Lừa đảo qua mạng, điện thoại biến hóa khôn lường

5 giờ trướcBài gốc

Muôn hình lừa đảo qua mạng, điện thoại

Nhiều người hiện nay trở thành nạn nhân của các cuộc gọi lừa đảo, khi kẻ gian giả danh Công an, tòa án, viện kiểm sát... thông báo họ liên quan đến vụ án và yêu cầu chuyển tiền "phục vụ điều tra" hoặc để tránh bị bắt. Các chiêu thức lừa đảo khác như yêu cầu nâng cấp tài khoản VNeID, thông báo chưa đóng tiền điện, tặng quà, trúng thưởng hay nhận hàng qua Giao hàng Tiết kiệm, cũng đang ngày càng phổ biến.

Ở một thủ đoạn khác, các website, fanpage lừa đảo được lập ra có giao diện gần giống trang web, fanpage của các khách sạn, homestay, khu nghỉ dưỡng có uy tín, sử dụng số điện thoại đường dây nóng để liên hệ, tư vấn cho du khách và gửi kèm nhiều hình ảnh đẹp, có nhận xét của khách hàng khác nhằm gia tăng mức độ uy tín để tạo niềm tin với du khách... Sau khi đã chiếm được lòng tin của du khách, đối tượng sẽ yêu cầu du khách chuyển tiền đặt cọc trước với lý do khách sạn, nhà nghỉ quá tải, nếu không đặt trước sẽ không giữ được phòng. Đến khi du khách chuyển tiền vì thiếu cảnh giác, thiếu đề phòng, đối tượng sẽ cắt đứt liên lạc.

Một tình huống đặc biệt gần đây xảy ra tại Hà Nội, khi nhiều phụ huynh nhận được cuộc gọi giả mạo nhân viên trường học, thông báo hoàn trả tiền học phí. Để nhận lại tiền, họ bị yêu cầu cung cấp thông tin ngân hàng hoặc truy cập vào các đường link giả mạo. Trong lúc hoang mang, nhiều phụ huynh không cảnh giác và đã vô tình trao cho kẻ lừa đảo thông tin cá nhân, dẫn đến việc bị rút hết tiền trong tài khoản.

Kẻ lừa đảo lợi dụng các đường link chứa mã độc để chiếm quyền điều khiển điện thoại và đánh cắp dữ liệu. Những chiêu thức này ngày càng tinh vi và gây ra cảm giác cấp bách, khiến nạn nhân không kịp phản ứng. Tình trạng này khiến nhiều người không còn phân biệt được đâu là thật, đâu là giả, trong khi kẻ gian vẫn tiếp tục hoạt động lừa đảo một cách trắng trợn.

Bẫy lừa đảo

Thời gian qua, mặc dù lực lượng chức năng đã nhiều lần cảnh báo về thủ đoạn này, nhưng thủ đoạn của các đối tượng vẫn ngày càng tinh vi, liên tục đổi mới. Do đó, không ít người đã mất số tiền lớn vì sơ ý để lộ mã OTP.

Chị Nguyễn Mai Anh (phường Cổ Nhuế, quận Bắc Từ Liêm) là một trong rất nhiều nạn nhân của thủ đoạn lừa đảo này.

Chị Mai Anh chia sẻ: "Hôm đó tôi không ở nhà, có một nhân viên giao hàng gọi điện cho tôi bảo chuyển tiền để ném đồ vào nhà. Mọi lần, tôi cũng được gửi đồ như thế nên đã chuyển tiền luôn. Sau khi chuyển khoản thì người đó báo chuyển khoản nhầm đơn, muốn lấy lại tiền thì phải nhắn tin lên trang của bên vận chuyển".

Ngay khi liên hệ với nhân viên của đơn vị vận chuyển, các đối tượng đã nhanh chóng đưa nạn nhân vào bẫy lừa đảo. Các đối tượng đã gọi điện cho nạn nhân qua ứng dụng Messenger và yêu cầu chia sẻ màn hình để được hỗ trợ lấy lại tiền. Họ gửi cho cô gái này một đường link có các bước điền thông tin, sau đó kẻ lừa đảo sẽ tự động thu thập thông tin ngay lập tức, theo thời gian thực. Sau đó, chúng đăng nhập và kích hoạt việc gửi mã OTP đến điện thoại của nạn nhân. Khi nạn nhân nhập OTP thì tất cả tiền trong tài khoản cũng ngay lập tức mất hết.

Mặc dù đã có hoài nghi, sau khi được thông báo đã chuyển khoản vào tài khoản thu phí hội viên của hệ thống, nhưng nạn nhân vẫn bị đẩy vào thế không thể lùi được.

