'Lùm xùm' tại KCN Sơn Mỹ I Bình Thuận: Cần giải quyết hợp tình, hợp lý vụ thu hồi 61ha đất nuôi trồng thủy sản, bồi thường về đất 0 đồng

2 ngày trướcBài gốc

Hàng chục hecta đất doanh nghiệp thỏa thuận, bồi thường với người dân bị "bỏ quên"?

Khu đất rộng hơn 67ha của Công ty Đại Thanh bị thu hồi để triển khai Dự án khu công nghiệp Sơn Mỹ I nhưng mức bồi thường là 0 đồng. Ảnh: Thạc Hiếu

Theo tài liệu, trong 2 năm 2001 và 2004, Công ty TNHH TM Đại Thanh (Công ty Đại Thanh) được UBND tỉnh Bình Thuận cho thuê tổng cộng 566.000m2 đất tại xã Sơn Mỹ để thực hiện 2 dự án: Dự án nuôi tôm (300.000m2, thời hạn thuê 20 năm) và Dự án đầu tư trồng rừng kết hợp nuôi thủy sản (266.000m2, thời hạn cho thuê đất 50 năm).

Theo trình bày của Công ty Đại Thanh, khi thuê đất, Dự án nuôi tôm (300.000m2 đất) chỉ có hơn 203.000m2 đất là đất sạch, còn hơn 97.000m2 đất do các hộ gia đình, cá nhân quản lý; Dự án trồng rừng và nuôi tôm (266.000m2 đất) chỉ có 221.000m2 đất sạch, còn 45.000m2 đất do các hộ gia đình, cá nhân quản lý, sử dụng. Các phần đất này, Công ty Đại Thanh phải thỏa thuận bồi thường.

Biên bản bàn giao thực địa khi thực hiện giao đất có nêu Hiện trạng đất tại thời điểm bàn giao mốc mới tại thực địa có khoảng 4,5ha đất các hộ dân, đề nghị Công ty Đại Thanh liên hệ với các hộ dân để tiến hành bồi thường. Ảnh: Quang Phương

Tại biên bản xác định, bàn giao mốc giới khu đất tại thực địa ngày 23/2/2004 đối với Công ty Đại Thanh (bàn giao đất theo quyết định số 108/QĐ/CT.UBBT ngày 13/01/2004), ghi rõ: “Hiện trạng đất tại thời điểm bàn giao mốc giới tại thực địa có khoảng 45.000m2 được các hộ dân tác động trồng đào và sản xuất hoa màu. Đề nghị Công ty Đại thanh liên hệ các hộ dân và cơ quan chức năng để thực hiện bồi thường theo quy định…”.

“Như vậy, theo 2 quyết định trên, trong tổng diện tích hơn 566.000m2 có hơn 142.000m2 là đất do các hộ gia đình, cá nhân quản lý, sử dụng. Công ty Đại Thanh phải tiến hành thỏa thuận, nhận chuyển nhượng và bồi thường cho các hộ dân. Ngoài ra, Công ty còn thỏa thuận, nhận chuyển nhượng thêm hơn 106.400m2 đất ngoài ranh dự án. Tổng diện tích đất mà Công ty Đại Thanh phải tiến hành thỏa thuận, nhận chuyển nhượng và bồi thường đối với các hộ dân là hơn 248.400m2. Tổng toàn bộ diện tích đất Công ty đã và đang quản lý, sử dụng hiện nay hơn 672.400m2 đất”, đại diện Công ty Đại Thanh trình bày.

Ngày 22/12/2011, UBND tỉnh Bình Thuận ban hành Quyết định số 2766/QĐ-UBND thu hồi 615.472m2 đất của Công ty Đại Thanh (vượt hơn 49.472m2 đất mà tỉnh đã cho thuê) để thực hiện Dự án khu công nghiệp (KCN) Sơn Mỹ I (589.934m2 làm KCN và 25.538 giao UBND xã Sơn Mỹ quản lý).

