Lốp xe thông minh: Công nghệ cảm biến tích hợp trong lốp để theo dõi áp suất và nhiệt độ

2 giờ trướcBài gốc

Và giờ đây, lốp xe tưởng chừng là chi tiết cơ khí đơn giản cũng đang bước vào kỷ nguyên công nghệ với sự xuất hiện của lốp xe thông minh tích hợp cảm biến theo dõi áp suất, nhiệt độ và độ mòn theo thời gian thực.

Đây không chỉ là xu hướng, mà là một bước tiến quan trọng hướng tới an toàn, tiết kiệm và bền vững trong vận hành xe hơi hiện đại.

Lốp xe thông minh là gì?

Khác với những bộ lốp truyền thống chỉ đảm nhận nhiệm vụ nâng đỡ và tạo ma sát với mặt đường, lốp xe thông minh (Smart Tire) được tích hợp các cảm biến điện tử siêu nhỏ bên trong cấu trúc lốp hoặc van bánh xe. Những cảm biến này có thể đo lường và truyền đi các thông số như:

- Áp suất lốp (tire pressure)

- Nhiệt độ lốp (tire temperature)

- Độ mòn và độ bám đường

- Tải trọng tác động lên từng bánh

Toàn bộ dữ liệu này được gửi không dây về hệ thống giám sát áp suất lốp – TPMS (Tire Pressure Monitoring System) hoặc ứng dụng di động của người lái, giúp họ nắm bắt tình trạng lốp xe mọi lúc, mọi nơi.

Khi một bánh xe có áp suất thấp hoặc nhiệt độ tăng bất thường, hệ thống lập tức phát cảnh báo. Điều này cho phép người lái xử lý kịp thời, tránh nguy cơ nổ lốp hoặc mất kiểm soát xe - nguyên nhân của hàng loạt vụ tai nạn đáng tiếc hiện nay.

Khi một bánh xe có áp suất thấp hoặc nhiệt độ tăng bất thường, hệ thống lập tức phát cảnh báo.

Nguyên lý hoạt động của cảm biến trong lốp

Cấu tạo của hệ thống lốp xe thông minh gồm ba phần chính: Cảm biến đo, bộ thu phát tín hiệu và bộ xử lý trung tâm.

Cảm biến đo được đặt bên trong lốp hoặc gắn trực tiếp vào van bánh xe.

Bộ thu phát tín hiệu sử dụng sóng vô tuyến (RF) hoặc Bluetooth để truyền dữ liệu về bộ xử lý trung tâm (ECU).

Bộ xử lý sẽ phân tích thông tin, hiển thị kết quả trên bảng điều khiển hoặc ứng dụng di động.

Hiện nay, có hai công nghệ TPMS phổ biến:

TPMS trực tiếp (Direct TPMS): Mỗi bánh xe gắn một cảm biến riêng, đo trực tiếp áp suất và nhiệt độ thực tế.

TPMS gián tiếp (Indirect TPMS): Không sử dụng cảm biến riêng, mà tính toán áp suất dựa trên sự thay đổi tốc độ quay bánh xe (qua cảm biến ABS).

Trong đó, TPMS trực tiếp được đánh giá là chính xác và nhanh nhạy hơn, phù hợp cho các dòng xe cao cấp và xe điện hiện đại.

Lợi ích vượt trội của lốp xe thông minh

Nâng cao an toàn vận hành

Theo thống kê của Cục An toàn Giao thông Đường cao tốc Mỹ (NHTSA), 75% vụ nổ lốp trên đường cao tốc có nguyên nhân từ việc áp suất lốp không đạt chuẩn. Nhờ có cảm biến theo dõi liên tục, lốp xe thông minh giúp người lái phát hiện sớm bất thường, giảm nguy cơ nổ lốp, mất lái, hay hư hỏng hệ thống treo.

Tiết kiệm nhiên liệu

Áp suất lốp đúng chuẩn giúp giảm ma sát giữa lốp và mặt đường, từ đó giảm tiêu hao nhiên liệu từ 3–5%. Với các đội xe vận tải, con số này mang lại lợi ích kinh tế đáng kể trong dài hạn.

