Luật Nuôi con nuôi: Hoàn thiện để bảo đảm tốt nhất quyền trẻ em

2 giờ trướcBài gốc

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc phát biểu tại Hội nghị - Ảnh: VGP/DA

Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tiếp tại điểm cầu Trung ương và trực tuyến tại 16 điểm cầu địa phương.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc nhấn mạnh, sau 15 năm triển khai, Luật Nuôi con nuôi đã khẳng định vai trò là một cơ sở pháp lý quan trọng, không chỉ tạo hành lang vững chắc cho công tác nuôi con nuôi trong nước mà còn thể hiện rõ cam kết của Việt Nam trong hội nhập quốc tế, phù hợp với Công ước La Hay năm 1993 về Bảo vệ trẻ em và Hợp tác trong lĩnh vực nuôi con nuôi quốc tế và các chuẩn mực quốc tế về bảo vệ trẻ em.

Trong suốt thời gian qua, sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành và địa phương đã bảo đảm các thủ tục được giải quyết đúng quy trình pháp luật. Tuy nhiên, thực tiễn đã cho thấy một số quy định của luật không còn phù hợp, đòi hỏi phải có sự điều chỉnh.

Cụ thể, hệ thống cơ sở dữ liệu về nuôi con nuôi, nhất là các trường hợp có yếu tố nước ngoài còn hạn chế và chưa đáp ứng yêu cầu của công tác chuyển đổi số. Do đó, hội nghị lần này không chỉ nhằm tổng kết những thành tựu đã đạt được mà còn là diễn đàn quan trọng để các cơ quan, địa phương thẳng thắn chỉ ra những bất cập, vướng mắc trong thực thi.

"Những ý kiến đóng góp này sẽ là cơ sở dữ liệu quý giá để Bộ Tư pháp nghiên cứu, tiến tới sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện Luật Nuôi con nuôi, đáp ứng yêu cầu của tình hình mới", Thứ trưởng Nguyễn Thanh Ngọc nhấn mạnh.

Gần 45.000 trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt được nhận làm con nuôi

Báo cáo tại Hội nghị, ông Phan Đăng Kiên, Phó Cục trưởng Cục Hành chính tư pháp, Bộ Tư pháp cho biết, Luật Nuôi con nuôi số 52/2010/QH12 được Quốc hội khóa 12 thông qua tại kỳ họp thứ bảy, ngày 17/6/2010 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2011.

Sau khi Luật Nuôi con nuôi được ban hành, Bộ Tư pháp đã chủ động xây dựng, trình cơ quan có thẩm quyền ban hành, ban hành theo thẩm quyền hoặc phối hợp với các Bộ liên quan ban hành, sửa đổi, bổ sung các văn bản hướng dẫn thi hành Luật. Cho đến nay, hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thi hành Luật Nuôi con nuôi gồm 02 Nghị định, 03 Thông tư, 02 Thông tư liên tịch.

Kể từ khi Luật Nuôi con nuôi có hiệu lực thi hành cho đến ngày 30/6/2025, trên toàn quốc đã giải quyết được 44.642 trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt cho làm con nuôi, trong đó 39.889 trẻ em được giải quyết cho làm con nuôi trong nước (chiếm 89.4%), 4.753 trường hợp trẻ em được giải quyết làm con nuôi nước ngoài (chiếm 10,6%). Số trẻ em được giải quyết làm con nuôi trong nước cao gấp 8 lần so với số lượng trẻ em được giải quyết cho làm con nuôi nước ngoài.

Điều này cho thấy, nguyên tắc ưu tiên nuôi con nuôi trong nước trước khi giải quyết cho trẻ em làm con nuôi người nước ngoài đã được các cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam tuân thủ nghiêm túc.

Đây là một trong những nguyên tắc cơ bản xuyên suốt quá trình thực thi Luật Nuôi con nuôi, thể hiện rõ tính nhân văn và phù hợp với lợi ích tốt nhất của trẻ em theo quy định pháp luật Việt Nam và Công ước La Hay 1993 về Bảo vệ trẻ em và Hợp tác trong lĩnh vực nuôi con nuôi quốc tế mà Việt Nam đã trở thành thành viên từ ngày 01/02/2012.

Trong quá trình triển khai thực hiện Luật Nuôi con nuôi, hoạt động hợp tác quốc tế luôn được coi là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhằm bảo đảm việc giải quyết cho trẻ em làm con nuôi ở nước ngoài là biện pháp cuối cùng, vì lợi ích tốt nhất của trẻ em…

Hội nghị tổng kết toàn quốc 15 năm thi hành Luật Nuôi con nuôi - Ảnh: VGP/DA

Cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát sau khi cho nhận con nuôi

Trao đổi, thảo luận tại Hội nghị, các đại biểu và đại diện các địa phương có những ý kiến thẳng thắn, tập trung đánh giá kết quả đạt được, đi sâu phân tích những hạn chế, bất cập, vướng mắc trong công tác thi hành Luật Nuôi con nuôi; đồng thời, chủ động đề xuất, kiến nghị nhiều giải pháp nhằm bổ sung, hoàn thiện và nâng cao hiệu quả thi hành Luật Nuôi con nuôi trong thời gian tới.

Kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc ghi nhận những ý kiến tâm huyết, trách nhiệm từ các đại biểu, đã làm rõ những kết quả đạt được cũng như các khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn.

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Ngọc khẳng định, sau 15 năm triển khai, Luật Nuôi con nuôi đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, trở thành nền tảng pháp lý vững chắc cho công tác giải quyết việc nuôi con nuôi trong nước và có yếu tố nước ngoài. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu, thực tiễn thi hành luật cũng bộc lộ những bất cập cần tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện.

Thứ trưởng nhấn mạnh các vấn đề còn tồn tại như công tác hậu kiểm, việc nắm bắt thông tin và theo dõi quá trình nuôi dưỡng trẻ sau khi được nhận nuôi còn hạn chế, đặc biệt là công tác thống kê số liệu.

Để nâng cao hiệu quả trong thời gian tới, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Ngọc đề nghị, các bộ, ngành, địa phương phải tiếp tục thực hiện nghiêm túc luật hiện hành trong khi chờ sửa đổi, bảo đảm mọi thủ tục được tiến hành đúng đủ, chặt chẽ, đặc biệt trong khâu xác minh. Cần nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các cấp, các ngành và toàn xã hội về ý nghĩa nhân văn của công tác này.

Đặc biệt, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Ngọc yêu cầu tăng cường công tác kiểm tra, giám sát sau khi cho nhận con nuôi, huy động sự tham gia của cả cộng đồng, khu dân cư để bảo đảm trẻ được sống trong môi trường an toàn và phát triển tốt nhất.

Đồng thời, cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong quản lý dữ liệu về nuôi con nuôi. Những vấn đề phát sinh cần được tổng hợp, nghiên cứu để đưa vào quá trình sửa đổi luật một cách phù hợp, vừa đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong nước, vừa phù hợp với thông lệ quốc tế, tất cả vì lợi ích tốt nhất của trẻ em.

Diệu Anh

Nguồn Chính Phủ : https://baochinhphu.vn/luat-nuoi-con-nuoi-hoan-thien-de-bao-dam-tot-nhat-quyen-tre-em-102251125181520206.htm