Bão số 5 (Kajiki) đã suy yếu thành áp thấp nhiệt đới trên khu vực Trung Lào với cường độ mạnh cấp 7, giật cấp 9. Như vậy, bão số 5 đã có khoảng 12 giờ đồng hồ hoạt động mạnh trên các tỉnh Bắc Trung Bộ.
Cơn bão này được hình thành từ một áp thấp nhiệt đới trên khu vực đảo Luzon của Philippines, đi vào Biển Đông vào đêm 22.8 và nhanh chóng mạnh lên thành bão.
Bão đã tăng 7 cấp trong vòng hai ngày, từ áp thấp nhiệt đới cuối cấp 6, trở thành cơn bão mạnh cấp 14, giật cấp 17 khi tiến về vùng biển Bắc Trung Bộ nước ta. Đảo Hải Nam Trung Quốc cũng ghi nhận gió mạnh cấp 14, giật cấp 17 khi cơn bão này quét qua khu vực phía nam của Đảo ngày 24.8.
Bão số 5 di chuyển "thần tốc" trên Biển Đông nhưng khi đổ bộ đất liền, bão đi rất chậm, có lúc đứng yên và di chuyển lòng vòng, vào bờ 12 giờ đồng hồ vẫn mạnh cấp 8 - 9, giật cấp 11. Tâm bão vào Nam Nghệ An - Bắc Hà Tĩnh nhưng gần trọn miền Bắc hứng mưa lớn cục bộ, gây ngập lụt diện rộng.
Khi ở ngoài Biển Đông với sức gió mạnh giật cấp 17, bão số 5 được đánh giá là một cơn bão rất mạnh, cường độ bão khi ảnh hưởng có thể tương đương với cơn bão số 3 Yagi năm 2024 và mạnh hơn bão số 10 (Doksuri) năm 2017. Khi bão tiệm cận bờ cường độ có khả năng đạt cấp 13 - 14, đạt cấp 16, khu vực đất liền ven biển có gió mạnh cấp 12 - 13, thậm chí có thể có cấp 14, giật cấp 16.
Điểm đặc biệt cần lưu ý là bão số 5 gây tác động tổng hợp: trên biển có gió rất mạnh, sông lớn và nước dâng, trên đất liền có gió mạnh, mưa đặc biệt lớn, cục bộ có nơi có thể trên 600 - 700mm, kéo theo nguy cơ ngập lụt diện rộng, lũ quét và sạt lở đất. Nói cách khác, cơn bão này không chỉ đe dọa tuyến biển, vùng đồng bằng mà còn rất nguy hiểm với cả khu vực miền núi.
Cơn bão này cho thấy sự dị thường khốc liệt của biến đổi khí hậu. Bão qua nhưng mối lo về tác động của các đợt mưa lớn do hoàn lưu áp thấp nhiệt đới sau bão vẫn rất nguy hiểm.
Hà Tĩnh Và Nghệ An là hai địa phương có thể gánh chịu hậu quả nặng nề nhất từ cơn bão số 5. Đây là khu vực đón gió sớm nhất và mạnh nhất. Khi đổ bộ đất liền, bão số 5 có lúc đi chếch xuống phía nam khiến toàn bộ tâm bão nằm gọn trong địa bàn tỉnh Hà Tĩnh.
Hoàn lưu của bão số 5 cũng gây mưa lớn, mưa to cục bộ gần như toàn bộ miền Bắc, trong đó trung du, đồng bằng Bắc Bộ, Lào Cai, Phú Thọ là những nơi mưa to nhất. Trong đó, đáng chú ý là Hà Nội, liên tục mưa lớn suốt 3 ngày qua, gây ngập lụt diện rộng.
Nhiều tuyến đường ngập lụt ở Hà Nội trong buổi sáng sớm nay
Theo Đài Khí tượng thủy văn Bắc Bộ, trên địa bàn thành phố Hà Nội ngày 26.8 đã có mưa to. Dự báo từ sáng sớm đến trưa nay 27.8, khu vực trung du, ven biển và đồng bằng Bắc bộ, bao gồm thủ đô Hà Nội, các tỉnh Sơn La, Lào Cai và Thanh Hóa tiếp tục mưa vừa, mưa to và dông, với lượng mưa phổ biến 20 - 40mm, có nơi mưa rất to trên 100mm.
Đặc biệt, người dân Hà Nội cần đề phòng xảy ra những trận mưa cường suất lớn, lượng mưa trên 90mm/3 giờ, nguy cơ ngập lụt trở lại.
Câu hỏi đặt ra hiện nay là vì sao bão số 5 vào miền Trung, không mạnh như Yagi năm ngoái nhưng lại gây ngập lụt nhiều nơi, đặc biệt là Hà Nội?
