Luật Đường sắt (sửa đổi): Tập trung vào chính sách tạo sự đột phá

5 giờ trướcBài gốc

Sáng 10.3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Đường sắt (sửa đổi).

Phát triển KH-CN hiện đại trong lĩnh vực đường sắt

Trình bày tờ trình về dự án Luật Đường sắt (sửa đổi), Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy cho biết mục tiêu xây dựng dự án luật là nhằm tiếp tục thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước về chính sách phát triển đường sắt; khắc phục những tồn tại, bất cập về thể chế, tạo động lực mới cho sự phát triển của ngành đường sắt, thúc đẩy tính cạnh tranh của phương thức vận tải đường sắt, phục vụ nhu cầu đi lại của nhân dân.

Dự án luật cũng nhắm huy động tối đa nguồn lực phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt, trong đó ngân sách nhà nước giữ vai trò chủ đạo, thu hút mọi thành phần kinh tế tham gia kinh doanh đường sắt; ứng dụng và phát triển khoa học, công nghệ hiện đại trong lĩnh vực đường sắt.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Danh Huy

Trình bày báo cáo thẩm tra sơ bộ dự án luật này, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học - Công nghệ - Môi trường Lê Quang Huy cho biết Thường trực Ủy ban Khoa học - Công nghệ - Môi trường tán thành với sự cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Đường sắt với những lý do như đã được nêu trong tờ trình của Chính phủ.

Tuy nhiên, cơ quan chủ trì soạn thảo cần rà soát, nghiên cứu thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, chính sách của Đảng về kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng, tiêu cực; đảm bảo luật chỉ quy định những nội dung thuộc thẩm quyền của Quốc hội, không “luật hóa” các quy định của nghị quyết cơ chế đặc thù hay nghị định, thông tư trong lĩnh vực đường sắt, nếu có phải đánh giá kỹ lưỡng tác động, các nội dung thật sự cần thiết, bảo đảm tính khả thi và đúng thẩm quyền của Quốc hội.

Ông Huy cũng đề nghị tiếp tục rà soát, tham khảo có chọn lọc kinh nghiệm quốc tế phù hợp với thực tế của Việt Nam để bảo đảm tính khả thi của một số quy định liên quan đến đầu tư, quản lý, khai thác kết cấu hạ tầng đường sắt, chính sách ưu đãi, hỗ trợ phát triển đường sắt, bảo đảm an ninh, an toàn tuyệt đối cho hệ thống đường sắt.

Đặc biệt, theo ông Huy, cần có các giải pháp cụ thể, đồng bộ để giải quyết các vấn đề tồn đọng trong quá trình triển khai các dự án đường sắt hiện tại, đảm bảo nguồn lực tài chính và nhân lực cho việc thực hiện các quy định trong luật.

Cần chính sách đột phá để tạo ra sự bứt phá cho ngành đường sắt

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng cần làm rõ nguyên nhân dẫn đến sự chậm phát triển của đường sắt Việt Nam, bao gồm việc chưa quan tâm đúng mức, thiếu nguồn kinh phí đầu tư, hoặc sự tập trung chủ yếu vào giao thông đường bộ và hàng không.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn

Ông Mẫn nêu rõ luật sửa đổi lần này cần được thiết kế ngắn gọn, súc tích, tập trung vào các chính sách đột phá để tạo ra sự bứt phá cho ngành đường sắt. Cần nghiên cứu kỹ lưỡng để luật sửa đổi thực sự mang lại hiệu quả, khắc phục những hạn chế của luật cũ, tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của ngành đường sắt Việt Nam.

Đặc biệt, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh cần tập trung vào việc tạo ra những chính sách đột phá, mang tính chiến lược, nhằm thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của ngành đường sắt Việt Nam. Có thể xây dựng một chương riêng quy định về phát triển đường sắt tốc độ cao và đường sắt đô thị, nhằm tạo ra sự bứt phá cho ngành.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh luật sửa đổi cần tăng cường phân cấp, phân quyền cho địa phương trong quản lý đường sắt, đồng thời đảm bảo tính thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành, đặc biệt là Luật Đất đai, Luật Quy hoạch và Luật Đầu tư công. Cần loại bỏ những điều khoản không thuộc thẩm quyền của Quốc hội mà thuộc về Chính phủ hoặc Bộ Xây dựng, nhằm tránh sự chồng chéo và mâu thuẫn.

Thêm vào đó, luật mới cần chú trọng đến việc ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo trong quản lý, vận hành đường sắt, khuyến khích sự hợp tác giữa doanh nghiệp, viện nghiên cứu và trường đại học để nâng cao năng lực nội địa; cần thúc đẩy mô hình phát triển đô thị định hướng giao thông, khai thác hiệu quả quỹ đất quanh ga đường sắt, gắn liền với phát triển đô thị thông minh và bền vững.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội họp phiên 43

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật - Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết tại kỳ họp bất thường lần thứ 9 vừa qua, Quốc hội đã ban hành nghị quyết riêng về phát triển đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP.HCM, với các cơ chế, chính sách đặc thù. Tuy nhiên, luật hiện hành chưa phân định rõ loại hình đường sắt đô thị và tốc độ cao, thiếu các cơ chế, chính sách đặc thù để triển khai hiệu quả.

Do đó, ông Tùng cho rằng dự thảo luật cần nghiên cứu kỹ lưỡng, bổ sung các quy định cụ thể, trọng tâm để thúc đẩy đầu tư, phát triển và quản lý hiệu quả loại hình đường sắt đặc thù này.

Cùng quan tâm đến vấn đề này, Phó chủ nhiệm thường trực Ủy ban Kinh tế - Tài chính Lê Quang Mạnh cho biết dự thảo luật đã đưa ra một số quy định, trong đó có việc ưu tiên phát triển các sản phẩm công nghiệp đường sắt thuộc danh mục công nghệ cao theo quyết định của Thủ tướng. Tuy nhiên, các quy định này chưa đủ mạnh mẽ, chưa đảm bảo áp dụng hiệu quả trong thực tiễn.

Ông Mạnh đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo cần tham khảo kỹ lưỡng Nghị quyết số 193/2025/QH15 mới được Quốc hội thông qua tại kỳ họp bất thường lần thứ 9 với nhiều cơ chế, chính sách đặc biệt, tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Lam Thanh

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/luat-duong-sat-sua-doi-tap-trung-vao-chinh-sach-tao-su-dot-pha-230225.html