Mải miết tìm về dấu xưa

5 giờ trướcBài gốc

Nhiều người nhầm tưởng chắc hẳn ông Trương Đệ là một người con Quảng Trị đích thực bởi lượng kiến thức lịch sử, văn hóa dồi dào cùng tình yêu tha thiết với mảnh đất quê hương. Nhưng ông cười bảo: “Mình chỉ “nên duyên” với Quảng Trị thôi!”. Bởi ông vốn sinh ra ở xã Phong Sơn, thị xã Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế (cũ), trong một gia đình có tới 7 người con nên hoàn cảnh rất khó khăn. Từ sớm, ông đã làm đủ mọi nghề, ra tận TP. Vinh (cũ), tỉnh Nghệ An để vừa học, vừa làm nghề sửa chữa ô tô.

Thời điểm đó, nhận thấy nhiều khách hàng từ Quảng Bình (cũ) thường đưa xe đến xưởng sửa chữa, ông tìm ra tiềm năng phát triển tại vùng đất mới. Một mình ông lặn lội tìm về TP. Đồng Hới (cũ), lúc bấy giờ đang là thị xã, thuê xe máy, khám phá một vòng thị xã, thậm chí ngồi suốt mấy tiếng ở quốc lộ để đếm lượt xe ô tô qua lại hằng ngày. Cuối cùng, không bỏ lỡ cơ hội, năm 2004, ông quyết định đưa vợ con về đây khởi nghiệp. Ban đầu là gara sửa chữa ô tô nhỏ ở xã Lý Trạch, huyện Bố Trạch (cũ), nhờ luôn giữ uy tín, bảo đảm chất lượng dịch vụ, ông dần mở rộng kinh doanh và ổn định cuộc sống.

Trang Youtube “Tìm về dấu xưa” thu hút sự quan tâm của nhiều người trẻ đam mê tìm hiểu về văn hóa, lịch sử - Ảnh: M.N

Ông Trương Đệ tâm sự, lúc bấy giờ, tình yêu lịch sử lại “trỗi dậy”. Thực ra tình yêu này đã có từ thuở bé khi ông nội của ông biết chữ Nho và thường xuyên kể cho ông nghe những câu chuyện về lịch sử, văn hóa địa phương. Mạch nguồn đó cứ “ngấm” dần, sau này, dù tất bật với kế sinh nhai, ông vẫn dành chút thời gian ít ỏi mỗi ngày để tìm hiểu, đọc sách về lịch sử, văn hóa, nhất là về mảnh đất, con người Quảng Bình (cũ). Nhiều cuốn sách quý được ông tìm kiếm, đọc và nghiên cứu để “không bỏ lỡ tri thức vàng” của cha ông.

Đến năm 2020, ông ấp ủ mong muốn xây dựng một kênh youtube nhằm giới thiệu về các di tích, danh nhân văn hóa, lịch sử của Quảng Bình (cũ) đến với người xem, nhất là giới trẻ. Được con gái, vốn là sinh viên báo chí hướng dẫn cách thức quay, dựng video clip, ông kiên trì học và dần tập tành làm theo.

“Tuổi 50 mới bắt đầu học nên khó khăn trăm bề, nhưng nhờ kiên trì, nhẫn nại, cùng niềm đam mê thôi thúc, tôi bắt tay hoàn thành video clip đầu tiên giới thiệu về danh nhân Đào Duy Từ cùng hệ thống Lũy Thầy trong vòng 10 ngày. Tôi lập trang “Tìm về dấu xưa” trên youtube để đăng tải video clip. Thật bất ngờ, nhiều người đã tìm đến trang và xem video clip, để lại nhiều lời động viên, khích lệ. Cứ thế, tôi tiếp tục thực hiện sản phẩm khác, đặc biệt là về các di tích, danh nhân người Quảng Bình (cũ) chưa được các bạn trẻ biết đến nhiều... Đến nay, hơn 80 video clip về Quảng Bình (cũ) được ra mắt. Tôi cũng mở rộng đến các địa danh, danh nhân, di tích lịch sử, văn hóa ở Quảng Trị (cũ), TP. Huế, TP. Hồ Chí Minh…”, ông Trương Đệ chia sẻ.

