Lý do nào khiến Thái Nguyên ngập lụt lớn nhất trong lịch sử?

2 giờ trướcBài gốc

Thái Nguyên hứng lượng mưa lớn chưa từng thấy

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, đến sáng 8/10 cho biết, do ảnh hưởng của hoàn lưu bão Matmo (bão số 11), địa bàn tỉnh Thái Nguyên xảy ra mưa lớn trên diện rộng từ đêm 6 đến ngày 7/10, lượng mưa phổ biến 250 - 400 mm, có nơi trên 500 mm.

Cụ thể, lượng mưa đo tại Hóa Thượng lên tới 561,8 mm; sông Cầu là 524,8 mm; Đồng Quang là 480,4 mm; Quan Triều là 432,8 mm; Nam Hòa là 478,4 mm, Tràng Xá là 422,8 mm…

Mưa lớn sau bão Matmo gây lũ lớn, vượt lũ lịch sử. Đặc biệt, mực nước trên sông Cầu tại trạm Gia Bảy lúc 5 giờ ngày 8.10 là 29,90 m, vượt báo động 3 (27 m) là 2,9 m và cao hơn đỉnh lũ lịch sử năm 2024 là 1,09 m.

Mưa lũ gây ngập diện rộng ở Thái Nguyên.

Lũ sông Cầu dâng cao gây ngập lụt ở hơn 40 xã, phường. Đặc biệt, trong trận lũ lần này, nhiều khu vực trung tâm TP.Thái Nguyên cũ, chưa bao giờ bị ngập trong các đợt mưa lớn trước đây cũng bị ngập sâu như khu vực quảng trường Võ Nguyên Giáp, đường tròn trung tâm TP.Thái Nguyên cũ. Ngập lụt trên diện rộng khiến Công ty Điện lực tỉnh Thái Nguyên buộc phải cắt điện ở trên 300 trạm biến áp, gây ra tình trạng mất điện trên diện rộng.

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, hai đợt mưa lớn diện rộng gần đây tại miền Bắc đều do tác động của gió từ nhiều hướng Đông Nam và Tây Nam hội tụ theo kinh độ, kết hợp hoàn lưu hậu bão và đới gió Đông Nam ẩm của áp cao cận nhiệt đới, khiến vùng mưa tập trung chủ yếu ở khu vực Bắc Bộ.

Ngập lụt ở Thái Nguyên ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân.

Trước tác động chưa từng có của hoàn lưu bão số 11, Bí thư Tỉnh ủy Trịnh Xuân Trường chỉ đạo dừng mọi cuộc họp để tập trung toàn lực vào công tác khắc phục hậu quả, đồng thời yêu cầu các lực lượng tiếp tục bảo đảm quân số, tích cực tham gia ứng phó và khắc phục hậu quả sau bão lũ.

Bí thư Tỉnh ủy yêu cầu các lực lượng chức năng cần tìm mọi giải pháp để tiếp cận sớm nhất các vùng còn bị cô lập, bảo đảm an toàn tính mạng cho nhân dân.

Ông cũng chỉ đạo ngay sau khi di dời người dân ra khỏi vùng ngập úng, các ngành, địa phương phải kịp thời nắm bắt nhu cầu, nguyện vọng của người dân, tổ chức nơi ăn, chỗ ở, bảo đảm không có người dân nào bị đói, bị rét trong thiên tai.

Vùng mưa lớn sau bão số 11 dồn hết về Thái Nguyên

Phân tích về nguyên nhân mưa lớn sau bão Matmo (bão số 11), Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cho rằng, từ sáng 6/10, ở Bắc bộ đã có mưa vừa, mưa to trên diện rộng, đến gần sáng và sáng 7/10, do ảnh hưởng của hoàn lưu vùng áp thấp suy yếu từ bão Matmo nối với tâm vùng áp thấp nằm ở khu vực phía tây của Bắc bộ, kết hợp với đới gió đông nam của lưỡi áp cao cận nhiệt đới lấn mạnh từ phía đông vào, tạo ra một vùng hội tụ gió kinh hướng ở phía đông Bắc bộ gây ra mưa lớn dọc theo các tỉnh: Tuyên Quang, Cao Bằng, Thái Nguyên, Phú Thọ, Hà Nội, Lạng Sơn, Bắc Ninh. Trong đó, Thái Nguyên và Hà Nội là 2 địa phương có mưa đặc biệt lớn.

Tại Thái Nguyên, lượng mưa từ 19 giờ ngày 6/10 đến 9 giờ ngày 7/10, một số nơi trên 450 mm như trạm Hóa Thượng lên tới 526 mm, trạm Cây Thị là 462 mm...

Nhận định nguyên nhân khiến Thái Nguyên dễ dàng bị ngập lụt sâu sau mưa bão Matmo (bão số 11), vượt đỉnh lũ lịch sử từng thiết lập trong bão Yagi năm 2024, ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, cho biết mưa lớn do bão Yagi phân bố trên diện rộng gần như toàn miền Bắc.

Trong khi đó, vùng mưa lớn sau bão Matmo (bão số 11) lại tập trung trên phạm vi hẹp, gần như dồn hết về Thái Nguyên, đây là một trong những nguyên nhân khiến lũ sông Cầu lên rất nhanh, nước không thoát kịp khiến nhiều xã, phường tại tỉnh Thái Nguyên ngập lụt diện rộng.

Một nguyên nhân khác, Thái Nguyên nằm ở trung du miền núi phía Bắc, chuyển tiếp giữa vùng núi cao và đồng bắc Bắc Bộ. Địa hình có độ dốc lớn từ Bắc xuống Nam, bị chia cắt bởi nhiều dãy núi xen kẽ các thung lũng và lòng chảo. Hệ thống lưu vực sông Cầu - sông Công - sông Đáy đan xen dày đặc, nhưng lòng sông hẹp và uốn lượn mạnh, làm giảm tốc độ thoát nước khi mưa lớn. Hệ quả là khi nước ở trên dồn xuống nhanh, nước ở bên dưới không kịp thoát và xảy ra dồn ứ, gây ngập.

Ngoài ra, nền đất Thái Nguyên chủ yếu là đất feralit trên đá phiến, đá vôi hoặc phiến sét, khi ngấm nước sẽ trương nở, bít chặt, làm giảm khả năng thấm. Nhiều vùng nằm trên lòng chảo tích tụ phù sa cổ, nên đất sét và bùn mịn dày, là loại đất có tính thấm kém, dễ úng. Ngoài ra, khi đô thị hóa, bề mặt tự nhiên bị bê tông hóa, mất khả năng thấm tự nhiên, nước mưa buộc phải chảy bề mặt vào hệ thống cống. Thế nhưng cống cũ, nhỏ, hoặc thiết kế không theo chuẩn lưu lượng mưa cực đoan hiện nay, gây ra ngập nhanh, rút chậm.

Dự báo diễn biến lũ trong 12 - 24 giờ tới, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cảnh báo, lũ trên sông Cầu tại trạm Đáp Cầu tiếp tục lên và ở trên mức báo động 3 khoảng 1,05 m; tại trạm Gia Bẩy tiếp tục xuống chậm và ở trên mức báo động 3 là 0,8 m. Dự báo Thái Nguyên ngập lụt kéo dài trong 3 - 4 ngày nữa.

Tô Hội

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/ly-do-nao-khien-thai-nguyen-ngap-lut-lon-nhat-trong-lich-su-169251008141907504.htm