Lý do khiến cuộc tập kích của Israel vào lãnh đạo Hamas ở Qatar gây chấn động

4 giờ trướcBài gốc

“Không bất ngờ, nhưng gây sốc”

Israel ngày 9/9 đã tiến hành cuộc không kích nhằm vào giới lãnh đạo chính trị của Hamas tại thủ đô Doha của Qatar. Chiến dịch của Israel không hoàn toàn bất ngờ nhưng lại gây sốc vì nhiều lý do.

Brett McGurk, nhà phân tích các vấn đề toàn cầu của CNN, từng giữ nhiều vị trí an ninh quốc gia cấp cao dưới thời các tổng thống của Mỹ, cho rằng các thủ lĩnh Hamas đã trở thành “mục tiêu đã được định đoạt” kể từ sau ngày 7/10/2023, khi lực lượng này tiến hành cuộc tấn công vào Israel khiến hơn 1.000 người Israel thiệt mạng và gần 250 người khác bị bắt làm con tin.

Tòa nhà bị hư hại sau cuộc tấn công của Israel nhằm vào các thủ lĩnh Hamas tại thủ đô Doha (Qatar), ngày 9/9/2025. Ảnh: Reuters

Israel đã tuyên bố rõ ràng sẽ nhắm mục tiêu vào mọi thủ lĩnh Hamas, dù ở Gaza hay nước ngoài, và thực tế đã hành động nhất quán theo cam kết đó. Vì thế, chiến dịch lần này có thể coi là điều sớm muộn cũng xảy ra.

Dù vậy, sự kiện vẫn gây chấn động vì 3 lý do chính: Thứ nhất, Israel công khai thừa nhận hành động của mình. Trước đây, khi Israel thực hiện chiến dịch ám sát thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh khi ông này đang ở Tehran, Iran, phía Tel Aviv gần như không đưa ra bình luận công khai nào. Phải 5 tháng sau đó, Israel mới lên tiếng thừa nhận. Ngược lại, lần này, Israel ngay lập tức tuyên bố đã tiến hành chiến dịch “Đỉnh lửa” (Summit of Fire), huy động 10 máy bay quân sự tấn công bằng 10 quả đạn đối đất.

Thứ hai, Mỹ và Israel trước đó đã đề nghị Qatar tiếp nhận các thủ lĩnh Hamas. Theo ông McGurk, đây không phải là một cuộc tấn công nhằm vào một cơ sở bí mật ở nơi hẻo lánh, mà ngay tại thủ đô của một quốc gia vốn có quan hệ hợp tác chặt chẽ với cả Washington và Tel Aviv. Đây là điều chưa từng có tiền lệ.

Từng giữ nhiều vị trí an ninh quốc gia cấp cao dưới thời các Tổng thống Mỹ George W. Bush, Barack Obama, Donald Trump và Joe Biden, ông McGurk đã tham gia đàm phán với Israel và Hamas trong nhiều tháng tại Doha thông qua vai trò trung gian của Qatar để trao đổi con tin. Ông cho biết, vị trí của Hamas không phải là bí mật và từng có sự hiểu ngầm rằng Israel sẽ không tấn công các thủ lĩnh này ở Qatar, xét tới vai trò hòa giải của nước chủ nhà.

Thứ ba, cuộc tấn công này khiến thỏa thuận trao đổi con tin trở nên khó khăn hơn. Theo ông McGurk, giải pháp duy nhất để đưa các con tin còn sống trở về an toàn là một thỏa thuận được đàm phán. Các con tin đang bị giam giữ sâu dưới lòng đất, khiến các chiến dịch giải cứu quân sự gần như bất khả thi. Hamas cũng tuyên bố mọi nỗ lực giải cứu sẽ dẫn tới cái chết của con tin. Do đó, các cuộc đàm phán qua kênh lãnh đạo Hamas ở Doha là con đường duy nhất. Cuộc không kích của Israel nhiều khả năng sẽ khiến tiến trình này bị đình trệ, đồng thời có nguy cơ làm Qatar rút hoặc hạ cấp vai trò trung gian.

Hơn nữa, nếu Israel thành công, có thể không còn bất kỳ lãnh đạo nào của Hamas bên ngoài Gaza có đủ ảnh hưởng cần thiết để đạt được thỏa thuận và đảm bảo tự do cho các con tin trong mọi trường hợp.

Nguy cơ đối với các con tin

Ông McGurk nhấn mạnh, Hamas hiện còn ít khả năng để đáp trả, khi sức mạnh quân sự đã suy yếu nghiêm trọng sau nhiều tháng giao tranh. Hamas có thể kích động các cuộc tấn công bên trong Israel như đã từng làm. Phong trào này vẫn kiểm soát số phận khoảng 20 con tin còn sống sau 700 ngày bị giam giữ. Nguy cơ Hamas trả đũa bằng cách hành quyết một hoặc nhiều con tin để gây sức ép với Israel là rất lớn.

Để ngăn chặn nguy cơ trên, Mỹ có thể phát đi thông điệp cứng rắn rằng mọi hành động sát hại con tin sẽ khiến tình hình tồi tệ hơn với Hamas. Washington có thể đình chỉ mọi nỗ lực thúc đẩy thỏa thuận, đồng thời khẳng định chỉ ủng hộ giải pháp đàm phán nếu con tin còn sống và cuối cùng được trả tự do.

Con đường hòa bình vẫn xa vời

Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định quyết định tấn công ban lãnh đạo Hamas ở Qatar thuộc về Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, chứ không phải ông.

“Đơn phương tập kích mục tiêu bên trong lãnh thổ Qatar, một quốc gia có chủ quyền và là đồng minh thân cận của Mỹ, quốc gia đang làm việc rất chăm chỉ và dũng cảm chấp nhận rủi ro cùng chúng ta để thúc đẩy hòa bình, không phục vụ cho mục tiêu của Israel hay của Mỹ”, ông Trump nhấn mạnh. Tuy nhiên, ông bày tỏ ủng hộ việc coi Hamas “là một mục tiêu chính đáng”.

Trong một tuyên bố chung, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Bộ trưởng Quốc phòng Israel Katz cho biết họ ra quyết định thực hiện vụ tấn công sau vụ xả súng tại Đông Jerusalem đầu tuần này khiến 6 người Israel thiệt mạng và vụ tấn công chết người vào một xe tăng Israel ở phía bắc Gaza khiến 4 binh sĩ tử vong.

Thủ tướng Netanyahu cũng khẳng định sẵn sàng thúc đẩy thỏa thuận do Mỹ đề xuất trước đó, theo đó Hamas phải lập tức trả tự do cho toàn bộ con tin còn sống và bàn giao thi thể những người đã chết để đổi lấy tù nhân Palestine, đồng thời khởi động tiến trình đàm phán chấm dứt vĩnh viễn chiến tranh.

Tuy nhiên, ông McGurk đánh giá kịch bản Hamas chấp nhận các điều kiện này là rất khó xảy ra. Nhiều khả năng, xung đột sẽ còn tiếp diễn và phải mất nhiều tuần mới có thể khôi phục được một lộ trình ngoại giao.

Hoàng Phạm/VOV.VN Theo CNN, RT

Nguồn VOV : https://vov.vn/the-gioi/quan-sat/ly-do-khien-cuoc-tap-kich-cua-israel-vao-lanh-dao-hamas-o-qatar-gay-chan-dong-post1228914.vov