Long Thành chưa 'cất cánh' đã đối diện nguy cơ chậm tăng trưởng sản lượng khách tới 9 năm

14 giờ trướcBài gốc

Cảng hàng không Quốc tế Long Thành đang dần hoàn thành đến mục tiêu vận hành thương mại trong nửa đầu năm 2026. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Liên quan đến lộ trình chuyển giao khai thác giữa Sân bay Tân Sơn Nhất và Long Thành, lãnh đạo Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) cho rằng nếu các hãng hàng không nội địa chần chừ trong việc chuyển giao theo đúng tiến độ trong giai đoạn đầu sẽ tiềm ẩn những rủi ro, gây ra chậm trễ từ 8-9 năm đối với tăng trưởng sản lượng hành khách của Cảng hàng không Quốc tế Long Thành.

Chậm chuyển giao sẽ kéo theo nhiều rủi ro thiệt hại

Theo đó, ACV ghi nhận và chia sẻ với các khó khăn thực tế của Vietnam Airlines và các hãng hàng không nội địa trong giai đoạn hiện nay, đặc biệt là vấn đề nguồn lực tàu bay do ảnh hưởng từ đứt gãy chuỗi cung ứng sửa chữa bảo dưỡng tàu bay trên phạm vi toàn cầu.

Đánh giá đề xuất của Vietnam Airlines về việc cần có lộ trình phù hợp cho chuyển giao khai thác từ Tân Sơn Nhất sang Long Thành là hoàn toàn có cơ sở và ACV đồng thuận về mặt nguyên tắc. Tuy nhiên, từ các kết quả phân tích, ACV nhận thấy trong tổng số 3,16 triệu hành khách nối chuyến tại Tân Sơn Nhất năm 2024, các hãng hàng không nội địa chiếm đến 95% sản lượng, là lực lượng chủ đạo trong nối chuyến nội địa-quốc tế và quốc tế-nội địa.

Nhìn nhận nguồn khách của các hãng bay nội địa, đặc biệt Vietnam Airlines, là yếu tố then chốt hình thành năng lực trung chuyển cho toàn khu vực phía Nam, do đó, phía ACV khẳng định sự tham gia tích cực của các hãng hàng không nội địa tại Sân bay Long Thành sẽ quyết định thành công của dự án trong việc đạt sản lượng thiết kế và vị thế trung tâm trung chuyển quốc tế.

“ACV hoàn toàn thấu hiểu nhu cầu duy trì hoạt động ổn định của Vietnam Airlines trong ngắn hạn, song cũng nhận thấy rằng, nếu các hãng hàng không nội địa chần chừ trong việc chuyển giao khai thác sang Long Thành theo đúng tiến độ trong giai đoạn đầu, sẽ tiềm ẩn những rủi ro,” lãnh đạo ACV cho biết.

Sân bay Tân Sơn Nhất là cảng hàng không trọng điểm và đón lượng khách bay lớn nhất tại khu vực phía Nam. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Làm rõ thêm vấn đề, phía ACV thừa nhận, việc chậm chuyển đổi sẽ làm giảm tốc độ hình thành sản lượng đầu vào cho Long Thành, ảnh hưởng đến khả năng đạt mục tiêu dự án và phát huy hiệu quả đầu tư đồng thời giảm cơ hội thiết lập vị thế cảng hàng không trung chuyển khu vực của Việt Nam, trong khi các cảng hàng không đối thủ như Suvarnabhumi (Thái Lan), Changi (Singapore) hay Kuala Lumpur (Malaysia) đang mở rộng nhanh các tuyến gom khách từ Việt Nam.

Mặt khác, theo phân tích của Tư vấn IAC, nếu không tập trung các đường bay quốc tế tại sân bay Long Thành sẽ dẫn đến phân mảnh mạng bay, khiến các hãng hàng không của Việt Nam mất thị phần vào các hãng nước ngoài và sản lượng có thể sụt giảm tới 8,8%, tương đương mất hơn 2 triệu hành khách mỗi năm trong giai đoạn đầu khai thác. Về dài hạn, có thể gây ra chậm trễ từ 8-9 năm đối với tăng trưởng sản lượng hành khách của Cảng hàng không Quốc tế Long Thành.

Từ những phân tích nêu trên, ACV ủng hộ kiến nghị của Vietnam Airlines về việc cần có lộ trình chuyển đổi hợp lý theo đúng quy hoạch, phù hợp với nguồn lực tàu bay và điều kiện khai thác. Tuy nhiên, ACV đề nghị xác lập mốc thời gian cụ thể và định hướng chuyển đổi rõ ràng đối với các nhóm đường bay quốc tế, đặc biệt là Đông Bắc Á và Đông Nam Á, nhằm bảo đảm đạt được mục tiêu đặt ra theo chủ trương đã được phê duyệt.

Chuyển giao từng bước

ACV hoàn toàn đồng thuận với quan điểm của Cục Hàng không Việt Nam về sự cần thiết phải ban hành chủ trương và lộ trình chuyển giao khai thác giữa Sân bay Tân Sơn Nhất và Long Thành theo đúng định hướng và phương án được phê duyệt trong báo cáo nghiên cứu khả thi, đây là nhiệm vụ mang tính chiến lược, có ý nghĩa quyết định đối với việc đưa Sân bay Long Thành sớm phát huy vai trò trung tâm trung chuyển quốc tế của khu vực phía Nam, đồng thời giảm tải cho Sân bay Tân Sơn Nhất và tối ưu hóa mạng lưới vận tải hàng không quốc gia.

