Lực lượng CAND và sứ mệnh ngăn chặn 'tội phạm ẩn danh' trên không gian mạng

3 giờ trướcBài gốc

Lực lượng công an nhân dân (CAND) đang đóng vai trò là "lá chắn số" giữ gìn an ninh quốc gia trên môi trường mạng.

"Tội phạm ẩn danh” trên không gian mạng

Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin như vũ bão, đồng nghĩa với không gian mạng càng lúc càng được sử dụng rộng rãi, mở rộng không giới hạn biên giới. Tuy nhiên, điều này cũng tạo điều kiện thuận lợi cho các loại tội phạm sử dụng công nghệ cao hoạt động tinh vi, đa dạng.

Từ đánh cắp dữ liệu cá nhân, tài chính, xâm nhập hệ thống quản lý, thao túng thông tin đến các cuộc tấn công ransomware (mã độc tống tiền), tấn công có chủ đích APT (Advanced Persistent Threat) nhằm vào các mục tiêu trọng yếu, phạm vi từ các tổ chức chính phủ, doanh nghiệp, đến các cơ sở y tế, giáo dục đều bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Theo số liệu thống kê năm 2024, Việt Nam ghi nhận khoảng 13.900 vụ tấn công mạng vào các hệ thống, trong đó nhiều website của các cơ quan nhà nước, tổ chức giáo dục, thậm chí hệ thống hạ tầng quan trọng quốc gia bị xâm nhập và chèn mã độc. Đáng chú ý, hơn 555 website thuộc nhóm ".gov.vn" và ".edu.vn" bị tấn công, khiến không chỉ thiệt hại về kinh tế mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến niềm tin của nhân dân và uy tín của các tổ chức.

Hậu quả của những cuộc tấn công này không chỉ là việc rò rỉ, mất mát dữ liệu cá nhân mà còn làm đình trệ hoạt động của nhiều doanh nghiệp, tổ chức trọng yếu như ngân hàng, chứng khoán, ngành năng lượng và viễn thông. Các loại tấn công ransomware thường khiến hệ thống công nghệ thông tin bị phong tỏa, ảnh hưởng tới hoạt động điều hành, quản lý và gây thiệt hại tài chính nặng nề, có những vụ án ước tính lên đến hàng triệu USD.

Đặc biệt, sự gia tăng của các nhóm tội phạm mạng hoạt động xuyên quốc gia khiến công tác xử lý và ngăn chặn ngày càng đối mặt với nhiều khó khăn, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ ở cả trong và ngoài nước.

Sự ẩn danh, đa dạng phương thức tấn công và tốc độ lan truyền nhanh chóng khiến các cơ quan chức năng phải đối mặt với loại hình tội phạm đa dạng, khó lường này trong vô vàn tình huống khác nhau. Các vụ án về tấn công đánh cắp dữ liệu, giả mạo danh tính trực tuyến, chiếm đoạt tài khoản ngân hàng, phát tán phần mềm độc hại… gây ảnh hưởng tiêu cực đến mọi ranh giới xã hội và kinh tế.

Dựng “lá chắn số” quốc gia

Trước thực trạng đó, Bộ Công an đã nhận định rõ tầm quan trọng và sự cấp thiết phải xây dựng một lực lượng chuyên trách, hiện đại nhằm tăng cường năng lực đề phòng, phát hiện và xử lý các vụ việc về an ninh mạng trên phạm vi cả nước. Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05) – lực lượng trọng điểm của Bộ Công an – đã được trang bị nhân lực tinh nhuệ, công cụ kỹ thuật hiện đại và chiến lược phát triển bài bản để thực hiện trọng trách nặng nề này.

Thiếu tướng Lê Xuân Minh, Cục trưởng Cục A05 cho biết để đảm bảo công tác an ninh mạng xuyên suốt từ trung ương tới địa phương, Bộ Công an đã thí điểm thành lập tiểu ban an toàn, an ninh mạng tại 12 bộ ngành (theo Quyết định số 997/QĐ-TTg ban hành ngày 17/9/2024 của Thủ tướng Chính phủ). Việc triển khai tiểu ban an toàn, an ninh mạng ở địa phương đã đem lại nhiều kết quả tích cực.

