'Mắc kẹt' trong vùng đất quy hoạch, hàng trăm hộ dân sống khốn khổ bên sông Đáy

một giờ trướcBài gốc

Anh Hoàng Đắc Nhất được bố mẹ cho mảnh đất nhưng không thể xây nhà

Dự án "đóng băng", dân khổ trăm bề

Ông Lê Đình Vượng, Tổ trưởng tổ dân phố Đoàn Kết, phường Chương Mỹ, chậm rãi kể về hành trình hơn một thập kỷ của người dân nơi đây sống chung với một dự án... chưa bao giờ khởi động.

"Quy hoạch hành lang thoát lũ theo Quyết định 1821/QĐ-TTg năm 2014 là để phân lũ, thoát lũ cho sông Đáy. Thế nhưng từ đó đến nay, ngày khởi công không, ngày hoàn thành cũng không, mà dân thì vẫn sống trong vùng bị hạn chế xây dựng. Đất chúng tôi có sổ đỏ từ năm 2006-2009, nhà xuống cấp cũng chỉ được sửa nguyên trạng, không được cơi nới. Thế là coi như… đất không còn giá trị", ông Vượng cho biết.

Theo ông Vượng, nhiều hộ gia đình trong tổ dân phố có ba thế hệ đang sống trong những căn nhà chỉ bằng một phòng trọ. Mẹ già mỗi tối phải trải chiếu giữa phòng khách để ngủ, còn xe máy phải cất tạm góc bếp. "Dân thủ đô mà sống còn khổ hơn cả vùng cao. Nhà nước có chủ trương xóa nhà tạm vùng sâu, vùng xa nhưng chúng tôi ở giữa Thủ đô lại không được làm nhà vì… "lo xa" nước lũ. Mà nước có về đây đâu!", ông bức xúc.

Ông Lê Đình Vượng, Tổ trưởng tổ dân phố Đoàn Kết, phường Chương Mỹ

Tổ trưởng tổ dân phố Đoàn Kết cho biết thêm, mưa lớn liên tiếp trong năm vừa qua không khiến khu vực này ngập hay gặp lũ đáng kể: "Năm ngoái, năm nay bão lũ dồn dập, nhiều nơi ngập úng nhưng ở đây mưa xong là hết nước. Sông Đáy bây giờ dòng chảy phụ thuộc hoàn toàn vào sông Hồng, mà đập Phùng không mở, thủy điện thượng nguồn điều tiết nên nước không về nữa. Vậy mà người ta cứ lo xa rồi "treo" đời sống của dân".

Cả tổ dân phố Đoàn Kết có 140 hộ, 100% nằm trong phạm vi hành lang thoát lũ tính từ mép sông. Quy định 500m (bao gồm hai bên bãi và lòng sông) khiến toàn bộ khu dân cư bị "đóng băng". "Đất có sổ đỏ, pháp lý rõ ràng, dân bỏ tiền tỷ mua, giờ thành đất chết. Muốn bán không ai mua, sửa không được sửa, xây không được xây. Đúng là làm khó cho người dân chúng tôi", ông Vượng nói.

Có đất của bố mẹ cho vẫn phải đi thuê trọ

Không chỉ những hộ đã có nhà bị xuống cấp, nhiều gia đình trẻ cũng rơi vào cảnh "khóc dở mếu dở" khi không thể xây dựng dù có đất hợp pháp. Anh Hoàng Đắc Nhất, 47 tuổi, tổ dân phố Đoàn Kết, kể rằng bố mẹ chia cho anh một phần đất trong vườn để ra ở riêng. Nhưng vì nằm trong vùng hành lang thoát lũ, chính quyền không thể cấp phép xây dựng.

Anh Hoàng Đắc Nhất bên cạnh ngôi nhà cấp 4 mà bố mẹ chia cho nhưng không được xây nay thành chỗ nuôi gà

"Hai vợ chồng tôi và hai đứa con phải đi thuê nhà suốt 5 năm qua. Trong khi đất thì có mà không được phép xây. Không biết cảnh này kéo dài đến bao giờ. Chúng tôi mong chính quyền tạo điều kiện cho dân cơi nới, xây dựng tối thiểu để ổn định chỗ ở. Có an cư thì mới lạc nghiệp", anh Nhất chia sẻ.

Trường hợp của gia đình anh Nhất chỉ là một trong hàng trăm câu chuyện tương tự. Nhiều hộ gia đình muốn chuyển nhượng đất để ra ngoài mua nơi khác cũng không thể vì "đất trong quy hoạch không ai dám mua". Những người có điều kiện chuyển đi nơi khác thì "kẹt" tài sản; người ở lại thì sống trong nhà tạm bợ.

Trong khi đó, người dân thì chỉ mong được sống ổn định trên mảnh đất của chính mình. "Người dân chúng tôi không đòi hỏi gì nhiều. Chỉ cần chỗ ở an toàn, có thể sửa chữa nhà cửa, hoặc một phương án tái định cư rõ ràng. Chứ sống thế này khổ quá", anh Nhất nói.

