Lý do nào khiến nhà rông tại núi lửa Chư Đăng Ya dừng thi công?

8 giờ trướcBài gốc

Lý đó được đưa ra bởi vì việc bê tông hóa nhà rông, thiết kế không đúng theo mẫu nhà rông truyền thống, bố trí các hạng mục không phù hợp với văn hóa dân tộc Jrai…

Đáng chú ý nguy cơ phá vỡ cảnh quan núi lửa Chư Đăng Ya, ảnh hưởng hình ảnh nghiêm trọng đến cảnh quan và không phù hợp mục tiêu của chương trình miền núi và dân tộc thiểu số; gây dư luận không tốt.

Bê tông hóa nhà rông, thiết kế không đúng theo mẫu nhà rông truyền thống của dân tộc Jrai

Theo báo cáo của Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực Chư Păh, dự án được thực hiện tại khu nhà rông cũ làng Ia Gri, dưới chân núi lửa Chư Đăng Ya (thuộc dự án hỗ trợ đầu tư xây dựng điểm đến du lịch tiêu biểu làng Gri, xã Chư Đăng Ya, huyện Chư Păh cũ – nay thuộc xã Biển Hồ) với nhiều hạng mục như: 2 khu nhà trưng bày, khu phục dựng cảnh quan, đài nước, kè đá, di dời nhà rông hiện tại...

Hiện nay, dự án đã thi công đạt 40% so với hợp đồng và đã giải ngân trên 4,6 tỉ đồng

Dự án có tổng mức đầu tư hơn 9,4 tỉ đồng (ngân sách trung ương trên 6,2 tỉ đồng, ngân sách tỉnh 3,3 tỉ đồng), từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (thuộc Dự án 6). Dự án khởi công tháng 4.2025 và dự kiến sẽ hoàn thành tháng 11.2025.

Theo tìm hiểu của phóng viên, ngày 18.7, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Nguyễn Thị Thanh Lịch, cùng các sở, ban, ngành đi kiểm tra thực tế, làm việc với địa phương về việc xây dựng nhà rông tại làng Ia Gri, xã Biển Hồ thuộc quy hoạch khu du lịch quốc gia Biển Hồ - Núi lửa Chư Đang Ya.

Trên cơ sở kết quả kiểm tra thực tế và ý kiến các sở ngành tại buổi làm việc, bà Nguyễn Thị Thanh Lịch có ý kiến rằng, Chư Đăng Ya là một trong những miệng núi lửa đẹp và nổi tiếng ở Gia Lai, Việt Nam - được tạp chí Anh bình chọn là một trong 10 miệng núi lửa đẹp nhất thế giới.

Đồng thời, Khu Du lịch Biển Hồ - Chư Đăng Ya, tỉnh Gia Lai được bổ sung vào danh mục các địa điểm tiềm năng phát triển Khu du lịch quốc gia theo Quyết định số 201/QĐ-TTg ngày 22.1.2013 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030.

Phối cảnh của dự án trị giá hơn 9.4 tỉ đồng

Phó Chủ tịch Nguyễn Thị Thanh Lịch cũng cho biết thêm, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ VHTTDL chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan hướng dẫn UBND tỉnh Gia Lai thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.

Trong đó nghiên cứu, xây dựng các định hướng phát triển, giải pháp quản lý, bảo vệ, tôn tạo, khai thác và phát huy giá trị tài nguyên du lịch để phát triển Khu Du lịch Biển Hồ - Chư Đăng Ya theo hướng bền vững, hiệu quả; bảo đảm phù hợp với quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch sử dụng đất và các quy hoạch liên quan của địa phương.

Việc xây dựng nhà rông tại làng Ia Gri – chân núi Chư Đăng Ya (thuộc xã Chư Đăng Ya, huyện Chư Păh cũ – nay thuộc xã Biển Hồ) không chỉ là một hạng mục xây dựng, mà còn là công trình mang ý nghĩa sâu sắc về văn hóa, thể hiện bản sắc đặc trưng của đồng bào dân tộc thiểu số Jai.