Lực lượng An ninh mạng của Bộ Công an đãgiám sát, cảnh báo các nguy cơ mất an ninh mạng cho gần 100cơ quan trọng yếu của bộ, ngành, địa phương; chủ động phát hiện, xác minh, xử lý hàng chụcvụ việc mất an ninh, an toàn hệ thống mạng của nhiều cơ quan, doanh nghiệp; triển khai hiệu quả Kế hoạch 02, bảo đảm an ninh mạng cho triển khai Đề án 06 của Chính phủ và quá trình thực hiện tinh gọn bộ máy, sáp nhập các đơn vị hành chính, thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp - thiếu tướng Lê Xuân Minh cho biết khi phát biểu tại lễ kỷ niệm ngày An ninh mạng Việt Nam.

Thiếu tướng Lê Xuân Minh phát biểu tại lễ kỷ niệm ngày An ninh mạng Việt Nam.

Lực lượng chuyên trách của A05 đã tổ chức nhiều chiến dịch truy quét, phá án lớn thành công, xử lý hàng ngàn cảnh báo an ninh mạng cấp quốc gia, trong đó có các vụ tấn công nhằm vào hệ thống Ngân hàng Nhà nước, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, hệ thống y tế công cộng và các cơ quan chính phủ khác.

Hiệp hội An ninh mạng quốc gia (NCA) cũng là tổ chức có đóng góp tích cực vào công tác phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm trên môi trường mạng. Chia sẻ với VietTimes, Trung tướng Nguyễn Minh Chính, Phó Chủ tịch thường trực NCA cho biết Hiệp hội có vai trò kết nối tất cả các đơn vị, doanh nghiệp công nghệ trực thuộc tham gia vào hoạt động bảo đảm an ninh mạng một cách tích cực và có chất lượng.

Hiệp hội đã phối hợp rất chặt chẽ với Cục A05 của Bộ Công an, khi có yêu cầu Hiệp hội sẵn sàng cung cấp nguồn nhân lực, cung cấp kinh nghiệm, cùng nhau phát hiện đấu tranh với tội phạm trên môi trường mạng, nâng cao nhận thức cho cộng đồng, chủ động phòng ngừa các hoạt động tấn công mạng hoặc lừa đảo trên môi trường mạng.

Giải pháp đa lớp: Phòng ngừa, phát hiện, ứng phó và hợp tác quốc tế

Hiểu được bản chất đa chiều, phức tạp của an ninh mạng, Việt Nam đã phát triển một chiến lược an ninh mạng toàn diện, bao trùm nhiều lớp phòng thủ khác nhau. Trong đó, yếu tố phòng ngừa từ nhận thức cho đến kỹ thuật được ưu tiên hàng đầu.

Bộ Công an đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức người dân, doanh nghiệp về an toàn thông tin và pháp luật liên quan đến an ninh mạng. Đào tạo, nâng cấp kỹ năng của lực lượng chức năng, đồng thời tổ chức các diễn tập ứng phó sự cố mạng trên phạm vi toàn quốc cũng trở thành hoạt động thường xuyên. Đặc biệt là những bài học kinh nghiệm được rút ra từ các vụ tấn công mạng nhằm nâng cao tinh thần cảnh giác và khả năng chủ động xử lý.

Ở góc độ công nghệ, việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI), phân tích dữ liệu lớn (Big Data) đã hỗ trợ giám sát và cảnh báo sớm các nguy cơ, những dấu hiệu bất thường trước khi xảy ra sự cố lan rộng. Công tác mã hóa thông tin, thiết lập các hệ thống an toàn dữ liệu và bảo vệ hệ thống quản trị thông tin cũng được chú trọng tối đa nhằm giảm thiểu lỗ hổng kỹ thuật.

Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an tham quan thiết bị an ninh mạng của VNPT.

Ngoài ra, Việt Nam cũng rất coi trọng việc hợp tác quốc tế trong lĩnh vực này. Đơn vị chuyên trách của Bộ Công an đã hợp tác kỹ thuật và chia sẻ kinh nghiệm với các tập đoàn công nghệ lớn như Samsung, Google, và các tổ chức đối tác quốc tế khác nhằm nâng cao năng lực, cùng chung tay bảo vệ an ninh mạng khu vực và toàn cầu.

Sự phối hợp quốc tế không chỉ góp phần ngăn chặn hiệu quả các vụ tấn công mang tính xuyên quốc gia, mà còn giúp Việt Nam cập nhật nhanh chóng các xu hướng tấn công mới, tăng cường trao đổi thông tin tình báo kỹ thuật và phối hợp xử lý các hành vi vi phạm trên môi trường mạng.

Đăng Khoa

Nguồn VietTimes : https://viettimes.vn/luc-luong-cand-va-su-menh-ngan-chan-toi-pham-an-danh-tren-khong-gian-mang-post188617.html