"One Big Beautiful Bill Act" do Tổng thống Donald Trump ban hành đang tạo ra những thay đổi lớn trong các quy định đầu tư năng lượng tại Mỹ. Ảnh AFP
Báo cáo cho biết, đạo luật OBBBA đang làm thay đổi sâu sắc môi trường đầu tư trong lĩnh vực năng lượng Mỹ. Cụ thể, các ưu đãi thuế dành cho năng lượng tái tạo bị cắt giảm mạnh, trong khi dầu khí lại được hỗ trợ nhiều hơn. Điều này khiến các nhà đầu tư vào điện mặt trời và điện gió đối mặt với nhiều rủi ro, trong khi các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nhiên liệu hóa thạch lại có triển vọng tích cực hơn. Wood Mackenzie nhận định những thay đổi này sẽ có ảnh hưởng lớn đến toàn ngành năng lượng Mỹ trong ngắn và trung hạn.
Năng lượng tái tạo gặp nhiều khó khăn mới
Theo luật OBBBA, các dự án điện mặt trời và điện gió sẽ chỉ được hưởng ưu đãi thuế nếu hoàn thành trước ngày 31/12/2027. Tuy nhiên, có một ngoại lệ tạm thời: Các dự án khởi công trong vòng 12 tháng kể từ khi luật có hiệu lực sẽ được gia hạn đến giữa năm 2030.
Wood Mackenzie dự báo quy định mới này sẽ thúc đẩy làn sóng đầu tư vào điện mặt trời trong giai đoạn 2025-2026. Nhưng về dài hạn, lượng lắp đặt mới sẽ giảm đáng kể - sản lượng điện mặt trời có thể giảm khoảng 17% trong 10 năm tới, chỉ đạt khoảng 375 GWac. Trong khi đó, điện gió có thể giảm tới 20% trong cùng thời gian.
Không chỉ luật OBBBA, một sắc lệnh hành pháp gần đây cũng thắt chặt việc cấp trợ cấp cho các công nghệ năng lượng có liên quan đến các thực thể nước ngoài, đặc biệt là Trung Quốc. Điều này càng làm giảm tính hiệu quả về mặt tài chính đối với các dự án năng lượng tái tạo. Dù lưu trữ năng lượng vẫn được hưởng ưu đãi thuế đầu tư đến năm 2030, nhưng phải đáp ứng yêu cầu nghiêm ngặt về xuất xứ pin - đặc biệt là các linh kiện đến từ Trung Quốc, theo Wood Mackenzie.
Làn gió mới cho ngành dầu khí
Trái ngược với năng lượng tái tạo, ngành dầu khí lại đang được hưởng lợi rõ rệt từ những thay đổi trong đạo luật OBBBA. Một số điểm đáng chú ý bao gồm việc bắt buộc tổ chức đấu giá quyền khai thác dầu khí hàng quý tại 9 bang phía tây nước Mỹ, cùng với 30 đợt đấu giá bổ sung tại Vịnh Mexico trong vòng 15 năm tới. Luật cũng quy định giảm thuế tài nguyên đối với khai thác dầu trên đất liền, từ 16,67% xuống còn 12,5%. Ngoài ra, Khu bảo tồn Động vật hoang dã Quốc gia Bắc Cực (ANWR) ở Alaska cũng sẽ được mở cửa trở lại để đấu giá quyền khai thác dầu.
Lĩnh vực thu hồi, sử dụng và lưu trữ carbon (CCUS) cũng nhận được thêm ưu đãi thuế. Cụ thể, mức tín dụng thuế 45Q nay được áp dụng ngang nhau cho cả công nghệ khai thác dầu tăng cường (EOR) và lưu trữ địa chất. Theo phân tích của Wood Mackenzie, các doanh nghiệp đã có sẵn hạ tầng phục vụ CCUS-EOR sẽ là những bên được hưởng lợi nhiều nhất.
Xe điện gặp khó
OBBBA cũng bãi bỏ các ưu đãi thuế dành cho người mua xe điện, điều này được dự báo sẽ khiến thị phần xe điện tại Mỹ đến năm 2030 giảm từ 23% xuống còn khoảng 18%. Theo Wood Mackenzie, nhu cầu giảm có thể khiến quy mô thị trường pin lithium-ion toàn cầu năm 2030 bị thu hẹp từ 6-8%. Điều này sẽ kéo theo sự sụt giảm nhu cầu đối với các nguyên liệu thô như lithium, nickel, cobalt và graphite - dù vẫn còn một số điều khoản trong luật có thể hỗ trợ các nhà khai thác nội địa Mỹ.
Ông David Brown, Giám đốc nghiên cứu chuyển dịch năng lượng tại Wood Mackenzie, nhận định các chính sách mới này có thể làm chậm quá trình chuyển đổi năng lượng tại Mỹ. “Đạo luật cho thấy rõ thách thức mà giới đầu tư năng lượng đang gặp phải: Họ phải xoay xở với những thay đổi chính sách liên tục, trong khi lại đầu tư vào các tài sản có vòng đời hàng chục năm”, ông nói.
Nh.Thạch
AFP