Dọn nhà đón Tết là phong tục của người Việt Nam, cũng là cơ hội loại bỏ năng lượng tiêu cực, hút may mắn.
Tống cựu nghinh tân
Mỗi dịp Tết đến, xuân về, người Việt lại tất bật dọn dẹp, tổng vệ sinh nhà cửa, lau bàn thờ tổ tiên, sửa sang đường phố và trang hoàng không gian sống. Những hoạt động này mang ý nghĩa "tống cựu nghinh tân" – tiễn biệt những điều cũ kỹ, không may mắn và đón chào những điều tốt đẹp trong năm mới.
Phong tục dọn dẹp nhà cửa này ít nhiều liên quan đến tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên của nhiều quốc gia Á Đông. Theo tiến sĩ Nguyễn Hoài Phương (Trưởng bộ môn lịch sử văn hóa, Khoa Lịch sử Trường Đại học KHXH&NV Hà Nội), thờ cúng tổ tiên thể hiện sự biết ơn với những người đã sinh thành ra chúng ta và tạo ra một sợi dây liên kết giữa các thế hệ.
Vì vậy, khi mùa xuân đến, người ta lau dọn bàn thờ và sắp xếp lại đồ lễ để bày tỏ lòng thành kính, cũng là sự chuẩn bị chu đáo để mời tổ tiên về chung vui năm mới.
Từ tâm thức hướng nguồn đó, Tết không chỉ là dịp gia đình sum vầy, dịp nghỉ ngơi sau cả năm bận rộn mà còn là một dịp để nhìn lại những gì đã qua, rút ra bài học cho năm mới. Việc dọn dẹp, trang hoàng nhà cửa, vệ sinh đường làng ngõ xóm, tu bổ đình chùa, dựng cây nêu… chính là sự thực hành văn hóa, gửi gắm mong ước về một năm mới đầy may mắn và bình an.
Một vài mẹo khi dọn nhà đón Tết
Để việc dọn nhà đón Tết được suôn sẻ, thuận lợi, thu hút nhiều tài lộc vượng khí, có vài lưu ý như sau:
Làm sạch bụi bẩn
Việc loại bỏ bụi bẩn là bước đầu tiên khi tiến hành dọn dẹp. Nên dùng những loại chổi phẩy, máy hút bụi để loại bỏ hết lớp bụi bám trên bề mặt của đồ gia dụng trước; dịch chuyển đồ nội thất và dọn gầm giường để loại bỏ bụi bẩn đã tích tụ cả năm.
Không chỉ giúp các bước lau dọn sau đó trở nên dễ dàng hơn, người ta tin rằng việc này còn giúp loại bỏ các năng lượng tiêu cực tích tụ trong nhà, đặc biệt là ở những nơi ít khi được dọn dẹp như gầm tủ, gầm giường. Đặc biệt, hãy chú ý dọn sạch khu vực cửa chính, nơi được xem là điểm đón nhận tài lộc và năng lượng tích cực. Cửa chính nếu bị bụi bẩn có thể làm giảm cát khí, cản trở vận may và tài lộc vào nhà.
Bỏ những món đồ hỏng và ít sử dụng
Khi dọn nhà đón Tết, đừng ngần ngại bỏ đi những món đồ hỏng, bởi chúng không chỉ chiếm không gian mà còn cản trở dòng chảy năng lượng tích cực trong nhà. Theo phong thủy, một không gian sống gọn gàng, thông thoáng sẽ giúp khí tốt dễ dàng lưu thông. Những món đồ hỏng thường được coi là biểu tượng của sự trì trệ, bế tắc. Thay thế chúng bằng các vật dụng mới là cách để tiễn rủi, đón may và mang lại những điều tốt đẹp cho gia đình.
Sắp xếp không gian sống đúng phong thủy
Phong thủy nhấn mạnh tầm quan trọng của cách sắp xếp đồ đạc trong việc thu hút tài lộc và thịnh vượng. Ví dụ, khu vực "tài vị" – thường là góc chéo từ cửa chính nhìn vào – được xem là nơi hội tụ tài lộc. Đây là vị trí lý tưởng để đặt bàn thờ Thần Tài hoặc các vật phẩm phong thủy như cây phát tài, tượng Thần Tài, quả cầu phong thủy. Khu vực này cần được giữ sạch sẽ, tránh bừa bộn hay có đồ vật hỏng hóc, vì điều đó có thể ảnh hưởng xấu đến tài vận.
Người Việt cũng rất coi trọng sự cân bằng âm dương ngũ hành trong không gian sống. Vào dịp Tết, hãy dọn dẹp phòng khách thông thoáng, sạch sẽ và bổ sung các vật phẩm tượng trưng cho ngũ hành như: đồ trang trí vàng, bạc, đồng (Kim); cây xanh, đồ gỗ (Mộc); bể cá, gương (Thủy); đèn chiếu sáng, nến đỏ (Hỏa); gốm sứ, đá phong thủy (Thổ). Sự kết hợp hài hòa này không chỉ cân bằng năng lượng trong ngôi nhà mà còn giúp thu hút may mắn, tài lộc.
Lưu ý quan trọng khi dọn bàn thờ tổ tiên ngày Tết
Bàn thờ là nơi đặt bài vị tổ tiên, cũng là nơi rất linh thiêng đối với người Việt. Vì thế, khi chúng ta lau dọn bàn thờ, nên thắp hương trước khi lau dọn như một sự “xin phép” vì ít nhiều làm xáo trộn không gian thiêng ấy. Ngoài ra, cần tránh nô đùa hay tác động mạnh làm đổ vỡ đồ đạc trên bàn thờ, vì đổ vỡ tượng trưng cho những xích mích và điều không lành. Cần lau dọn bàn thờ chậm rãi, nhẹ nhàng và thành tâm để việc thờ cúng thực sự có ý nghĩa.
Dọn dẹp nhà cửa đón Tết không chỉ là một công việc thường niên mà còn chứa đựng ý nghĩa văn hóa sâu sắc, thể hiện tinh thần hướng về nguồn cội và khát vọng cho một năm mới an lành, thịnh vượng. Bằng việc trân trọng và duy trì phong tục này, chúng ta không chỉ giữ gìn những giá trị truyền thống quý báu mà còn làm cho ngày Tết thêm trọn vẹn, ý nghĩa.
Kim Quyên