Trong bối cảnh hiện nay, các hãng hàng không nội địa đang gặp khó khăn nhất định về nguồn lực tàu bay, đặc biệt là do ảnh hưởng từ việc thiếu động cơ, linh kiện và thiết bị bảo dưỡng trên phạm vi toàn cầu. Vì vậy, ACV nhấn mạnh việc thực hiện chuyển giao khai thác theo lộ trình từng bước, có tính toán kỹ lưỡng là cần thiết.

Trên cơ sở đó, ACV đề xuất giai đoạn đầu khai thác (từ khi chính thức bay thương mại tại Long Thành đến hết lịch bay mùa Đông năm 2026), sẽ chuyển giao khai thác sang sân bay mới nhóm đường bay tầm xa gồm các tuyến quốc tế đường dài đi châu Âu, Mỹ, Australia, Phi, Trung Đông, Nam Á và Trung Á. Đây là các tuyến sử dụng tàu bay thân rộng do các hãng nội địa khai thác, phù hợp với hạ tầng và quy mô của sân bay.

Việc triển khai nhóm tuyến này được phía ACV đánh giá sẽ giúp tạo sản lượng nền ổn định cho Long Thành ngay từ giai đoạn đầu, đồng thời hình thành hình ảnh quốc tế của cảng là cửa ngõ cho các đường bay xuyên lục địa. Cùng với đó, giữ tạm thời tại Tân Sơn Nhất các tuyến đường bay Đông Bắc Á và Đông Nam Á nhằm tạo điều kiện cho các hãng nội địa điều chỉnh kế hoạch khai thác và đảm bảo hiệu quả vận hành trong thời gian đầu.

Đối với vận tải hàng hóa, chuyển toàn bộ các chuyến chuyên chở hàng hóa bằng tàu bay chở hàng sang Long Thành và hàng hóa chuyên chở hàng hóa trong khoang bụng tàu bay thương mại theo nhóm đường bay khai thác tại Long Thành.

Giai đoạn chuyển tiếp (từ lịch bay mùa Hè năm 2027) chuyển toàn bộ các đường bay, chuyến bay quốc tế sang Long Thành, trừ các tuyến quốc tế ngắn có cự ly dưới 1.000km do các hãng nội địa khai thác. Nhóm tuyến chuyển giai đoạn này bao gồm các đường bay đi Đông Bắc Á và Đông Nam Á. Nhóm tuyến này chiếm hơn 70% sản lượng hành khách quốc tế từ Thành phố Hồ Chí Minh, là nguồn khách quan trọng nhất để hình thành năng lực trung chuyển quốc tế của Long Thành.

“Việc chuyển các tuyến này đúng thời điểm sẽ đảm bảo đạt được sản lượng thiết kế của giai đoạn 1 dự án, qua đó hiện thực hóa mục tiêu đã được Quốc hội và Chính phủ phê duyệt. Tân Sơn Nhất trong giai đoạn này tiếp tục đóng vai trò trung tâm khai thác nội địa và các tuyến khu vực ngắn có cự ly dưới 1.000km (Lào, Campuchia, Thái Lan, một phần Malaysia) do các hãng nội địa khai thác,” lãnh đạo ACV cho hay.

Đối với vận tải hàng hóa, chuyển toàn bộ hoạt động khai thác hàng hóa hàng không sang Long Thành, trừ sản lượng hàng hóa chuyên chở hàng hóa trong khoang bụng tàu bay thương mại của nhóm đường bay dưới 1.000km do các hãng nội địa khai thác tại Tân Sơn Nhất.

Máy bay của các hãng hàng không Việt Nam tại một sân bay nội địa. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Giai đoạn hoàn thiện (sau năm 2028) căn cứ tình hình khai thác thực tế và hiện trạng giao thông kết nối (các tuyến cao tốc, vành đai đã hoàn thiện), khi Long Thành đạt sản lượng khai thác quốc tế trên 80% công suất thiết kế, từng bước chuyển toàn bộ các tuyến quốc tế thường lệ về Long Thành nhằm tập trung toàn bộ mạng bay quốc tế. Tân Sơn Nhất sẽ khai thác các chuyến bay nội địa và các chuyến bay thương mại quốc tế không thường lệ, các chuyến bay thuê chuyến phục vụ các tổ chức, cá nhân.

ACV kiến nghị nhà chức trách nghiên cứu, ban hành các cơ chế ưu đãi cụ thể cho các hãng hàng không khi chuyển sang sân bay Long Thành; các hãng bay cần chủ động chuẩn bị đội máy bay trung và dài hạn, bao gồm cả phương án thuê ướt hoặc thuê khô, nhằm đáp ứng yêu cầu chuyển đổi mạng bay.

Ngoài ra, ACV kiến nghị Chính phủ, Bộ Xây dựng và các địa phương thúc đẩy tiến độ đầu tư, hoàn thành sớm và đồng bộ các dự án giao thông kết nối đến Sân bay Long Thành như cao tốc, đường sắt đô thị, đường sắt nhẹ, xe buýt nhanh, xe trung chuyển... nhằm mục tiêu rút ngắn thời gian di chuyển giữa Thành phố Hồ Chí Minh-Long Thành./.

(Vietnam+)

Nguồn VietnamPlus : https://www.vietnamplus.vn/long-thanh-chua-cat-canh-da-doi-dien-nguy-co-cham-tang-truong-san-luong-khach-toi-9-nam-post1074761.vnp