Một trong các chứng từ bồi thường, chuyển nhượng đất của các hộ dân được Công ty Đại Thanh cung cấp. Ảnh: Quang Phương

Theo các tài liệu, để thực hiện việc bồi thường cho Công ty Đại Thanh do bị thu hồi đất, từ năm 2011 đến nay, UBND huyện Hàm Tân đã ban hành nhiều quyết định: Quyết định phê duyệt phương án bồi thường, điều chỉnh phương án bồi thường, hủy bỏ, thay thế các quyết định liên quan phương án bồi thường… Đáng chú ý trong các quyết định này, phần bồi thường về đất đều 0 đồng.

Luật sư Phạm Thị Thanh Huyền (Giám đốc Công ty Luật An Thanh) nhận định, theo hồ sơ vụ việc cho thấy, UBND tỉnh Bình Thuận ban hành quyết định thu hồi đất của Công ty Đại Thanh vào năm 2011; về phương án bồi thường, đối với Công ty Đại Thanh, UBND huyện Hàm Tân và các đơn vị liên quan dựa theo Luật Đất đai 2003, 2013, 2024 để đưa ra phương án bồi thường, hỗ trợ cho doanh nghiệp.

Hệ thống điện đã được đầu tư hoàn thành nghiệm thu đóng điện theo quy mô đã được Điện Lực Bình Thuận phê duyệt trước khi có quyết định thu hồi đất. Ảnh chụp năm 2014

Điều kiện để được bồi thường về đất được quy định tại Điều 8 Nghị định số 197/2004/NĐ-CP ngày 3/12/2004 của Chính phủ (đất được Nhà nước giao có thu tiền sử dụng đất mà tiền sử dụng đất đã nộp không có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước (NSNN); đất nhận chuyển nhượng của người sử dụng đất hợp pháp mà tiền trả cho việc chuyển nhượng không có nguồn gốc từ NSNN).

Căn cứ theo thực tế và các tài liệu, trường hợp của Công ty Đại Thanh có nhiều diện tích đất thuộc diện được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất. Vì vậy, trong vấn đề đền bù về đất cần phân định rõ Công ty Đại Thanh đã thực hiện thỏa thuận bồi thường, chuyển nhượng của nhiều người dân cho phần diện tích đất 248.430m2 với phần “đất sạch” mà Nhà nước cho thuê.

“Khi thu hồi đất, tiến hành bồi thường, cơ quan chức năng cần phân định rõ: đất “sạch” do Nhà nước giao là bao nhiêu; đất doanh nghiệp tự bỏ tiền bồi thường là bao nhiêu; đất do doanh nghiệp nhận chuyển nhượng khác là bao nhiêu?. Để làm được vấn đề đó cần phải thực hiện đo đạc xác định diện tích đất trên thực tế và phải căn cứ vào nguồn gốc đất. Từ đó đưa ra phương án bồi thường về đất cho từng loại đất cụ thể", Luật sư Phạm Thị Thanh Huyền ý kiến.

Một số hợp đồng kinh tế mà Công ty Đại Thanh đã thuê đơn vị thiết kế để lập hồ sơ khảo sát – thiết kế trước khi thi công và Hợp đồng khảo sát thiết kế hệ thống điện trung thế, trạm biến áp. Ảnh: Quang Phương

Trong khi đó, đại diện Công ty Đại Thanh cho rằng, để tính toán được các phần đất “sạch”, đất doanh nghiệp nhận chuyển nhượng chỉ cần đo đạc diện tích đất thực tế mà doanh nghiệp đang quản lý sử dụng “trừ” diện tích đất mà Nhà nước giao tại các quyết định giao đất sẽ tính được phần đất doanh nghiệp bồi thường ngoài ranh dự án. Phần diện tích ngoài ranh này “cộng” với diện tích doanh nghiệp đã bồi thường trong ranh sẽ tính toán được toàn bộ diện tích đất mà doanh nghiệp thỏa thuận chuyển nhượng của người dân. Hơn 10 năm nay, Công ty Đại Thanh chưa bao giờ yêu cầu đền bù phần đất “sạch” do Nhà nước giao.