Ông Vượng cho biết: "Từ năm 2016 đến 2018, người dân còn được cấp phép làm tạm. Nhưng từ đó đến nay thì dừng hẳn. Lý do đưa ra là sợ sau này đền bù sẽ khó, rồi lo phá vỡ hành lang thoát lũ. Lo xa hết năm này qua năm khác, chỉ có dân là khổ".

Một ngôi nhà xuống cấp nhưng không được sửa chữa

Trong khi đó, một số hộ dân vì quá bức bách đã tự ý xây dựng để có chỗ ở. "Người ta sai vì họ cùng đường. Tuy nhiên cũng là lỗi phần nào do quy hoạch kéo dài khiến dân không còn lựa chọn", vị tổ trưởng thẳng thắn.

Bao giờ người dân mới hết lo?

Sau nhiều năm người dân liên tục có kiến nghị gửi các cơ quan chức năng, UBND phường Chương Mỹ đã nhiều lần tổng hợp, báo cáo và xin ý kiến cấp trên. Tuy nhiên, việc cho phép xây dựng, kể cả xây dựng có thời hạn, vẫn không thể thực hiện vì vượt thẩm quyền.

Trả lời báo chí, ông Lê Duy Khang, Trưởng phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị phường Chương Mỹ, cho biết, chính quyền địa phương rất chia sẻ với khó khăn của người dân, song việc cấp phép vượt thẩm quyền, nên phường đã báo cáo các sở, ngành để có hướng xử lý phù hợp, vừa bảo đảm quy định về đê điều, vừa ổn định đời sống nhân dân trong khu vực.

Dãy nhà cấp bốn cũng không được cơi nới, sửa chữa

Được biết, ngày 23/9/2025, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội ban hành Văn bản số 7108/SNNMT-TLPCTT, gửi UBND phường Chương Mỹ. Trong đó nêu rõ: Theo quy định tại Quyết định 1821/QĐ-TTg, phần bãi sông trong phạm vi 500m tính từ mép sông Đáy không được phép xây mới nhà cửa, công trình; khu vực ngoài phạm vi này được phép sử dụng nhưng phải phù hợp với quy hoạch chung Thủ đô, quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng và không vượt quá tỷ lệ 15% diện tích để bảo đảm không gian thoát lũ, chứa lũ.

Đồng thời, Sở đề nghị UBND phường tiếp tục tuyên truyền, hướng dẫn người dân thực hiện đúng quy định và báo cáo những khó khăn, vướng mắc để thành phố xem xét.

Trước đó, ngày 15/9/2025, Sở Xây dựng Hà Nội đã ban hành Văn bản số 12183/SXD-CP, phúc đáp kiến nghị của UBND phường Chương Mỹ về việc cấp phép xây dựng có thời hạn cho 15 thôn, tổ dân phố thuộc khu vực bãi sông Đáy. Theo nội dung văn bản, việc xây dựng mới, cải tạo, sửa chữa trong phạm vi bảo vệ đê điều và bãi sông đã được quy định cụ thể tại Luật Đê điều và Quyết định 1821/QĐ-TTg.

Do đó, đề xuất cấp phép xây dựng có thời hạn là "không có cơ sở để hướng dẫn". Tuy nhiên, Sở Xây dựng cũng lưu ý, địa phương hỗ trợ, hướng dẫn người dân sửa chữa, cải tạo đảm bảo an ninh tính mạng, tài sản của nhân dân nhằm bảo đảm an toàn nơi ở.

Nhà một hộ dân đã xuống cấp

Dù vậy, những hướng dẫn này vẫn chưa tạo ra lối mở đủ lớn cho đời sống dân cư. Khu dân cư Đoàn Kết hoàn toàn nằm trong phạm vi 500m, đồng nghĩa người dân vẫn chỉ có thể… chờ.

Người dân cũng mong muốn rằng, điều họ cần nhất không phải là được xây nhà tùy tiện mà là các cấp chính quyền đưa ra một lộ trình rõ ràng: Nếu dự án phân lũ là cần thiết và sẽ thực hiện hãy có kế hoạch đền bù, tái định cư cụ thể; Nếu không còn phù hợp với điều kiện dòng chảy, thủy văn hiện nay cần xem xét điều chỉnh hoặc hủy bỏ quy hoạch.

Quy hoạch hành lang thoát lũ là cần thiết để bảo đảm an toàn cho cộng đồng. Thế nhưng một quy hoạch chỉ thực sự hiệu quả khi nó đi vào cuộc sống và không trở thành gánh nặng kéo dài cho chính những người đang sinh sống hợp pháp trên mảnh đất đó.

Sống giữa Thủ đô nhưng trong hoàn cảnh "có đất như không", "có nhà mà không thể sửa", hàng trăm hộ dân ở Tổ dân phố Đoàn Kết, phường Chương Mỹ đang ngày đêm mong chờ một quyết định rõ ràng, dứt khoát của các cấp chính quyền. Như lời anh Hoàng Đắc Nhất: "Chúng tôi chỉ có một mong muốn rất đơn giản, "an cư để lạc nghiệp". Bao giờ điều đó mới thành hiện thực?"

Trường Lê

Nguồn Phụ Nữ VN : https://phunuvietnam.vn/mac-ket-trong-vung-dat-quy-hoach-hang-tram-ho-dan-song-khon-kho-ben-song-day-20251125152134621.htm