Nhà rông là biểu tượng không gian sinh hoạt cộng đồng truyền thống, gắn với tín ngưỡng, phong tục, tập quán và đời sống tinh thần của người dân bản địa. Đồng thời, công trình nhà rông cũng gắn với không gian văn hóa dân gian, lễ hội và phát triển du lịch bền vững ở địa phương.

Do đó, công trình phải được xây dựng đảm bảo yếu tố gìn giữ kiến trúc nguyên bản, sử dụng vật liệu truyền thống, tránh bê tông hóa, hình thức gây phản cảm, làm mai một giá trị văn hóa nguyên gốc.

Ngoài ra, việc sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước để xây dựng công trình phải đảm bảo đúng theo quy định của pháp luật, hướng dẫn số 1684/HDBVHTTDL ngày 28 tháng 4 năm 2023 của Bộ VHTTDL về thực hiện dự án “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Quyết định số 201/QĐ-TTg ngày 22.1.2013 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 và các quy định khác có liên quan.

Tuy nhiên, trên cơ sở kiểm tra thực địa, qua ý kiến các thành viên đoàn khảo sát, nhận thấy việc triển khai dự án tại Quyết định số 49/QĐ-UBND ngày 24.1.2025 của Chủ tịch UBND huyện Chư Păh về việc phê duyệt báo cáo kinh tế kỹ thuật đầu tư xây dựng công trình: Hỗ trợ đầu tư xây dựng điểm đến du lịch tiêu biểu làng Gri, xã Chư Đang Yă, huyện Chư Păh có nhiều điểm chưa đảm bảo trong quá trình lập hồ sơ, lấy ý kiến các cơ quan đơn vị hữu quan; cộng đồng nơi triển khai dự án…

Những năm qua, tại làng Gri, núi lửa Chư Đăng , địa phương tổ chức Lễ hội hoa dã quỳ để hút khách và trải nghiệm không gian văn hóa của đồng bào Jrai nơi đây

Việc bê tông hóa nhà rông, thiết kế không đúng theo mẫu nhà rông truyền thống của dân tộc Jrai; việc bố trí các hạng mục không phù hợp với văn hóa dân tộc Jrai… có nguy cơ phá vỡ cảnh quan núi lửa Chư Đăng Ya, ảnh hưởng hình ảnh nghiêm trọng đến cảnh quan và không phù hợp mục tiêu của chương trình miền núi và tân tộc thiểu số; gây dư luận không tốt.

Bởi vậy, bà Lịch giao Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh chủ trì, phối hợp Sở VHTTDL, Sở Dân tộc và Tôn giáo, Sở Xây dựng, Sở Tài chính, Sở Nông nghiệp và Môi trường và các đơn vị liên quan khẩn trương dừng triển khai dự án và đề xuất nhiệm vụ để đảm bảo phù hợp không phá vỡ cảnh quan núi lửa Chư Đăng Ya.

Đồng thời giao Sở Dân tộc và Tôn giáo chủ trì, phối hợp với Sở Tài chính, Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh, Sở VHTTDL, UBND xã Biển Hồ và các đơn vị liên quan tham mưu, đề xuất UBND tỉnh xem xét, chỉ đạo xử lý giải quyết kinh phí dự án đã triển khai thực hiện đảm bảo theo quy định của pháp luật và các quy định liên quan đến việc sử dụng nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (Dự án 6), theo Hướng dẫn số 1684/HDBVHTTDL ngày 28.4.2023 của Bộ VHTTDL và các quy định của pháp luật trong việc quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước.

PHAN HIẾU

Nguồn Văn hóa : http://baovanhoa.vn/dan-toc-ton-giao/ly-do-nao-khien-nha-rong-tai-nui-lua-chu-dang-ya-dung-thi-cong-159851.html