHANOI cũng không gửi đường dẫn (link) để khách hàng tự điền thông tin hay yêu cầu cài đặt ứng dụng ngoài hệ thống chính thức. Trong trường hợp cần làm việc trực tiếp tại nhà khách hàng, nhân viên ngành điện đều có giấy giới thiệu, mặc đồng phục và xuất trình thẻ ngành rõ ràng theo quy định.
Theo EVNHANOI, hiện tượng mạo danh nhân viên ngành điện không mới, nhưng có dấu hiệu gia tăng đột biến với mức độ ngày càng tinh vi. Thống kê của Trung tâm Chăm sóc khách hàng EVNHANOI, trong năm 2024 đã ghi nhận hơn 3.300 cuộc gọi phản ánh về các cuộc gọi lạ tự xưng là cán bộ điện lực. Đáng lo ngại hơn, chỉ tính đến hết ngày 31/5/2025, con số này đã bùng nổ lên tới hơn 14.300 trường hợp, gấp hơn 4 lần so với cả năm trước.
Chế tài xử lý
Luật sư Vũ Văn Biên, Giám đốc Công ty TNHH Luật An Phước cho biết, các cuộc gọi mạo danh lừa đảo trong thời gian qua xảy ra rất nhiều và thủ đoạn vô cùng tinh vi. Với việc giả danh nhân viên của cơ quan Nhà nước, tổ chức; các đối tượng dọa nạt, đánh vào tâm lý hay lo sợ của người dân nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản. Mặc dù cơ quan chức năng, báo chí thường xuyên tuyên truyền về hình thức lừa đảo này, tuy nhiên có nhiều người vẫn trở thành nạn nhân và bị chiếm đoạt hàng trăm triệu, thậm chí hàng tỷ đồng.
Hành vi lừa đảo của các đối tượng nêu trên gây nguy hiểm cho xã hội, xâm hại trực tiếp đến quyền sở hữu tài sản của công dân. Thủ đoạn gian dối, giả mạo các cơ quan, tổ chức để chiếm đoạt tài sản như vậy ảnh hưởng đến uy tín của các cơ quan Nhà nước, gây nhiễu thông tin, tác động xấu đến tình hình an ninh trật tự xã hội.
Về khung hình phạt dành cho hành vi lừa đảo, luật sư Vũ Văn Biên cho biết, theo quy định của pháp luật, tùy vào mức độ vi phạm, hành vi lừa đảo thông qua việc mạo danh là nhân viên điện lực, hay tổng đài ngành điện để chiếm đoạt tài sản, có thể bị phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
Cụ thể, theo khoản 2 Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP ngày 31/12/2021 của Chính phủ quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực an ninh trật tự, hành vi dùng thủ đoạn gian lận hoặc lừa đảo nhằm chiếm đoạt tài sản của người khác có thể bị xử phạt hành chính với mức phạt tiền từ 3 triệu đồng đến 5 triệu đồng.
Cũng theo luật sư, hành vi gọi điện lừa đảo qua điện thoại có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản". Căn cứ Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản", người phạm tội có thể bị xử phạt ít nhất là cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.
Trường hợp tính chất nghiêm trọng hơn có thể bị phạt tù 2-7 năm khi thuộc một trong các trường hợp phạm tội có tổ chức, có tính chất chuyên nghiệp, lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức; chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50 đến dưới 200 triệu đồng. Phạt tù từ 7-15 năm nếu chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200 đến dưới 500 triệu đồng hoặc lợi dụng thiên tai, dịch bệnh. Nặng nhất, người phạm tội còn có thể bị phạt tù từ 12-20 năm hoặc tù chung thân nếu chiếm đoạt tài sản trị giá 500 triệu đồng trở lên hoặc lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.
Luật sư Vũ Văn Biên khuyến cáo: "Trường hợp là khách hàng của điện lực cần phải tiếp nhận thông tin từ các kênh chính thống đã được ngành điện công bố; tuyệt đối không thanh toán tiền điện cho người lạ hoặc chuyển tiền vào tài khoản khi chưa xác minh thông tin. Đối với khách hàng đã bị kẻ xấu lừa đảo, cần nhanh chóng gửi đơn tố giác tội phạm đến cơ quan công an để nhờ hỗ trợ giải quyết, thu hồi lại tài sản bị chiếm đoạt. Đối với ngành điện, cần phối hợp với cơ quan điều tra, cung cấp chứng cứ, truy vết đối tượng có hành vi lừa đảo để xử lý trước pháp luật, thu hồi những tài sản của khách hàng đã bị đối tượng phạm tội chiếm đoạt".
Hiện nay, trong thời kỳ bùng nổ công nghệ thông tin, kéo theo đó là tình trạng lừa đảo với những hình thức qua điện thoại, tin nhắn, email, mạng xã hội càng gia tăng và thủ đoạn phạm tội ngày một tinh vi. Do đó, mỗi người dân cần nâng cao cảnh giác trước những thủ đoạn gọi điện thoại, tin nhắn của các đối tượng xấu nhằm lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Cụ thể, đó là những cuộc gọi với tên hoặc số lạ hay trường hợp mạo danh nhân viên điện lực, công an, cán bộ của các cơ quan như: viện kiểm sát, tòa án, hải quan… nhằm dụ dỗ, ép buộc thực hiện chuyển tiền cho các nhóm tội phạm.
Luật sư Vũ Văn Biên, Giám đốc Công ty TNHH Luật An Phước
Đạt Lê