Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025: Việc nhập, tách đơn vị hành chính phải theo quy trình

16 giờ trướcBài gốc

Hội Luật gia tỉnh phối hợp với xã Phú Hội (huyện Nhơn Trạch) tuyên truyền pháp luật cho cán bộ cơ sở, người dân xã Phú Hội. Ảnh: Đ.Phú

Luật Tổ chức CQĐP năm 2025 (thay thế Luật Tổ chức CQĐP năm 2015) đang được dư luận quan tâm, nhất là quy định về sáp nhập, hợp nhất đơn vị hành chính cấp: xã, huyện, tỉnh, bãi bỏ tổ chức chính quyền cấp huyện (trung gian).

Nhiều quy định mới

Luật Tổ chức CQĐP năm 2025 tiếp tục duy trì mô hình tổ chức chính quyền địa phương như quy định của Luật Tổ chức CQĐP năm 2015 và các luật, nghị quyết về tổ chức chính quyền đô thị.

Qua nghiên cứu Luật Tổ chức CQĐP năm 2025, luật gia Chu Văn Hiển, Phó trưởng ban Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục và xây dựng pháp luật, Hội Luật gia tỉnh, cho biết Luật Tổ chức CQĐP năm 2025 có rất nhiều quy định đáng chú ý.

Chẳng hạn, theo Luật Tổ chức CQĐP năm 2025, CQĐP ở các đơn vị hành chính (gồm các cấp: tỉnh, huyện, xã, đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt) là cấp CQĐP gồm có HĐND và UBND. Trường hợp Quốc hội có quy định về việc không tổ chức cấp CQĐP tại đơn vị hành chính cụ thể thì CQĐP ở đơn vị hành chính đó là UBND (khoản 1, Điều 2). Việc phân quyền cho CQĐP các cấp phải được quy định trong luật, nghị quyết của Quốc hội (khoản 1, Điều 12).

Luật Tổ chức CQĐP năm 2025 còn quy định cụ thể nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND và UBND ở mỗi đơn vị hành chính theo hướng phân định nhiệm vụ, quyền hạn giữa các cấp chính quyền địa phương, giữa HĐND và UBND cùng cấp; phân định nhiệm vụ, quyền hạn của tập thể UBND và cá nhân chủ tịch UBND nơi tổ chức cấp CQĐP theo hướng tăng nhiệm vụ, thẩm quyền, trách nhiệm cho cá nhân chủ tịch UBND.

Bên cạnh đó, Luật Tổ chức CQĐP năm 2025 quy định HĐND gồm: Thường trực HĐND, các ban của HĐND, tổ đại biểu HĐND và các đại biểu HĐND (khoản 1, Điều 27). Trong khi đó, các luật tổ chức CQĐP trước đây (nay đã hết hiệu lực) chỉ quy định HĐND gồm các đại biểu HĐND do cử tri ở địa phương bầu ra, là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân, chịu trách nhiệm trước nhân dân địa phương và cơ quan nhà nước cấp trên.

“Trong kế hoạch tuyên truyền, phổ biến pháp luật năm 2025, các cấp hội luật gia trên địa bàn tỉnh luôn chú trọng tuyên truyền các chủ trương của Đảng, quy định pháp luật mới và Luật Tổ chức CQĐP năm 2025 về việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy quản lý nhà nước hiệu lực, hiệu quả cho cán bộ cơ sở, hội viên và nhân dân” - Chủ tịch Hội Luật gia tỉnh PHAN VĂN CHÂU bày tỏ.

Quy định cụ thể nhập, tách đơn vị hành chính

Chủ tịch Hội Luật gia tỉnh, luật gia Phan Văn Châu cho biết, việc tổ chức đơn vị hành chính và thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính được Luật Tổ chức CQĐP năm 2025 quy định cụ thể tại Chương II (từ Điều 8 đến Điều 10).

Theo đó, tại khoản 2, Điều 8 Luật Tổ chức CQĐP năm 2025 có quy định, việc thành lập, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính phải bảo đảm các điều kiện sau đây: phù hợp quy hoạch có liên quan đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt; bảo đảm lợi ích chung của quốc gia, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước của chính quyền địa phương các cấp; phát huy tiềm năng, lợi thế nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và của từng địa phương; bảo đảm yêu cầu về quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội; bảo đảm đoàn kết dân tộc, phù hợp với các yếu tố truyền thống lịch sử, văn hóa của địa phương; tạo sự thuận tiện cho nhân dân; phải căn cứ vào tiêu chuẩn của đơn vị hành chính phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị, hải đảo theo quy định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Đồng thời, theo Luật Tổ chức CQĐP năm 2025, việc giải thể đơn vị hành chính chỉ thực hiện trong các trường hợp sau đây: do yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của địa phương hoặc của quốc gia; do thay đổi các yếu tố địa lý, địa hình tác động đến sự tồn tại của đơn vị hành chính đó (khoản 3, Điều 8). Quốc hội quyết định thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính cấp tỉnh; Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã (Điều 9).

Cũng theo luật gia Phan Văn Châu, việc thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính các cấp phải thực hiện theo trình tự, thủ tục nhất định. Cụ thể, Điều 10 Luật Tổ chức CQĐP năm 2025 có quy định, Chính phủ tổ chức xây dựng đề án thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính cấp tỉnh trình Quốc hội; UBND cấp tỉnh tổ chức xây dựng đề án thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trình Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Đề án thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính phải được lấy ý kiến nhân dân ở những đơn vị hành chính cấp xã chịu ảnh hưởng trực tiếp. Đề án thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới và đổi tên đơn vị hành chính phải được thẩm định trước khi trình Chính phủ và được thẩm tra trước khi trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định…

Đoàn Phú

Nguồn Đồng Nai : https://baodongnai.com.vn/phap-luat/202503/luat-to-chuc-chinh-quyen-dia-phuong-nam-2025-viec-nhap-tach-don-vi-hanh-chinh-phai-theo-quy-trinh-7a87a44/