Trao đổi với báo chí về vấn đề này, bà Nguyễn Lan Oanh, nguyên Phó chủ tịch nhóm Khí tượng hàng không của ICAO khu vực châu Á - Thái Bình Dương, thông tin về việc bão số 5 đổ bộ vào miền Trung nhưng Hà Nội lại có cường độ mưa lớn ở nhiều khu vực.
Nhiều nơi ngập lụt nặng
Bà Oanh cho rằng nguyên nhân do hoàn lưu bão số 5 gây ra. Hoàn lưu bão là khu vực rộng lớn bao quanh tâm bão, nơi gió và mây xoáy theo hình xoắn ốc, tạo thành hệ thống thời tiết phức tạp với gió mạnh, mưa lớn và sấm sét.
Hoàn lưu bão rất nguy hiểm, gây ra lũ lụt, sạt lở đất, và có thể dẫn đến thiệt hại nghiêm trọng về tài sản và tính mạng con người ngay cả khi bão đã tan mạnh từ mặt đất lên cao, giàu ẩm cộng với giữ cường độ lâu khi đổ bộ.
Đặc biệt, phạm vi tác động của bão số 5 rộng, vị trí tâm ngang Bắc Trung bộ thuận kéo gió từ biển mang thêm ẩm vào Bắc Bộ là nguyên nhân gây mưa hoàn lưu diện rộng với lượng mưa lớn ở khu vực toàn TP.Hà Nội, Đông Bắc Bộ, Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ cho tới Thanh Hóa.
Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Hưởng, Trưởng phòng Dự báo thời tiết (Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia), cho biết Hà Nội mưa rất to là do tác động cùng lúc của nhiều hình thái thời tiết. Ngoài hoàn lưu bão số 5, khu vực Hà Nội còn chịu ảnh hưởng từ dải hội tụ nhiệt đới có trục qua Bắc Trung Bộ và lưỡi áp cao cận nhiệt đới với đới gió đông ẩm lấn mạnh vào miền Bắc.
"Dưới tác động của dải hội tụ nhiệt đới kết hợp với đới gió đông trên mực 1.500 - 5.000m, đồng bằng và trung du Bắc Bộ có mưa lớn, trong đó có Hà Nội", ông Hưởng cho biết.
Dự báo từ nay đến tháng 11 là cao điểm mùa bão trên Biển Đông với số lượng cơn bão/áp thấp nhiệt đới nhiều hơn trung bình nhiều năm, trong đó cần đặc biệt lưu ý các cơn bão hình thành ngay trên Biển Đông với diễn biến nhanh và phức tạp.
Hà Nội còn 23 điểm ngập úng
Đến sáng nay 27.8, theo Công ty TNHH một thành viên thoát nước Hà Nội, tại các phường nội thành Hà Nội vẫn còn 23 điểm ngập úng do mưa lớn ảnh hưởng hoàn lưu bão số 5.
Cụ thể 23 điểm ngập úng, ứ đọng nước gồm: đường Võ Chí Công (tòa nhà UDIC), Phú Xá (ngã 3 Phú Xá - Phúc Hoa), Phan Văn Trường (cổng chợ - doanh trại quân đội), Dương Đình Nghệ - Nam Trung Yên (sau tòa nhà Keangnam), khu đô thị RESCO.
Đến sáng nay 27.8, theo Công ty TNHH một thành viên thoát nước Hà Nội, tại các phường nội thành Hà Nội vẫn còn 23 điểm ngập úng
Khu vực ngõ 89 đường Lạc Long Quân, đường 2,5 Đền Lừ (cạnh hồ Đền Lừ), phố Nguyễn Chính bị ngập từ ngõ 74 đến cống hóa mương Tân Mai, ngõ 165 Thái Hà, đường Huỳnh Thúc Kháng ngập ở ngã 3 Nguyên Hồng - ngõ 14 Huỳnh Thúc Kháng, đường Nguyễn Văn Trỗi.
Phố Cổ Linh bị ngập úng trước và đối diện Trường THCS Long Biên, đường Đàm Quang Trung (trước và đối diện siêu thị Aeon Mall), đường Ngọc Lâm (từ ngã ba Long Biên 1 đến Xí nghiệp Môi trường đô thị Gia Lâm), gầm chui xe lửa Thiên Đức.
Trên đại lộ Thăng Long còn ngập úng ở các hầm chui số 3, số 5, số 6 và Km9+656; phố Triều Khúc còn ngập ở ngõ 97 đến Ao Đình; khu Tổng cục V - Bộ Công An, Yên Xá, Cầu Bươu (từ Bệnh viện K - mương Yên Xá).
Cũng theo Công ty TNHH một thành viên thoát nước Hà Nội, hiện tại, các điểm úng ngập rút rất chậm do mực nước trên hệ thống ở ngưỡng rất cao.
Tuyết Nhung