Các quyết định phê duyệt phương án bồi thường "bất nhất"

Các hợp đồng khảo sát thiết kế hệ thống điện trung thế, trạm biến áp và Hợp đồng thi công hệ thống điện trung thế, trạm biến áp mà Công ty Đại Thanh cung cấp. Ảnh: Quang Phương

Theo các tài liệu đính kèm, để thực hiện việc bồi thường cho Công ty Đại Thanh do bị thu hồi đất, ngày 27/2/2012, UBND huyện Hàm Tân có Quyết định số 207/QĐ-UBND về chi trả tiền bồi thường cho Công ty Đại Thanh. Theo đó, tổng số tiền hỗ trợ là hơn 6,8 tỷ đồng (bồi thường tài sản (BTTS) hơn 2,3 tỷ đồng, các khoản hỗ trợ hơn 4,5 tỷ đồng). Tiền bồi thường 589.934m2 đất: 0 đồng.

Đến ngày 9/10/2012, UBND huyện Hàm Tân có Quyết định số 2793/QĐ-UBND hủy Quyết định số 207/QĐ-UBND nêu trên. Theo quyết định này, tổng số tiền chi trả cho Công ty Đại Thanh nâng lên thành 9,8 tỷ đồng (BTTS hơn 3,7 tỷ, các khoản hỗ trợ hơn 5,8 tỷ, giá trị thu hồi sau khi đã trừ 10% giá trị tài sản hơn 256 triệu đồng). Số tiền bồi thường 615.472m2 là 0 đồng.

Đến ngày 5/8/2014, UBND huyện Hàm Tân có 2 quyết định: Tại Quyết định 2112/QĐ-UBND tổng số tiền hỗ trợ cho Công ty Đại Thanh là hơn 2,2 tỷ đồng (BTTS hơn 314 triệu đồng, các khoản hỗ trợ hơn 1,9 tỷ đồng); tại Quyết định số 2097/QĐ-UBND, số tiền bồi thường, hỗ trợ cho Công ty Đại Thanh là hơn 1,5 tỷ đồng (BTTS: hơn 357 triệu đồng, các khoản hỗ trợ hơn 1,1 tỷ đồng, khấu trừ giá trị thu hồi tài sản (10%) hơn 214 triệu đồng).

Một số công trình xây dựng đã được đầu tư xây dựng từ hơn 10 năm trước trên phần đất của Công ty Đại Thanh, đến nay vẫn đang tồn tại. Ảnh: Quang Phương

Ngày 11/4/2025, UBND huyện Hàm Tân lại có tiếp 2 quyết định: Quyết định 650/QĐ-UBND (điều chỉnh Quyết định 2793/QĐ-UBND ngày 9/10/2012), số tiền bồi thường cho Công ty Đại Thanh điều chỉnh từ hơn 9,8 tỷ xuống còn hơn 3,9 tỷ đồng (chỉ BTTS). Trong khi đó, tại Quyết định số 654/QĐ-UBND (điều chỉnh Điều 1 Quyết định số 2112/QĐ-UBND ngày 5/8/2014) điều chỉnh tổng số tiền bồi thường, hỗ trợ từ hơn 2,2 tỷ đồng thành hơn 314 triệu đồng (chỉ BTTS, không có khoản hỗ trợ hơn 1,9 tỷ đồng).

Tiếp đó, ngày 16/4/2025, UBND huyện Hàm Tân có tiếp Quyết định số 726/QĐ-UBND, tổng số tiền bồi thường, hỗ trợ (bổ sung) cho Công ty Đại Thanh là hơn 835 triệu đồng (BTTS hơn 772 triệu đồng, chi phí di chuyển tài sản: 20 triệu đồng, tiền hỗ trợ hơn 43 triệu đồng).