Áp suất lốp đúng chuẩn giúp giảm ma sát giữa lốp và mặt đường, từ đó giảm tiêu hao nhiên liệu từ 3–5%

Kéo dài tuổi thọ lốp

Hệ thống cảnh báo giúp người dùng chủ động kiểm tra, cân chỉnh và đảo lốp khi cần thiết, tránh tình trạng mòn không đều - yếu tố làm giảm tuổi thọ và hiệu suất của lốp.

Tối ưu trải nghiệm lái

Khi kết hợp với hệ thống điều khiển trung tâm của xe, dữ liệu từ cảm biến lốp có thể được sử dụng để tự động điều chỉnh độ cứng, độ bám đường hoặc chế độ lái phù hợp với điều kiện thời tiết và mặt đường.

Các hãng tiên phong trong công nghệ lốp thông minh

Không nằm ngoài xu hướng “kỹ thuật số hóa”, các hãng lốp lớn trên thế giới đều đang chạy đua phát triển dòng smart tire.

- Michelin Connected Tires: Ứng dụng công nghệ cảm biến tích hợp, theo dõi nhiệt độ và áp suất lốp theo thời gian thực, kết nối trực tiếp với hệ thống xe hoặc smartphone.

- Goodyear SightLine: Sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để phân tích dữ liệu hàng triệu km di chuyển, dự đoán khả năng trượt, nổ lốp hoặc hao mòn bất thường.

- Bridgestone đang thử nghiệm dòng “Air Free Concept” – lốp không hơi, kết hợp cảm biến nhận diện tải trọng và độ đàn hồi.

- Continental ContiSense/ContiAdapt: Sử dụng cảm biến điện dẫn trong cao su để đo áp suất và nhiệt độ, đồng thời tự điều chỉnh kích thước lốp phù hợp với địa hình.

Các công nghệ này không chỉ hướng đến người tiêu dùng cá nhân, mà còn được ứng dụng mạnh mẽ trong xe điện, xe tải, xe tự lái và đội xe logistics, nơi việc giám sát dữ liệu vận hành là yếu tố sống còn.

Thách thức và hướng phát triển tương lai

Mặc dù tiềm năng lớn, nhưng lốp xe thông minh vẫn đối mặt với một số thách thức:

- Chi phí sản xuất cao: Cảm biến, pin và bộ thu phát làm tăng giá thành so với lốp truyền thống.

- Độ bền thiết bị: Cảm biến phải chịu được môi trường khắc nghiệt - nhiệt độ, độ ẩm, áp lực và va đập liên tục.

- Tính tương thích: Các hãng xe cần chuẩn hóa giao thức kết nối giữa cảm biến và hệ thống điều khiển.

Tuy nhiên, các chuyên gia dự báo rằng trong 5 - 10 năm tới, giá thành công nghệ sẽ giảm đáng kể, và lốp xe thông minh sẽ trở thành trang bị tiêu chuẩn trên các dòng xe trung - cao cấp.

Các hướng phát triển tương lai bao gồm:

- Cảm biến tự sạc năng lượng nhờ ma sát quay của bánh xe.

- Phân tích dữ liệu bằng AI, dự đoán thời điểm bảo dưỡng hoặc thay lốp.

- Kết nối đám mây (Cloud-based monitoring): cho phép nhà sản xuất và chủ xe theo dõi tình trạng lốp từ xa đặc biệt hữu ích với đội xe thương mại.

Nếu như trước đây, lốp xe chỉ được xem là vật liệu cơ học, thì nay, nó đã trở thành thiết bị cảm biến dữ liệu quan trọng. Lốp không chỉ “chạm đất” mà còn “kết nối” gửi đi hàng nghìn tín hiệu mỗi phút để đảm bảo an toàn, hiệu quả và trải nghiệm lái tối ưu.

Hà Nguyễn

Nguồn Cartimes : http://cartimes.tapchicongthuong.vn/lop-xe-thong-minh--cong-nghe-cam-bien-tich-hop-trong-lop-de-theo-doi-ap-suat-va-nhiet-do-17702.htm