Ngày 17-12, TAND TPHCM tiếp tục xét xử sơ thẩm bị cáo Lê Tấn Hòa, chủ Công ty TNHH Vận tải xăng dầu Saigon Transco, cùng 52 đồng phạm trong vụ án buôn lậu xăng dầu và nhận hối lộ xảy ra tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Phú Mỹ.
Các bị cáo tại tòa
Chi tiền để phạm pháp
Nội dung vụ án thể hiện, lợi dụng chính sách của nhà nước về việc bán xăng, dầu tạm nhập, tái xuất cho tàu biển chạy tuyến quốc tế, Lê Tấn Hòa đã tổ chức thành lập, sử dụng pháp nhân Công ty Sài Gòn Transco, chỉ đạo nhân viên mua lại trái phép xăng, dầu, rồi vận chuyển vào nội địa tiêu thụ mà không khai báo hải quan để thu lợi bất chính.
Để thực hiện trót lọt hành vi phạm tội, Lê Tấn Hòa còn móc nối, thỏa thuận chung chi tiền cho các công chức hải quan ở các Chi cục hải quan quản lý, để buông lỏng giám sát, không thực hiện đầy đủ quy trình kiểm tra để các tàu chứa dầu buôn lậu nhập khẩu trót lọt.
Tại tòa, bị cáo Đỗ Thị Ngọc Quỳnh (cựu Đội trưởng Đội nghiệp vụ hải quan Cảng SP-PSA thuộc Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Phú Mỹ; bị truy tố tội "Nhận hối lộ") thừa nhận hành vi nhận tiền của doanh nghiệp là sai trái. Bị cáo khai biết cấp dưới có nhận tiền và bản thân cũng được hưởng lợi vật chất từ khoản tiền cấp dưới đưa về. Tuy nhiên, Quỳnh cho biết chỉ đến khi đọc cáo trạng mới biết tổng số tiền bị quy kết cho cả đội là hơn 953 triệu đồng.
Riêng phần trách nhiệm cá nhân, bị cáo nhớ khoảng hơn 300 triệu đồng. Gia đình bị cáo đã nộp lại số tiền 314,1 triệu đồng theo cáo trạng xác định.
Dù vậy, bị cáo Quỳnh không đồng tình với một số nội dung buộc tội, cho rằng mình không chỉ đạo cấp dưới nhận tiền để làm sai quy trình giám sát, cũng không nắm cụ thể việc chia tiền theo định mức 5 triệu đồng/người/tháng hay theo từng chuyến sà lan.
Theo lời khai, bị cáo chỉ nhận tiền thông qua Hồ Việt Tân (cựu cán bộ hải quan), còn việc phân chia cho các công chức khác như thế nào thì "không nắm được".
Đội hải quan cửa khẩu với "mức giá" rạch ròi
Trái với lời trình bày của bị cáo, cáo trạng của VKSND TPHCM xác định Đỗ Thị Ngọc Quỳnh là người chỉ đạo chủ trương nhận hối lộ, phân công Hồ Việt Tân làm "đầu mối" liên hệ doanh nghiệp, thỏa thuận, thu tiền và thống kê theo tháng.
Đội nghiệp vụ hải quan Cảng SP-PSA có 11 công chức, trong đó Quỳnh cùng các bị cáo Ngô Trung Hiếu, Hồ Việt Tân, Bùi Huỳnh Bá Phước, Nguyễn Xuân Tưởng, Vũ Hồng Hà bị truy tố về tội "Nhận hối lộ".
Theo điều tra, tại đội này tồn tại "luật ngầm" khi làm thủ tục thông quan. Theo đó, doanh nghiệp phải "chung chi" theo khối lượng dầu trên mỗi sà lan, từ 30.000 đến 80.000 đồng/tấn; mỗi chuyến còn đưa thêm 1,5 triệu đồng/sà lan hoặc 500.000 đồng/xe bồn cho công chức trực tiếp giám sát. Khoảng ngày 3 đến 5 hàng tháng, tiền được tổng hợp, báo cáo đội trưởng rồi chia đều cho các công chức, bình quân 5 triệu đồng/người/tháng; khoản "bồi dưỡng theo chuyến" dành cho người trực tiếp giám sát, phần còn lại nhập quỹ chung.
Thực hiện theo cơ chế này, bị cáo Lê Tấn Hòa chỉ đạo nhân viên Saigon Transco đưa tiền cho công chức hải quan bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản, nhằm được nới lỏng giám sát, tạo điều kiện mua bán trái phép dầu tạm nhập – tái xuất. Từ tháng 3-2022 đến tháng 1-2024, đội SP-PSA đã giám sát 80 chuyến cấp dầu với hơn 15.300 tấn, nhận hơn 953 triệu đồng tiền hối lộ.
Phiên tòa dự kiến kéo dài đến ngày 29-12.
Trần Thái - Hà Nguyễn