Ly hôn thời tiền mã hóa: Cuộc chiến phân chia tài sản phi truyền thống

7 giờ trướcBài gốc

Phân chia tài sản số trong ly hôn không phải việc đơn giản

Trong khi phần lớn các trường hợp đều có thể giải quyết rạch ròi như một ca phẫu thuật, thì sự xuất hiện của tiền điện tử (cryptocurrency) lại khiến mọi thứ trở nên rối rắm hơn nhiều, thậm chí phức tạp hơn cả việc tranh chấp quyền nuôi thú cưng.

Với sự tích lũy tài sản kỹ thuật số còn khá mới mẻ trong nhiều gia đình, cộng với sự sụt giảm mạnh gần đây của Bitcoin hay Ether, con đường phân chia tài sản trở nên mờ mịt. Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất không nằm ở giá cả thị trường, mà là khả năng cất giấu khối tài sản này một cách dễ dàng và vô hình trước người bạn đời.

Bức màn bí mật và thách thức pháp lý

Trong các vụ ly hôn hiện đại, tiền điện tử đang gây ra những cơn đau đầu tương tự như các tài khoản ngân hàng ở nước ngoài trước đây, nhưng ở cấp độ tinh vi hơn khi tài sản có thể di chuyển ngay lập tức và hoàn toàn ẩn danh. Giáo sư luật Mark Grabowski nhận định rằng quyền sở hữu tiền số không được xác định bằng tên trên tài khoản mà bằng người nắm giữ "khóa riêng tư" (private keys).

Nếu một người vợ hoặc chồng kiểm soát ví, họ nắm toàn quyền kiểm soát tài sản. Điều này buộc các luật sư phải gửi trát đòi hầu tòa tới các sàn giao dịch, truy vết giao dịch trên blockchain và xác định thời điểm mua bán, một quá trình đầy gian nan do thiếu các tiêu chuẩn báo cáo minh bạch.

Luật sư ly hôn Renee Bauer cho biết câu hỏi lớn nhất thường châm ngòi cho các cuộc tranh chấp là ai sẽ giữ chiếc ví điện tử. Khác với tài khoản hưu trí có sao kê hay ngôi nhà có địa chỉ cụ thể, tiền số có thể nằm im lìm trên một sàn giao dịch trực tuyến hoặc trong một ví cứng mà một bên cố tình "quên" nhắc đến.

Việc truy tìm nó đòi hỏi sự kết hợp giữa công việc thám tử và pháp y kỹ thuật số. Ngay cả khi tài sản được xác thực, việc bàn giao cũng tiềm ẩn rủi ro an ninh, bởi nếu một bên giao khóa riêng tư, họ đồng nghĩa với việc trao toàn bộ quyền kiểm soát. Nhiều luật sư ly hôn vẫn chưa bắt kịp xu hướng này và thậm chí không yêu cầu tiết lộ tiền số trong các bản khai tài chính, dẫn đến việc bỏ sót những tài sản có giá trị lớn.

Sự trỗi dậy của "thợ săn tiền số" và cái bẫy thuế

Nhu cầu tìm kiếm tài sản ẩn giấu đã khai sinh ra một ngành dịch vụ mới với các công ty như BlockSquared Forensics, chuyên hỗ trợ các vụ ly hôn liên quan đến tiền số. Ryan Settles, người sáng lập công ty, cho biết khách hàng chủ yếu là phụ nữ nghi ngờ chồng mình tẩu tán tài sản.

Các chuyên gia này thực hiện từ việc xác minh tài sản đơn giản đến các cuộc điều tra chuyên sâu xuyên lục địa, truy vết dòng tiền qua các ví và sàn giao dịch phức tạp. Xu hướng này dự kiến sẽ còn tăng mạnh khi thế hệ Millennials, nhóm nắm giữ lượng tiền số lớn nhất đang bước vào độ tuổi có tỷ lệ ly hôn cao nhất.

Bên cạnh việc che giấu, vấn đề thuế cũng là một quả bom nổ chậm. Nhiều người không hề hay biết về các khoản đầu tư của vợ hoặc chồng mình cho đến khi đối mặt với hóa đơn thuế khổng lồ từ lợi nhuận vốn. Luật sư Bauer cảnh báo rằng giá trị tiền số có thể biến động dữ dội chỉ trong một ngày; việc bán ra để chia tài sản hay tiếp tục nắm giữ đều có thể gây ra tranh cãi hoặc phát sinh nghĩa vụ thuế phức tạp mà ngay cả các luật sư dày dạn kinh nghiệm cũng chưa chắc đã nắm rõ. Sự thiếu hiểu biết về thuật ngữ và quy định báo cáo lỏng lẻo của cơ quan thuế càng khiến tình hình thêm rối ren, buộc nhiều người phải chi trả hàng chục nghìn đô la cho các dịch vụ điều tra pháp y.

Giải pháp phân chia và nghịch lý về sự minh bạch

Dù là một lĩnh vực mới, pháp luật thực tế coi tiền điện tử là tài sản chứ không phải tiền tệ, tương tự như một tài khoản môi giới hay ngôi nhà thứ hai. Giáo sư Roman Beck từ Đại học Bentley giải thích rằng tòa án không chia đôi chiếc ví kỹ thuật số, mà họ phân chia giá trị kinh tế mà chiếc ví đó đại diện. Các cặp đôi có thể chọn cách chia tách tài sản trên chuỗi khối (on-chain), bán ra để chia tiền mặt, hoặc bù trừ bằng các tài sản khác.

Tuy nhiên, sự biến động giá khủng khiếp của thị trường tiền số khiến việc thỏa thuận thời điểm phân chia trở nên vô cùng khó khăn. Nếu lý trí, các cặp đôi có thể tạo hai ví riêng biệt hoặc ủy thác cho bên thứ ba chờ thị trường hồi phục, nhưng thực tế hầu hết mọi người chỉ muốn giải quyết cho xong.

Một điểm sáng hiếm hoi trong bức tranh rối rắm này chính là tính chất công khai của công nghệ blockchain. Trái ngược với định kiến về sự ẩn danh, các chuỗi khối công khai như Bitcoin hay Ethereum là những sổ cái minh bạch, nơi mọi giao dịch đều được ghi lại vĩnh viễn. Điều này biến blockchain thành một nhân chứng tài chính kiên nhẫn và trung thực nhất nếu biết cách khai thác dữ liệu.

Sự kết hợp giữa sổ cái minh bạch và các công cụ phân tích mạnh mẽ đang cung cấp cho luật sư và thẩm phán khả năng tái hiện hành vi tài chính tốt hơn cả tiền mặt. Dù các bên có cố gắng tẩu tán tài sản qua các công cụ xáo trộn, dấu vết để lại trên chuỗi khối vẫn có thể bị các chuyên gia pháp y kỹ thuật số phơi bày.

Bùi Tú

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/ly-hon-thoi-tien-ma-hoa-cuoc-chien-phan-chia-tai-san-phi-truyen-thong-242048.html