Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) cần hướng tới công bằng, hiện đại và minh bạch

12 giờ trướcBài gốc

Trước thực tế đời sống kinh tế - xã hội và các nguồn thu nhập ngày càng đa dạng, nhiều quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân đã lạc hậu, không còn phù hợp. Vì vậy, tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV Chính phủ đã trình Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) để Quốc hội xem xét, quyết định. Dự thảo đang thu hút sự quan tâm lớn từ dư luận và mạng xã hội, đặc biệt quanh các vấn đề như nâng mức giảm trừ gia cảnh, điều chỉnh biểu thuế lũy tiến và bổ sung nhiều loại thu nhập mới chịu thuế.

Báo và Phát thanh, Truyền hình Khánh Hòa đã có cuộc trao đổi với Đại biểu Quốc hội Đỗ Ngọc Thịnh - Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Ủy viên Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, đại biểu Quốc hội tỉnh Khánh Hòa về những định hướng cần bảo đảm trong lần sửa đổi quan trọng này.

Đại biểu Quốc hội Đỗ Ngọc Thịnh - Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Ủy viên Ủy ban Pháp luật và Tư pháp

- Thưa Đại biểu, vì sao cần sửa đổi toàn diện Luật Thuế thu nhập cá nhân trong giai đoạn hiện nay?

- Kể từ khi ban hành năm 2007 đến nay, Luật Thuế TNCN đã được sửa đổi, bổ sung 7 lần đã góp phần quan trọng trong điều tiết thu nhập của các tầng lớp dân cư; đảm bảo động viên một cách hợp lý thu nhập dân cư; khuyến khích minh bạch các nguồn thu nhập của cá nhân trong lao động, sản xuất, kinh doanh, làm giàu chính đáng. Việc thực hiện chính sách thuế TNCN có tính đến các bước đi phù hợp với tình hình KT-XH và thông lệ quốc tế, nhờ đó đã động viên kịp thời các nguồn lực cho ngân sách nhà nước để giải quyết tốt hơn các vấn đề xã hội. Về cơ bản, việc thực hiện Luật Thuế TNCN trong giai đoạn vừa qua đã đạt được các mục tiêu khi ban hành Luật (bao gồm cả những lần sửa đổi, bổ sung).

Tuy nhiên, trước sự phát triển về kinh tế - xã hội trong nước và sự phát triển của kinh tế thế giới và yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế thì việc rà soát, nghiên cứu, đánh giá và hoàn thiện toàn bộ nội dung tại Luật Thuế TNCN là cần thiết đáp ứng yêu cầu về cải cách thuế TNCN, đảm bảo tính minh bạch, bao gồm các quy định liên quan đến thu nhập chịu thuế; thu nhập được miễn thuế; cơ sở tính thuế và phương pháp xác định số thuế phải nộp đối với một số khoản thu nhập; biểu thuế suất thuế TNCN đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công; mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế và người phụ thuộc. Bên cạnh đó, một số quy định của Luật Thuế TNCN hiện hành cũng cần phải được điều chỉnh cho phù hợp, đồng bộ với quy định của các Luật mới ban hành để đảm bảo tính đồng bộ của hệ thống pháp luật.

Lần sửa đổi này nhằm mở rộng cơ sở thuế, đảm bảo công bằng giữa người lao động và người có thu nhập từ đầu tư, tài sản, kinh doanh số, đồng thời thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Đảng về cải cách hệ thống thuế.

Tôi cho rằng, một đạo luật hiện đại không chỉ để thu, mà còn phải góp phần hình thành văn hóa tuân thủ thuế tự giác, minh bạch, và công bằng.

- Một trong những nội dung được dư luận quan tâm là việc mở rộng các loại thu nhập chịu thuế. Đại biểu đánh giá như thế nào về điểm này?

- Dự thảo lần này mở rộng đáng kể phạm vi thu nhập chịu thuế. Ngoài các nguồn thu truyền thống như tiền lương, kinh doanh hay đầu tư vốn, dự thảo bổ sung các khoản thu nhập mới như: chuyển nhượng tên miền “.vn”, giao dịch tài sản số, chuyển nhượng vàng miếng, chuyển nhượng tín chỉ các-bon, biển số xe ô tô trúng đấu giá...

Tôi cho rằng đây là hướng đi hợp lý, phù hợp với thông lệ quốc tế và phản ánh đúng thực tiễn phát triển kinh tế. Khi nhiều người có thể kiếm thu nhập từ các hoạt động phi truyền thống, luật thuế phải theo kịp để đảm bảo công bằng giữa người lao động hưởng lương và người có thu nhập từ đầu tư hay chuyển nhượng tài sản.