Mới đây, ngày 21/4/2025, huyện Hàm Tân có Quyết định số 769/QĐ-UBND điều chỉnh Quyết định số 2097/QĐ-UBND ngày 5/8/2014. Theo đó, tổng số tiền từ hơn 1,5 tỷ đồng điều chỉnh còn hơn 357 triệu đồng (các khoản hỗ trợ hơn 1,1 tỷ đồng bị cắt)…

Một hồ nuôi thủy hải sản tại phần đất của Công ty Đại Thanh. Ảnh: Quang Phương

Đối với các quyết định trên, Công ty Đại Thanh cho rằng, trong một số phương án bồi thường, UBND huyện Hàm Tân không đưa nội dung bồi thường về chi phí đầu tư vào đất. Thậm chí hệ thống điện trung thế, trạm biến áp, điện hạ thế mà công ty đã đầu tư cũng không được bồi thường mà chỉ hỗ trợ chi phí di dời trong khi không bố trí địa điểm khác cho công ty hoạt động. Có những nội dung “đầu tư trên đất như: đào ao…” đã được kiểm đếm, đưa vào phương án bồi thường nhưng trong các quyết định điều chỉnh, bổ sung lại trở thành “0 đồng”.

Cũng theo Công ty Đại Thanh, trong nhiều năm qua, Công ty đã nhiều lần yêu cầu (bằng văn bản hoặc trực tiếp tại các cuộc họp) yêu cầu được tiếp cận Biên bản xác nhận ranh giới, mốc giới, diện tích thửa đất thu hồi (kèm bản đồ hiện trạng có xác nhận của các bên liên quan); Biên bản xác minh nguồn gốc sử dụng đất; Biên bản kiểm kê, thống kê tài sản và xác định khối lượng làm cơ sở lập phương án bồi thường… nhưng không được các cơ quan có chức năng ở huyện Hàm Tân đáp ứng. Vậy cơ sở nào để các cơ quan bồi thường xác định diện tích thu hồi và ban hành quyết định phê duyệt bồi thường.

Công ty Đại Thanh tính toán, nếu dựa trên các đơn giá của UBND tỉnh Bình Thuận ban hành theo Quyết định số 37/2019/QĐ-UBND ngày 20/12/2019 và Quyết định số 09/2022/QĐ-UBND ngày 18/3/2022 thì số tiền phải bồi thường, hỗ trợ cho Công ty Đại Thanh phải hơn 150 tỷ đồng.

Tài liệu (kèm theo Quyết định số 2793/QĐ-UBND ngày 9/10/2012 của UBND huyện Hàm Tân), thể hiện số tiền bồi thường 615.472m2 đất bị thu hôìlà 0 đồng. Ảnh: Quang Phương

Theo Luật sư Phạm Thị Thanh Huyền (Giám đốc Công ty Luật An Thanh), ngoài việc bồi thường về “đất chưa sạch”, doanh nghiệp còn phải được bồi thường chi phí đầu tư vào đất, còn đối với phần diện tích “đất sạch” như: chi phí nhân công, chi phí thiết kế các hạng mục hạ tầng, chi phí phát quang, san nền, hạ cos, đào ao… do thu hồi đất trước thời hạn, bị ngừng sản xuất; kinh doanh...

Đối với vấn đề trên, ngày 23/10/2014, Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã có văn bản hướng dẫn rằng: được hỗ trợ theo quy định tại khoản 2 Điều 20 Nghị định số 69/2009/NĐ-CP.

