Tuy nhiên, bên cạnh các kết quả đã đạt, lĩnh vực cấp nước sạch nông thôn còn tồn tại một số bất cập. Theo đó, toàn tỉnh có khoảng 770 trạm cấp nước có quy mô nhỏ (dưới 150 hộ/trạm cấp nước), chiếm khoảng 67% trên các trạm cấp nước hiện có, chủ yếu phát triển từ các giếng khoan do UNICEF tài trợ trước đây, hạng mục không đồng bộ, thiếu mặt bằng cải tạo nâng cấp để đạt chất lượng theo quy chuẩn.
Sau thời gian sử dụng, một số trạm cấp nước xuống cấp, không đủ nguồn nước phục vụ đời sống người dân (Ảnh tư liệu: Văn Đát)
Theo Công văn số 1250/TB-BTC, ngày 27/12/2024 của Bộ Tài chính về khung giá nước, trong đó quy định khung giá nước sạch tối đa cho khu vực nông thôn là 11.000 đồng/m3, chưa phù hợp với một số khu vực trên địa bàn tỉnh không có nguồn nước tại chỗ đạt chất lượng để xử lý cấp nước tập trung như huyện Cần Đước, Cần Giuộc, Tân Trụ, Bến Lức,... Các khu vực này phải tiếp nhận lại nguồn nước của nơi khác dẫn về với giá trung bình hiện nay là 9.500 đồng/m3, phân phối lại cho người dân. Với mức giá tối đa quy định là 11.000 đồng/m3, chưa khuyến khích được doanh nghiệp tham gia đầu tư, quản lý hệ thống cấp nước tại các khu vực này.
Để hoàn thành mục tiêu Nghị quyết của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về phương hướng, nhiệm vụ năm 2025 và Nghị quyết của HĐND tỉnh về phương hướng, nhiệm vụ năm 2025, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình mục tiêu Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn năm 2025 tỉnh Long An.
Mục tiêu chung là từng bước hoàn thiện hạ tầng nước sạch nông thôn trên địa bàn tỉnh, xóa bỏ các trạm cấp nước có quy mô nhỏ, hoạt động kém hiệu quả, tiến tới thực hiện chủ trương cấp nước an toàn, bền vững thích ứng với tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, cải thiện môi trường nông thôn, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, thu hẹp dần khoảng cách giữa nông thôn và thành thị.
UBND tỉnh cũng đề ra mục tiêu cụ thể là phấn đấu đến cuối năm 2025, tỷ lệ hộ dân nông thôn sử dụng nước sạch theo QCĐP 01:2022/LA đạt 77% trở lên, hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 về nước sạch; tỷ lệ hộ dân nông thôn có nhà tiêu hợp vệ sinh đạt từ 94% trở lên; tỷ lệ hộ dân nông thôn có chuồng trại chăn nuôi hợp vệ sinh đạt từ 86% trở lên.
Các địa phương đầu tư hàng tỉ đồng xây dựng trạm cấp nước phục vụ người dân (Ảnh tư liệu: Văn Đát)
Để thực hiện đạt mục tiêu theo Kế hoạch, UBND tỉnh giao Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp các địa phương và cơ quan, đơn vị có liên quan tăng cường công tác truyền thông, tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân nông thôn về sử dụng nước sạch và giữ gìn vệ sinh môi trường nông thôn, để bảo đảm sức khỏe, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Đẩy mạnh các hoạt động giám sát, kiểm tra chất lượng nước các cơ sở cấp nước tập trung; tuyên truyền, hướng dẫn quy trình nâng cấp lọc, khử trùng nước để đạt chất lượng nước sạch; tăng cường biện pháp xử phạt vi phạm hành chính nhằm chấn chỉnh các cơ sở cấp nước phải nâng cấp lọc, đầu tư hệ thống khử trùng nước để đạt chất lượng nước sạch theo QCĐP 01:2022/LA.
Triển khai hoàn thành kế hoạch đầu tư công cấp nước nông thôn năm 2025; từng bước xóa bỏ các công trình có quy mô nhỏ, chất lượng nước kém; hạn chế mô hình UBND xã và cộng đồng quản lý là những mô hình hoạt động kém hiệu quả, chuyển từ cơ chế phục vụ sang cơ chế dịch vụ.
Tăng cường phối hợp giữa các ngành, địa phương trong công tác rà soát quy hoạch vùng cấp nước mang tính khả thi và tích hợp vào quy hoạch chung của tỉnh có tính đến quy hoạch sử dụng đất dành cho cấp nước nông thôn. Kiểm tra, giám sát tính khả thi, hiệu quả trong công tác đầu tư gắn với quản lý vận hành công trình cấp nước sạch nông thôn sau đầu tư.
Tiếp tục rà soát, hoàn thiện hệ thống cơ quan, cán bộ chuyên môn quản lý nhà nước từ cấp tỉnh đến cấp huyện, xã nhằm nâng cao trách nhiệm quản lý, giám sát đảm bảo cấp nước liên tục, chất lượng, an toàn cho người dân. Đẩy mạnh công tác xã hội hóa, tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư các dự án cấp nước có quy mô lớn, sử dụng nguồn nước mặt đạt chất lượng và ổn định, cấp nước liên huyện, liên tỉnh.
Bên cạnh đó, tập trung áp dụng các chế tài đối với các cơ sở cấp nước không thực hiện đúng theo thỏa thuận với địa phương về phân vùng cấp nước và chưa thực hiện đúng cam kết về dịch vụ cung cấp nước sạch đối với người dân.
Tranh thủ các nguồn lực từ các tổ chức quốc tế, ứng dụng các công nghệ tiên tiến vào cấp nước nông thôn để từng bước hoàn chỉnh hạ tầng cấp nước nông thôn, tiến tới thực hiện chủ trương cấp nước an toàn, bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu.
Toàn tỉnh có khoảng 1.156 trạm cấp nước nông thôn (Ảnh: Bùi Tùng)
Về kinh phí, các công trình nước sạch nông thôn sẽ được thực hiện từ vốn xổ số kiến thiết, vốn ngân sách Trung ương năm 2025 thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới; nguồn đóng góp, hỗ trợ hợp pháp của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước, các nguồn huy động hợp pháp khác.
Đối với các công trình vệ sinh môi trường, UBND tỉnh đề nghị các địa phương tiếp tục tạo điều kiện cho người dân tiếp cận nguồn vốn vay Ngân hàng Chính sách xã hội đầu tư xây dựng nhà tiêu hợp vệ sinh; đồng thời, tuyên truyền, vận động hộ chăn nuôi xây dựng chuồng trại hợp vệ sinh bảo vệ sinh môi trường nông thôn để đạt mục tiêu đề ra, đặt biệt là các xã nông thôn mới.
Kế hoạch cũng nêu rõ, UBND các huyện, thị xã, thành phố rà soát, đánh giá lại mức độ hoàn thành chỉ tiêu về tỷ lệ số hộ dân được cấp nước sạch (gồm công trình tập trung và nhỏ, lẻ hộ gia đình) của các xã theo Bộ tiêu chí xã nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021-2025 (bao gồm cả các xã duy trì và các xã trong kế hoạch “về đích”). Từ đó, có kế hoạch, giải pháp và lộ trình cụ thể hoàn thành chỉ tiêu trong xây dựng nông thôn mới; đồng thời, hoàn thành các mục tiêu của các Chương trình mục tiêu Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn giai đoạn 2021-2025, Chương trình tăng cường bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm và cấp nước sạch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Long An giai đoạn 2021-2025./.
K.N