Tuy nhiên, cần phân biệt rõ mục đích đầu tư, đầu cơ và tích trữ - đặc biệt với vàng miếng. Việc áp thuế đối với chuyển nhượng vàng cần được thiết kế hợp lý, có ngưỡng chịu thuế cụ thể, tránh gây thiệt thòi cho người dân không nhằm mục đích kinh doanh.

- Một nội dung khác cũng được nhiều người quan tâm là biểu thuế lũy tiến và mức giảm trừ gia cảnh. Đại biểu có đề xuất gì về hai vấn đề này?

- Hiện nay, biểu thuế lũy tiến 7 bậc áp dụng từ năm 2009 đã không còn phù hợp với mức sống và tiền lương thực tế. Dự thảo có đề xuất rút xuống còn 5 bậc, với mức khởi điểm và ngưỡng chịu thuế cao hơn. Tôi đồng tình với tinh thần cải cách, nhưng cũng cho rằng cần tính toán kỹ để tránh tạo gánh nặng cho nhóm thu nhập trung bình - nhóm đang chiếm đa số trong xã hội.

Về giảm trừ gia cảnh, đây là vấn đề rất thiết thực, tác động trực tiếp đến người lao động. Mức giảm trừ hiện hành (11 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế, 4,4 triệu đồng cho người phụ thuộc) đã lạc hậu so với chi phí sinh hoạt. Tôi đề nghị nâng mức giảm trừ lên tương xứng với mức lương cơ sở hoặc GDP bình quân đầu người, đồng thời quy định rõ nguyên tắc điều chỉnh định kỳ, tránh phải ban hành nghị quyết riêng mỗi lần điều chỉnh.

- Dự thảo cũng nêu việc chuyển đổi cách tính thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh - từ cơ chế khoán sang kê khai doanh thu. Quan điểm của Đại biểu về nội dung này?

- Đây là một thay đổi lớn, tác động trực tiếp đến hàng triệu hộ kinh doanh cá thể. Mục tiêu của quy định là minh bạch hóa hoạt động kinh doanh, chống thất thu thuế, tuy nhiên cần triển khai thận trọng, có lộ trình phù hợp. Nếu áp dụng đồng loạt, nhiều hộ nhỏ có thể gặp khó khăn do phải kê khai, chứng từ hóa doanh thu, trong khi năng lực quản trị còn hạn chế.

Theo tôi, nên có lộ trình hai giai đoạn: giai đoạn đầu chỉ áp dụng cho nhóm có doanh thu lớn hoặc giao dịch điện tử nhiều; giai đoạn sau mới mở rộng toàn bộ. Song song đó, Nhà nước cần đào tạo, hỗ trợ chuyển đổi số cho hộ kinh doanh, để họ thấy kê khai là quyền lợi, không phải gánh nặng.

- Nếu phải tóm gọn trong ba từ khóa, theo Đại biểu, Luật sửa đổi lần này cần bảo đảm điều gì?

- Ba từ khóa tôi muốn nhấn mạnh là Công bằng - Minh bạch - Hiện đại.

• Công bằng giữa người làm công và người đầu tư, giữa thu nhập truyền thống và thu nhập số.

• Minh bạch trong cách tính, cách kê khai và cách sử dụng dữ liệu thuế.

• Hiện đại trong quản lý, ứng dụng công nghệ để mọi giao dịch, mọi nguồn thu nhập đều có thể kiểm soát chính xác.

Thuế thu nhập cá nhân không chỉ là khoản nghĩa vụ, mà còn là thước đo của công bằng xã hội và văn minh tài chính quốc gia.

Việc sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân lần này là một bước cải cách lớn, có tác động sâu rộng tới mọi tầng lớp xã hội. Dù còn nhiều ý kiến trái chiều trên mạng xã hội, song các chuyên gia và đại biểu Quốc hội đều thống nhất: đây là thời điểm phải thay đổi để luật theo kịp thời đại - vừa mở rộng cơ sở thu, vừa bảo đảm công bằng và tính nhân văn của chính sách.

- Xin cảm ơn Đại biểu!

P.V (Thực hiện)

Nguồn Khánh Hòa : http://www.baokhanhhoa.vn/chinh-tri/quoc-hoi-hdnd/202510/luat-thue-thu-nhap-ca-nhan-sua-doi-can-huong-toi-cong-bang-hien-dai-va-minh-bach-bea5720/