Thanh toán không dùng tiền mặt tại một quán cà phê trên địa bàn xã Thạnh Phú (huyện Vĩnh Cửu). Ảnh:N.Liên
Theo một số HKD, nguyên nhân khiến các HKD gặp khó khăn là do lâu nay quen kinh doanh truyền thống nên không hiểu biết nhiều về sử dụng trang thiết bị, phần mềm mới; trong khi thực hiện có những tình huống phát sinh (khách đổi, trả hàng sau khi đã xuất hóa đơn); hệ thống mạng internet chập chờn, không kết nối máy tính tiền với cơ quan thuế để xác nhận hóa đơn…
Vừa làm, vừa lo
Theo quy định tại Thông tư 78/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính, đối tượng sử dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối chuyển dữ liệu với cơ quan thuế là doanh nghiệp, HKD, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai có hoạt động bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng theo các mô hình kinh doanh: siêu thị, trung tâm thương mại, bán lẻ hàng tiêu dùng, nhà hàng, ăn uống, khách sạn, bán lẻ thuốc tân dược, dịch vụ vui chơi, giải trí và một số dịch vụ khác.
Sau 4 năm triển khai, tháng 3-2025, Nghị định số 70/2025/NĐ-CP của Chính phủ được ban hành quy định HKD, cá nhân kinh doanh phải sử dụng HĐĐT và thiết bị tính tiền kết nối dữ liệu điện tử với cơ quan thuế. Quy định này nhằm tăng cường tính minh bạch, chống thất thu thuế, đồng thời tạo môi trường kinh doanh công bằng, hiện đại, tăng thu ngân sách nhà nước.
Phó chi cục trưởng Chi cục Thuế khu vực XV Đậu Đức Anh cho biết, ngành thuế cam kết sẽ tiếp tục theo dõi, nắm bắt kịp thời những vướng mắc, khó khăn để đồng hành với người nộp thuế. Đối với những trường hợp còn gặp khó khăn, ngành thuế sẽ có những giải pháp hỗ trợ. Đối với những trường hợp đã được ngành thuế hướng dẫn, nếu không thực hiện sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
Bà Vũ Thị Nhung, chủ tiệm tạp hóa Ngọc Yến (ở phường Trảng Dài, thành phố Biên Hòa), cho biết lâu nay cửa hàng của bà quen cách bán hàng thu tiền mặt hoặc chuyển khoản vào số tài khoản ngân hàng. Do đó, khi biết đến quy định về HĐĐT từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế, bà Nhung lo lắng vì lâu nay không dùng các thiết bị máy móc hiện đại.
Bà Nhung chia sẻ: “Tiệm tạp hóa của tôi lâu nay nộp thuế nhà nước theo hình thức thuế khoán. Các quy định của Nhà nước, tôi luôn chấp hành. Tuy nhiên, quy định về sử dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế khiến tôi lo lắng, vì những ngày qua khi thực hiện gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, đây là quy định nên tôi đang cố gắng thực hiện đúng”.
Tương tự, những ngày qua, shop quần áo của chị Trần Thị Hoa (ở phường Thống Nhất, thành phố Biên Hòa) gặp khó khăn trong việc thực hiện HĐĐT từ máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế. Hiện chị Hoa chưa thể thực hiện kết nối với cơ quan thuế nên lo bị cơ quan thuế xử phạt vì không chấp hành.
Sẻ chia cùng hộ kinh doanh
Trưởng ban Nghiệp vụ thuế (Cục Thuế) Nguyễn Thị Thu cho biết, người nộp thuế tự khai, tự nộp thuế và chịu trách nhiệm trước pháp luật. Một bộ phận nhỏ HKD né thuế bằng cách ghi sai nội dung chuyển khoản hoặc chỉ nhận thanh toán bằng tiền mặt. Hiện cơ quan thuế không chỉ kiểm tra người nộp thuế qua doanh thu tài khoản, mà còn nhiều công cụ kiểm soát khác, dựa trên cơ sở dữ liệu về quản lý thuế, các dữ liệu trao đổi với các bộ, ngành, sau đó áp dụng các biện pháp nghiệp vụ, phân tích dữ liệu, đưa ra những trường hợp rủi ro trong việc điều tra doanh thu của người nộp thuế.
Phó chi cục trưởng Chi cục Thuế khu vực XV Đậu Đức Anh cho biết, ngành thuế đã tuyên truyền, khuyến khích người dân thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt, khởi tạo hóa đơn từ máy tính tiền từ khá lâu. Trước thời điểm Nghị định 70 có hiệu lực, ngành thuế tập trung tuyên truyền mạnh trên các phương tiện thông tin đại chúng và qua các hội nghị, tập huấn, lắng nghe, giải thích những chính sách pháp luật về thuế cho HKD nắm và hiểu rõ quy định về thuế.
Trên thực tế, người nộp thuế là HKD, cá nhân kinh doanh thuộc diện áp dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền theo quy định tại nghị định này nhưng chưa đáp ứng điều kiện về hạ tầng công nghệ thông tin, giải pháp xuất HĐĐT từ máy tính tiền thì cơ quan thuế có kế hoạch, giải pháp hỗ trợ và thông báo đến người nộp thuế về việc chuyển đổi áp dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền.
Ngọc Liên