"Họ bảo nếu không làm theo lời họ thì mỗi tháng sẽ mất 3,5 triệu, do đó tôi đã làm theo. Lý do mà họ đưa ra cho tôi cũng rất thuyết phục" - chị Mai Anh chia sẻ thêm.

Theo các chuyên gia, hiện nay, các đối tượng lừa đảo đã liên tục cập nhật những công nghệ mới, các chính sách mới, do đó ý thức cảnh giác người dân phải được nâng cao hơn so với các thời điểm trước đây.

Khi công nghệ phát triển, ngoài những lợi ích thì cũng có những mặt trái, như việc kẻ xấu khai thác công nghệ để thực hiện mục đích xấu, thậm chí là các trường hợp cung cấp cả mã OTP để đăng nhập vào tài khoản. Do đó, người dân khi sử dụng công nghệ, khai thác các cơ sở dữ liệu cần có ý thức bảo vệ về mặt tài chính và dữ liệu cá nhân. Mỗi khi có yêu cầu gì cần phải xác minh rõ xem yêu cầu ấy có đúng không.

Mã OTP được xem là biện pháp bảo mật an toàn nhất. Tuy vậy, các hacker đang tìm cách qua mặt “bức tường lửa” này bằng các biện pháp tấn công phi kỹ thuật. Do đó, các chiêu thức lừa đảo ngày càng khó nhận diện.

Tại sao nạn nhân sập bẫy lừa đảo qua mạng?

Sự kết hợp giữa những chiêu trò lừa đảo tinh vi, cảm giác cấp bách, sự thiếu cảnh giác và nhận thức bảo mật của người dùng chính là những yếu tố chủ yếu khiến nhiều người trở thành nạn nhân của các vụ lừa đảo qua mạng.

Theo các chuyên gia, với nhiều phương thức lừa đảo, tội phạm thực hiện hành vi lừa đảo nhanh chóng và khi bị phát hiện thì ít để lại dấu vết. Điểm chung của hầu hết các vụ việc lừa đảo bằng công nghệ cao là các đối tượng thu thập được thông tin cá nhân của nạn nhân, như tên tuổi, ngày sinh, số căn cước, thông tin tài khoản ngân hàng... Các thông tin này do nạn nhân sơ ý để lộ, hoặc các đối tượng tự thu thập được.

Chuyên gia xã hội học, PGS. TS Trịnh Hòa Bình cho biết: "Tôi cho rằng, hiện nay có rất nhiều người mắc lừa những cuộc cuộc gọi lừa đảo. Trước tiên, hầu như là mọi người đều xuất phát từ một tâm lý hiếu kỳ khi có một cuộc điện thoại gọi đến. Chính vì tò mò muốn nghe người ta nói cái gì nên họ mới bị đối tượng dẫn đi, từ đó họ đi đến một cái kết - đó là bị lừa đảo".

Làm sao để tránh bị rơi vào bẫy lừa đảo?

Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp không gian mạng Việt Nam VNCERT đã kêu gọi người dân nâng cao cảnh giác, tuyệt đối không làm theo yêu cầu của các cuộc gọi lừa đảo. VNCERT cũng khuyến nghị, khi nhận được các tin nhắn hay cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo, người dân cần lưu lại bằng chứng tin nhắn hoặc ghi âm cuộc gọi, sau đó phản ánh tới doanh nghiệp viễn thông quản lý thuê bao để yêu cầu xử lý.

Bên cạnh đó, người dân cũng cần cung cấp bằng chứng để gửi tới cơ quan Công an gần nhất để kiến nghị xử lý vi phạm pháp luật.

Thiếu tá Nguyễn Văn Chuyền - Phòng 6, Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an - chia sẻ: "Công nghệ phát triển, tội phạm phát triển, giả mạo khuôn mặt, giọng nói để gọi trực tiếp đên người dân. Khi nhìn thấy hình ảnh người thân, giọng nói thân quen thì nạn nhân dễ dàng tin tưởng, thực hiện các hành vi theo chỉ dẫn".

Thiếu tá Nguyễn Hoàng Minh Hà - Phó đội Trưởng đội Cảnh sát hình sự, Công an quận Bắc Từ Liêm - cảnh báo: "Khi tiến hành các hoạt động tố tụng, cơ quan điều tra đều phải phối hợp với chính quyền địa phương và phải có đại diện chính quyền địa phương xuống làm việc trực tiếp với người dân. Cơ quan tư pháp không làm việc qua điện thoại".

Qua tình trạng lừa đảo ngày nay, có thể thấy, cẩn thận không bao giờ là thừa, đặc biệt là trong thời đại số - nơi công nghệ phát triển ngày một phức tạp.

Mai Phương

Nguồn Hà Nội TV : https://hanoionline.vn/video/lua-dao-qua-mang-dien-thoai-bien-hoa-khon-luong-313815.htm