Cán bộ tham gia nhiệm vụ gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc. Ảnh: Bộ Quốc phòng
Công chức, viên chức dân sự có thể tham gia gìn giữ hòa bình Liên Hiệp Quốc
Một trong những điểm mới của luật là bổ sung lực lượng dân sự vào lực lượng Việt Nam tham gia gìn giữ hòa bình Liên Hiệp Quốc.
Theo đó, lực lượng Việt Nam tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc gồm lực lượng vũ trang (sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng, hạ sĩ quan, binh sĩ và đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng; sĩ quan, hạ sĩ quan, công nhân công an, chiến sĩ và đơn vị thuộc Bộ Công an) và lực lượng dân sự. Trong đó, lực lượng dân sự gồm cán bộ, công chức, viên chức được trang bị phương tiện, kỹ thuật nghiệp vụ để thực hiện nhiệm vụ.
Chính phủ đánh giá việc bổ sung cán bộ dân sự sẽ huy động được nguồn lực chất lượng cao, đặc biệt ở các vị trí hoạch định chính sách, quản trị và chuyên môn trong các cơ quan Liên Hợp Quốc. Nhiều nước như Mỹ, Đức, Nhật Bản, Trung Quốc, Anh... đã cử viên chức chính phủ đảm nhiệm các vị trí quan trọng tại phái bộ gìn giữ hòa bình, như chánh văn phòng, chuyên gia nhân quyền, pháp lý, an ninh hay y tế.
Lực lượng tham gia sẽ được tuyển chọn từ các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và các bộ, ngành, UBND cấp tỉnh. Các cơ quan này có trách nhiệm quy định tiêu chuẩn, điều kiện tuyển chọn lực lượng thuộc phạm vi quản lý, đáp ứng yêu cầu cụ thể của từng vị trí theo tiêu chí của Liên Hợp Quốc.
Khuyến khích và ưu tiên nữ giới tham gia gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc
Đáng chú ý, Luật yêu cầu phải tạo điều kiện, động viên tổ chức, cá nhân, khuyến khích và ưu tiên nữ giới tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc.
Đặc biệt, Luật yêu cầu lực lượng Việt Nam tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình phải tham gia huấn luyện, bồi dưỡng kiến thức về gìn giữ hòa bình; nâng cao chuyên môn nghiệp vụ; huấn luyện tiền triển khai theo chương trình của Liên Hợp Quốc. Họ cũng phải tham gia đào tạo ngoại ngữ; bình đẳng giới và các kỹ năng khác; tham gia các khóa tập huấn gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc trong và ngoài nước. Bộ, Ban, ngành, UBND cấp tỉnh quy định chương trình, thời gian đào tạo, huấn luyện, bồi dưỡng lực lượng thuộc phạm vi quản lý của mình đáp ứng yêu cầu của Liên Hợp Quốc.
Lực lượng tham gia trong thời gian làm nhiệm vụ ở nước ngoài được hưởng đầy đủ lương, phụ cấp và các chính sách ưu đãi. Khi huấn luyện, đào tạo, bồi dưỡng hoặc sau khi hoàn thành nhiệm vụ, người tham gia cũng được hưởng chế độ theo quy định của Chính phủ. Trường hợp cá nhân bị ốm đau, tai nạn, hy sinh hoặc từ trần khi làm nhiệm vụ sẽ được hưởng chế độ của pháp luật Việt Nam và Liên Hợp Quốc.
Về nguyên tắc hợp tác quốc tế trong gìn giữ hòa bình, Luật quy định phải tuân thủ pháp luật Việt Nam, điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên; tôn trọng các nguyên tắc cơ bản của pháp luật quốc tế; bảo đảm độc lập, chủ quyền, quyền chủ quyền quốc gia; bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc.
Cơ quan chủ trì soạn thảo cho biết việc luật hóa nội dung hợp tác quốc tế là bước đi cần thiết để cụ thể hóa đường lối, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước, đồng thời tạo cơ sở pháp lý rõ ràng, dài hạn cho các hoạt động đối ngoại trong lĩnh vực này. Luật sẽ mở rộng các kênh hợp tác song phương, đa phương; tạo thuận lợi cho việc tiếp nhận viện trợ, hỗ trợ kỹ thuật.
Việc này nhằm thu hút nguồn lực từ các quốc gia và tổ chức quốc tế, qua đó tiết kiệm ngân sách và nâng cao hiệu quả triển khai lực lượng. Đây cũng là cách Việt Nam thể hiện rõ cam kết, trách nhiệm với cộng đồng quốc tế, khẳng định vai trò và vị thế của đất nước trong các sứ mệnh gìn giữ hòa bình toàn cầu.
Luật được thông qua sẽ là cơ sở pháp lý để cơ quan có thẩm quyền chủ động làm công tác tuyển chọn, huấn luyện, đào tạo và chuẩn bị nguồn cán bộ chất lượng cao để triển khai vào các vị trí cấp cao trong tương lai. Mục tiêu là khẳng định vai trò chủ động, có tiếng nói, có ảnh hưởng trong lĩnh vực gìn giữ hòa bình - một trụ cột của hòa bình và an ninh toàn cầu.
Hải Yến