Ông Trương Đệ trong hành trình tìm về dấu xưa - Ảnh: M.N

Suốt hành trình tìm về dấu xưa của mình, ông đã gặp gỡ, chuyện trò với nhiều nhân vật để lại trong ông ấn tượng sâu sắc, đó là các nhà nghiên cứu văn hóa lịch sử, những tri kỷ có cùng đam mê về văn hóa, lịch sử hay các hậu duệ đau đáu mong muốn giới thiệu về cha ông mình. Mỗi chuyến đi vì thế tuy vất vả, nhưng mang lại cho ông niềm vui và thỏa đam mê khám phá, tìm hiểu lịch sử quê hương.

Một trong những kỷ niệm ông nhớ mãi chính là lần tìm về nơi chôn cất nhân vật Trương Văn Hiến, người thầy dạy 3 anh em nhà Tây Sơn (Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ) ở xã Nhân Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình (cũ). Trong lần tình cờ nghiên cứu tài liệu về một nhân vật lịch sử, ông đọc được thông tin này, nên càng tò mò, thôi thúc tìm đến hậu duệ dòng họ Trương, cuối cùng đã dừng chân trước ngôi mộ của nhân vật rất đặc biệt này.

Đây là thông tin ít người biết, bởi sau khi vua Gia Long lên ngôi, mọi tư liệu về nhà Tây Sơn trở nên rất hiếm hoi. Trầm ngâm trước ngôi mộ của người thầy được xem là người có ảnh hưởng lớn đến quyết tâm “đổi thay giang sơn” của “Tây Sơn tam kiệt”, ông Trương Đệ tự hứa phải làm một video clip ý nghĩa để giới thiệu về nhân vật này. Tìm tòi nguồn tư liệu hiếm, gặp gỡ các nhà nghiên cứu cùng hậu duệ dòng họ Trương Văn ở Nhân Trạch, ông đã cho ra mắt video clip và nhận được nhiều lượt xem cùng bình luận yêu thích, ngỡ ngàng về phát hiện đặc biệt.

“Thời gian tới, tôi sẽ trau dồi kiến thức, kỹ năng để tiếp tục cho ra mắt nhiều video clip giới thiệu về mảnh đất và con người Quảng Trị, bởi vẫn còn rất nhiều nơi tôi chưa có dịp đặt chân đến và nhiều danh nhân văn hóa, lịch sử chưa được công chúng biết đến nhiều”, ông Trương Đệ cho biết.

Một kỷ niệm khác cũng không thể quên với ông Trương Đệ chính là vào năm 2023, ông thực hiện video clip giới thiệu về lăng mộ danh nhân Nguyễn Thế Trực, người làm quan suốt cả 3 triều đại (chúa Nguyễn, nhà Tây Sơn và nhà Nguyễn), quê ở làng Lộc An, xã An Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình (cũ). GS.TS Trần Ích Nguyên từ Đại học Quốc lập Thành Công, Đài Loan tình cờ xem được video clip này.

Thời điểm đó, giáo sư đã tìm ra tác giả khuyết danh của cuốn “Sứ trình thi tập” từ thời Tây Sơn chính là Nguyễn Thế Trực (còn gọi là Nguyễn Viết Trực). Giáo sư đã phát hiện đây là lăng mộ của tác giả tập sách và tìm về dấu xưa, trở về Lệ Thủy và trao lại bản sao cho con cháu dòng họ Nguyễn Thế.

“Hình ảnh trưởng tộc dòng họ Nguyễn Thế, tiến sĩ Nguyễn Thế Hoàn đội mưa quỳ gối đọc bài thơ của danh nhân Nguyễn Thế Trực trước mộ của cụ Nguyễn Thế Trương (ông nội của danh nhân Nguyễn Thế Trực) là một hình ảnh không phai mờ trong tâm trí tôi. Tôi nhận ra rằng, những việc làm của mình thực sự có ý nghĩa, kết nối giữa các thế hệ, các quốc gia khác nhau, tất cả để tôn vinh những bậc tiền nhân có công với đất nước”, ông Trương Đệ xúc động cho biết.

Theo Chủ nhiệm Câu lạc bộ (CLB) Hán Nôm Quảng Trị Trương Quang Phúc, thời gian qua, ông Trương Đệ đã rất nỗ lực trong việc tìm tòi, giới thiệu các di tích, danh nhân văn hóa lịch sử đến với người xem thông qua kênh youtube “Tìm về dấu xưa”. Ông cũng tích cực phối hợp với CLB trong việc làm rõ hơn các tài liệu quý liên quan. Đây là nỗ lực rất đáng ghi nhận của một người dành nhiều tâm huyết, đam mê cho di sản của cha ông.

Mai Nhân

Nguồn Quảng Trị : https://baoquangtri.vn/van-hoa/202509/mai-miet-tim-ve-dau-xua-90e54f8/