Luật Ngân sách Nhà nước (sửa đổi) hướng tới tăng phân cấp và tính chủ động

6 giờ trướcBài gốc

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã trình bày Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự án Luật Ngân sách Nhà nước (sửa đổi). (Ảnh: CTV/Vietnam+)

Ngày 25/6, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Ngân sách Nhà nước (sửa đổi) với tỷ lệ 426/430 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành (đạt 89,12%). Nội dung Luật có nhiều đột phá quan trọng trong quản lý, điều hành ngân sách, tăng cường phân cấp, phân quyền đồng thời thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Phân cấp nguồn thu rõ ràng

Trước khi các đại biểu tiến hành biểu quyết, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã trình bày Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự án Luật Ngân sách Nhà nước (sửa đổi).

Một trong những điểm nhấn của Luật sửa đổi là việc thể chế hóa các chủ trương đột phá về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính. Theo đó, Chính phủ đã tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật liên quan đến nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ Khoa học và Công nghệ. Đặc biệt, quy trình tổng hợp lập dự toán, chấp hành ngân sách Nhà nước và phân cấp ngân sách cấp tỉnh, cấp xã đối với lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số sẽ có hiệu lực áp dụng từ ngày 1/7/2025.

Về phân cấp nguồn thu giữa ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương, Chính phủ đã lựa chọn phương án 2 (đã trình Quốc hội trước đó) để hoàn thiện. Đáng chú ý, việc phân chia tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được quy định cụ thể: Thành phố Hà Nội được hưởng 100% các khoản thu này theo quy định của Luật Thủ đô. Các địa phương không nhận bổ sung cân đối từ ngân sách Trung ương thì ngân sách địa phương được hưởng 80%, ngân sách Trung ương hưởng 20%. Đối với các địa phương nhận bổ sung cân đối, ngân sách địa phương được hưởng 85%, ngân sách Trung ương hưởng 15%.

Đặc biệt Luật sửa đổi hướng tới việc tăng thẩm quyền và chủ động cho các cấp. Cụ thể, Luật tăng cường thẩm quyền cho Chính phủ và Ủy ban nhân dân các cấp trong việc quyết định sử dụng nguồn tăng thu so với dự toán và dự toán chi còn lại. Cụ thể, Chính phủ sẽ quản lý điều hành, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội kết quả thực hiện và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất. Tương tự, Ủy ban nhân dân các cấp được giao sử dụng nguồn tăng thu và dự toán chi còn lại của ngân sách địa phương. Luật cũng bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ trong việc quy định về khoản tài trợ, đóng góp tự nguyện và khoản viện trợ không hoàn lại cho Nhà nước, Chính phủ và chính quyền địa phương.

Ngày 25/6, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Ngân sách Nhà nước (sửa đổi). (Ảnh: CTV/Vietnam+)

Tăng tính linh hoạt trong thực hiện ngân sách

Nhằm tăng tính chủ động, linh hoạt trong tổ chức thực hiện Ngân sách Nhà nước, Luật sửa đổi đã tăng trách nhiệm của thủ trưởng đơn vị trong thực hiện chi ngân sách đồng thời đơn giản hóa quy trình kiểm soát chi của Kho bạc Nhà nước. Một điểm mới quan trọng là quy định cho phép Quỹ dự trữ tài chính cấp tỉnh được sử dụng để tạm ứng cho các chương trình, nhiệm vụ, dự án kết cấu hạ tầng quan trọng trên địa bàn. Khoản tạm ứng này phải hoàn trả trong vòng 36 tháng và tổng các khoản tạm ứng tối đa không quá 50% số dư đầu năm của quỹ, đảm bảo sử dụng hiệu quả, kịp thời nguồn lực này.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cũng giải trình thêm về thẩm quyền quyết định, điều chỉnh dự toán Ngân sách Nhà nước. Cụ thể, Chính phủ giữ nguyên đề xuất của dự thảo Luật nhằm thực hiện chủ trương phân cấp, phân quyền, tháo gỡ vướng mắc thực tiễn, tạo sự chủ động, linh hoạt trong điều hành Ngân sách Nhà nước đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát, chống tham nhũng, tiêu cực.

Đối với việc sử dụng số tăng thu so với dự toán và dự toán chi còn lại, dự thảo Luật không quy định thứ tự ưu tiên. Lý giải điều này, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết trong bối cảnh tình hình quốc tế và trong nước diễn biến phức tạp, khó lường, cùng với yêu cầu thực hiện nhiều chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, việc không quy định cứng thứ tự ưu tiên sẽ đảm bảo sự linh hoạt cần thiết trong tổ chức thực hiện. Chính phủ đã rà soát, hoàn thiện kỹ thuật văn bản, bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và thống nhất với hệ thống pháp luật theo đúng quy định.

Theo nhiều chuyên gia, việc thông qua Luật Ngân sách Nhà nước (sửa đổi) đã góp phần hoàn thiện thể chế tài chính-ngân sách, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội của đất nước trong giai đoạn mới./.

(Vietnam+)

Nguồn VietnamPlus : https://www.vietnamplus.vn/luat-ngan-sach-nha-nuoc-sua-doi-huong-toi-tang-phan-cap-va-tinh-chu-dong-post1046217.vnp