Vấn đề của vụ việc là dù ban hành quyết định thu hồi đất từ 2011 nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện xong việc đền bù, giải tỏa. Các cơ quan có thẩm quyền cần căn cứ theo Nghị định 88/2024/NĐ-CP để hỗ trợ về sản xuất kinh doanh, hỗ trợ chế độ trợ cấp ngừng việc cho người lao động của doanh nghiệp và các khoản hỗ trợ khác theo quy định của khoản 2 Điều 108 Luật Đất đai 2024…

UBND huyện Hàm Tân không chỉ không bồi thường về đất mà còn không bồi thường, hỗ trợ một số chi phí doanh nghiệp đã đầu tư vào đất, tài sản gắn liền với đất, tài sản đầu tư thực hiện dự án hoặc có mà áp dụng không đúng theo đơn giá UBND tỉnh đã ban hành tại thời điểm bồi thường là không đúng theo quy định pháp luật.

"Vì thế, UBND huyện Hàm Tân và các cơ quan liên quan cần áp dụng những quy định pháp luật phù hợp để tiến hành bồi thường, hỗ trợ cho doanh nghiệp khi thu hồi đất trước thời hạn", Luật sư Huyền chia sẻ.

Có “chạy nước rút”?

Thông báo ngày 4/4/2025 của Trung tâm Phát triển Quỹ đất huyện Hàm Tân nêu "tiền bồi thường về đất", "tiền bồi thường chi phí đầu tư còn lại" là 0 đồng. Ảnh: Quang Phương

Công ty Đại Thanh phản ánh, dù UBND huyện Hàm Tân liên tục ra quyết định điều chỉnh số tiền bồi thường, tuy nhiên mới đây, ngày 20/5/2025, Trung tâm Phát triển Quỹ đất huyện Hàm Tân có Thông báo số 63/TB-PTQĐ. Theo đó đơn vị này căn cứ một số quyết định bồi thường của UBND huyện Hàm Tân gửi số tiền hơn 5,2 tỷ đồng là tiền đã được UBND huyện Hàm Tân phê duyệt bồi thường, hỗ trợ cho Công ty Đại Thanh vào tài khoản tiền gửi của Trung tâm tại ngân hàng.

Mới đây, ngày 27/5/2025, huyện Hàm Tân có văn bản số 506/TB-UBND. Tại văn bản này thể hiện Phó Chủ tịch UBND huyện Hàm Tân Nguyễn Văn Ty kết luận:… “Trung tâm Phát triển quỹ đất rà soát tính pháp lý để đề xuất phòng Nông nghiệp và Môi trường (NN-MT) lập phương án cưỡng chế thu hồi đất. Hoàn thành trước ngày 30/5/2025. Phòng NN-MT: Khảo sát, tham mưu UBND xây dựng phương án cưỡng chế thu hồi đất đối với 6 tổ chức. Hoàn thành trước 10/6/2025).

Còn trước đó, ngày 23/5/2025, Chủ tịch UBND huyện Hàm Tân có Văn bản số 1804/UBND – PTQĐ gửi Công ty Điện lực Bình Thuận đề nghị ngừng cung cấp điện đến khu vực thuộc phần đất của Công ty Đại Thanh và 6 doanh nghiệp khác.

Đứng trước nguy cơ bị cưỡng chế, Công ty Đại Thanh ý kiến: "Chúng tôi không rõ căn cứ vào cơ sở nào để các đơn vị của huyện Hàm Tân đưa ra số tiền bồi thường là 5,2 tỷ đồng. Từ khi có quyết định thu hồi đất, chúng tôi vẫn quản lý, sử dụng đất và thực các nghĩa vụ thuế về đất đầy đủ. Chúng tôi vẫn đang khiếu nại phương án bồi thường, hỗ trợ; vậy tại sao UBND huyện không xử lý dứt điểm các kiến nghị của doanh nghiệp mà vội vàng họp bàn phương án cưỡng chế; tài sản của doanh nghiệp chưa được bồi thường thỏa đáng nếu bị cưỡng chế ai sẽ chịu trách nhiệm?”.

Quang Phương

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/lum-xum-tai-kcn-son-my-i-binh-thuan-can-giai-quyet-hop-tinh-hop-ly-vu-thu-hoi-61ha-dat-nuoi-trong-thuy-san-boi-thuong-ve-dat-0-dong-10374576.html