Luật Hóa chất (sửa đổi): Chú trọng đến hóa chất thân thiện với môi trường

15 giờ trướcBài gốc

Các đại biểu Quốc hội biểu quyết thông qua dự án luật tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV. (Ảnh: TTXVN)

Sáng 14/6, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội biểu quyết thông qua Luật hóa chất (sửa đổi), với 442/445 tổng số đại biểu quốc hội tham gia biểu quyết tán thành.

Trước khi biểu quyết thông qua Luật Hóa chất (sửa đổi), Quốc hội đã nghe Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý do Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy trình bày.

Xác lập rõ vai trò chiến lược và phân định thẩm quyền quản lý hóa chất

Luật gồm 07 Chương, 48 Điều, giảm 04 Điều so với dự thảo trình Quốc hội ngày 08/5/2025. Báo cáo cho thấy nhiều nội dung được chỉnh lý sâu sắc, tiếp thu có trọng điểm, đặc biệt nhấn mạnh yêu cầu phát triển ngành công nghiệp hóa chất theo hướng hiện đại, xanh, an toàn, phục vụ hiệu quả mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội.

Cụ thể, về trách nhiệm quản lý nhà nước về hóa chất, có ý kiến đề nghị quy định rõ hơn về trách nhiệm của Bộ Công Thương trong việc quản lý nhà nước về hóa chất; chuyển toàn bộ những nội dung phân công cho Bộ và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giao cho Chính phủ quy định; bổ sung trách nhiệm của đoàn thể trong phát hiện, phối hợp xử lý vi phạm về an toàn hóa chất, quy chế hoạt động của các cấp, ngành trong xử lý tình huống nguy hiểm, nguy cấp về hóa chất; rà soát quy định và giao mạnh cho Chính phủ phân cấp.

Về nội dung này, ông Lê Quang Huy cho biết thực hiện theo chủ trương đổi mới công tác xây dựng pháp luật, dự thảo Luật đã bỏ quy định trách nhiệm quản lý nhà nước về hóa chất. Quy định về trách nhiệm của Chính phủ, việc phân công cơ quan đầu mối giúp Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về hóa chất, việc quy định chi tiết nội dung quản lý nhà nước về hóa chất, trách nhiệm quản lý nhà nước về hóa chất của các Bộ, cơ quan ngang Bộ và ủy ban nhân dân các cấp được thực hiện theo quy định của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Về Chiến lược phát triển ngành công nghiệp hóa chất (Điều 4), có ý kiến đề nghị bỏ nội dung về Chiến lược phát triển ngành công nghiệp hóa chất trong dự thảo Luật; nghiên cứu hoàn thiện các điều quy định liên quan đến Chiến lược phát triển ngành công nghiệp hóa chất.

Về nội dung này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy việc xây dựng chiến lược phát triển ngành công nghiệp hóa chất là cần thiết để góp phần triển khai thực hiện các Nghị quyết của Đảng về phát triển ngành công nghiệp nền tảng, trong đó có hóa chất.

Dự thảo Luật quy định về chiến lược phát triển ngành công nghiệp hóa chất để có căn cứ pháp lý cho việc xây dựng và tổ chức thực hiện chiến lược. Chiến lược phát triển ngành công nghiệp hóa chất đã được phê duyệt là căn cứ để xây dựng các nội dung liên quan của quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh và là căn cứ để quyết định chủ trương đầu tư hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư các dự án hóa chất.

Để bảo đảm quy định cụ thể và khả thi trong thực tiễn, dự thảo Luật đã được chỉnh lý, hợp nhất thành một điều quy định về chiến lược phát triển ngành công nghiệp hóa chất (Điều 4), trong đó có các quy định về yêu cầu đối với chiến lược; nội dung chính của chiến lược; giai đoạn lập chiến lược; thẩm quyền phê duyệt, điều chỉnh chiến lược. Dự thảo Luật cũng đã được chỉnh lý, bỏ các quy định về trách nhiệm của cơ quan lập chiến lược trong tham vấn ý kiến, công bố chiến lược; kinh phí xây dựng và tổ chức thực hiện chiến lược và giao Chính phủ quy định chi tiết các nội dung này.

Bên cạnh đó, có ý kiến đề nghị bổ sung nội dung quan trọng là “yếu tố bền vững”; định hướng rõ ràng hơn việc sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, chú trọng đến hóa chất thân thiện với môi trường và phát triển hóa chất có giá trị kinh tế cao trong quá trình xây dựng chiến lược phát triển ngành công nghiệp hóa chất, phục vụ cho quá trình phát triển kinh tế-xã hội; bổ sung nội dung “bảo đảm các yếu tố an toàn về môi trường, an ninh, quốc phòng,” tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật đã chỉnh lý, bổ sung yêu cầu về “phát triển bền vững” tại điểm c khoản 2 Điều 4.

Theo đó, để đáp ứng yêu cầu về phát triển bền vững, việc phát triển ngành công nghiệp hóa chất hướng đến sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, chú trọng đến hóa chất thân thiện với môi trường.

Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội về phát triển hóa chất có giá trị kinh tế cao để phục vụ cho quá trình phát triển kinh tế-xã hội, dự thảo Luật đã được chỉnh lý, bổ sung nội dung về “lĩnh vực ưu tiên phát triển trong từng thời kỳ” tại điểm a khoản 3 Điều 4. Theo đó, các lĩnh vực ưu tiên phát triển sẽ hướng đến phát triển hóa chất có giá trị kinh tế cao để phục vụ cho quá trình phát triển kinh tế-xã hội.

Kết quả biểu quyết Luật hóa chất (sửa đổi)

Ngoài ra, ông Lê Quanh Huy cho biết quy định Chiến lược phát triển ngành công nghiệp hóa chất là căn cứ để xây dựng các nội dung liên quan của quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh bảo đảm phù hợp với quy định tại Điều 20 của Luật Quy hoạch (Chiến lược phát triển ngành, lĩnh vực trong cùng giai đoạn phát triển là một trong những căn cứ lập quy hoạch).

Khoản 1 Điều 4 dự thảo Luật quy định Chiến lược phát triển ngành công nghiệp hóa chất đã được phê duyệt là căn cứ để xây dựng các nội dung liên quan của quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh để bảo đảm tính thống nhất khi thực hiện. Quy định nêu trên bảo đảm phù hợp với quy định tại Điều 20 của Luật Quy hoạch (Chiến lược phát triển ngành, lĩnh vực trong cùng giai đoạn phát triển là một trong những căn cứ lập quy hoạch).

Chiến lược phát triển ngành công nghiệp hóa chất Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2040 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 726/QĐ-TTg ngày 16/6/2022. Hiện nay, nhiều địa phương đã xây dựng kế hoạch thực hiện Chiến lược và làm căn cứ nghiên cứu, xây dựng các nội dung về phát triển công nghiệp hóa chất trong quy hoạch phát triển của địa phương. Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị giữ nguyên như dự thảo Luật.

Ứng phó rủi ro và phát triển hóa học xanh

Về lĩnh vực công nghiệp hóa chất trọng điểm (Điều 6), có ý kiến đề nghị bổ sung quy định về “các dự án đầu tư, xây dựng phát triển phòng thí nghiệm, trung tâm nghiên cứu và phát triển các sản phẩm công nghiệp hóa chất mới, hóa chất trọng điểm phù hợp với chiến lược phát triển ngành công nghiệp hóa chất có quy mô vốn đầu tư, tiến độ giải ngân theo quy định của Chính phủ được hưởng các hình thức ưu đãi và hỗ trợ đầu tư, đặc biệt là theo quy định tại Luật Đầu tư và quy định của các luật khác có liên quan”.

Về nội dung này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, nội dung về các dự án đầu tư, xây dựng phát triển phòng thí nghiệm, trung tâm nghiên cứu thực hiện theo quy định tại pháp luật về khoa học và công nghệ. Bên cạnh đó, điểm a khoản 2 Điều 20 Luật Đầu tư đã quy định các đối tượng áp dụng ưu đãi, hỗ trợ đầu tư đặc biệt đối với dự án đầu tư thành lập mới (bao gồm cả việc mở rộng dự án thành lập mới đó) các trung tâm nghiên cứu và phát triển. Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin không bổ sung nội dung này vào dự thảo Luật.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy trình bày các báo cáo. (Ảnh: TTXVN)

Về xây dựng Kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất (Điều 37), biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất (Điều 38), có ý kiến đề nghị cần xây dựng giải pháp chiến lược tổng thể, toàn diện quốc gia cùng với các nguồn lực đủ mạnh, công nghệ hiện đại để phòng ngừa từ sớm, từ xa sự cố hóa chất, sự cố môi trường.

Theo ông Lê Quang Huy, việc xây dựng chiến lược quốc gia về phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất cần có sự đánh giá thực trạng về năng lực phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất trong từng thời kỳ, nghiên cứu căn cứ pháp lý, khoa học cho việc xây dựng chiến lược, chuẩn bị nguồn lực cần thiết để xây dựng và thực hiện chiến lược.

Trong giai đoạn hiện nay, để bảo đảm tính khả thi, dự thảo Luật chỉ quy định về việc “Nhà nước có chính sách về nâng cao năng lực phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất trong lĩnh vực dân sự” tại khoản 3 Điều 40 cho phù hợp. Trong quá trình triển khai thực hiện, các nội dung liên quan đến chiến lược sẽ tiếp tục được nghiên cứu để xây dựng và trình Chính phủ xem xét ban hành vào thời điểm thích hợp. Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị không quy định nội dung này vào dự thảo Luật.

Bên cạnh đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo rà soát, hoàn thiện kỹ thuật, bám sát mục tiêu chính sách, quan điểm, yêu cầu xây dựng Luật. Sau khi tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật có 07 Chương, 48 Điều, bỏ 04 điều so với dự thảo Luật trình Quốc hội tại phiên họp ngày 08/5/2025 của Kỳ họp thứ 9./.

(Vietnam+)

Nguồn VietnamPlus : https://www.vietnamplus.vn/luat-hoa-chat-sua-doi-chu-trong-den-hoa-chat-than-thien-voi-moi-truong-post1044200.vnp