Cách đây gần một thập niên, những quả đồi của gia đình ông Lê Văn Triệu, thôn Tân Việt, xã Quy Mông vẫn xoay vòng trồng bồ đề, keo lai. Ông Triệu nhớ lại: Ngày trước trồng keo với bồ đề, đất vừa bạc màu mà sâu bệnh thì nhiều, thu nhập chẳng được bao nhiêu. Được cán bộ khuyến nông địa phương vận động, gia đình quyết định chuyển sang trồng tre măng Bát độ trên diện tích 0,5 ha.
Quyết định đó đã mở ra trang mới cho kinh tế gia đình. Vườn tre 120 gốc của ông giờ đây đã bước sang năm thứ sáu, mỗi năm cho thu hoạch ổn định trên 8 tấn măng.
Từ ngày chuyển sang trồng tre Bát độ, tôi như trút được gánh nặng. Trồng tre măng Bát độ không tốn công chăm sóc, giữ được đất, đến mùa thương lái vào tận vườn thu mua măng, mỗi năm cũng thu hơn 40 triệu đồng
Ông Lê Văn Triệu, thôn Tân Việt, xã Quy Mông
Tương tự, câu chuyện của gia đình bà Hà Thị Toán, thôn Lương An, xã Hưng Khánh cũng là một minh chứng khẳng định hiệu quả của cây tre măng Bát độ. Mảnh đất gần khe suối của gia đình bà Toán trước đây chuyên trồng ngô và dâu tằm, nhưng thường xuyên bị mưa lũ tàn phá.
Bà Toán bộc bạch: Từ khi trồng tre măng Bát độ, tôi đã không còn phải lo lắng nữa. 2ha tre măng phát triển tốt, rễ bám sâu vào đất, vừa giữ được đất, lại có thu nhập gần 150 triệu mỗi năm.
Tại Lào Cai, cây tre măng Bát độ không chỉ là cây xóa nghèo mà còn là lời giải cho bài toán canh tác bền vững trên đất dốc. Với đặc tính sinh trưởng mạnh, bộ rễ chùm lan rộng và bám sâu, những rừng tre măng đã trở thành “hàng rào” tự nhiên hiệu quả, giúp giữ đất, giữ nước làm giảm thiểu tình trạng xói mòn, sạt lở, đặc biệt trong mùa mưa bão.
Theo ông Trần Văn Tam - Phó Chủ tịch UBND xã Hưng Khánh, địa phương đã xác định tre măng Bát độ là cây trồng chủ lực với tổng diện tích lên đến gần 2.000 ha. Mô hình này đã thay thế hiệu quả các loại cây lâm nghiệp giá trị thấp trên những diện tích đất đồi và đất bãi ven suối.
Ưu điểm vượt trội của tre Bát độ là kỹ thuật chăm sóc đơn giản, phù hợp với trình độ canh tác của bà con vùng cao. Cây gần như không có sâu bệnh, tán lá dày còn có khả năng ức chế cỏ dại, giúp người dân giảm chi phí cho thuốc bảo vệ thực vật, hướng tới một nền nông nghiệp xanh và an toàn.
Sau hơn hai thập niên bén rễ trên đất Lào Cai, cây tre măng Bát độ đã khẳng định vai trò không thể thay thế trong cơ cấu kinh tế đồi rừng. Toàn tỉnh hiện đã phát triển hơn 6.000 ha, với sản lượng măng thương phẩm năm 2025 ước đạt hơn 40.000 tấn.
Với mức giá thu mua ổn định từ 5.000 - 5.500 đồng/kg và đầu ra được đảm bảo nhờ liên kết với các doanh nghiệp, người dân có thể đạt thu nhập trung bình từ 70 - 100 triệu đồng/ha/năm, thậm chí cao hơn nếu thâm canh tốt.
Chính quyền địa phương đang tiếp tục khuyến khích người dân mở rộng diện tích, đồng thời áp dụng khoa học kỹ thuật để nâng cao năng suất và chất lượng măng. Tre măng Bát độ đã thực sự trở thành “cây vàng”, mang lại cuộc sống ấm no cho người dân và phủ màu xanh bền vững lên những vùng đất khó.
Hà Hùng Cường