Mâm cỗ lễ hóa vàng gồm những gì, có nhất thiết phải làm lễ hóa vàng không?

14 giờ trướcBài gốc

Lễ hóa vàng là một phong tục truyền thống

NỘI DUNG

Lễ hóa vàng là một phong tục truyền thống

Cỗ hóa vàng gồm những món gì?

Có nhất thiết phải làm lễ hóa vàng không?

Phong tục Tết Nguyên đán của người Việt Nam có những nét văn hóa truyền thống bày tỏ sự hiếu kính với ông bà tổ tiên, uống nước nhớ nguồn như cúng cơm ngày Tết, lễ hóa vàng.

Ngày Tết, dù kinh tế khác nhau nhưng đa số các gia đình đều chuẩn bị bày biện mâm cỗ cúng gia tiên trong suốt mấy ngày Tết. Dịp trước Tết, nhiều người thu xếp ra mộ phần lau dọn, bài trí và mời ông bà, cha mẹ về ăn Tết.

Bữa cơm tất niên, bữa cơm ba ngày Tết đều chuẩn bị các món ăn để thắp hương mời gia tiên. Sau đó đến ngày hóa vàng sẽ bày biện cơm canh và đốt vàng mã để tiễn đưa tổ tiên. Sau những ngày Tết sum họp, lễ hóa vàng được xem như nghi thức tiễn đưa ông bà, tổ tiên về lại cõi âm. Ngày hóa vàng thường diễn ra vào ngày mùng 3 Tết nhưng cũng có những gia đình hóa vàng từ mùng 2 Tết hoặc muộn hơn.

Trong tâm thức người Việt, lễ hóa vàng cũng là một trong những nghi thức thể hiện lòng thành kính, biết ơn của con cháu đối với những người đã khuất, đối với tổ tiên. Trong những dịp này, các gia đình cầu mong tổ tiên phù hộ cho gia đình được bình an, hạnh phúc và may mắn trong năm mới.

Cỗ hóa vàng gồm những món gì?

Về mâm cỗ cúng hóa vàng không nhất thiết phải mâm cao cỗ đầy, chủ yếu là các món ăn truyền thống, hoa quả, bánh kẹo và vàng mã. Mâm cỗ hóa vàng có thể thay đổi tùy theo từng vùng miền và điều kiện kinh tế của mỗi gia đình.

Mâm cơm lễ hóa vàng. Ảnh: Phạm Phương Mai (Chuyên gia tư vấn tâm lý tại Happy Academy).

Mâm cỗ hóa vàng thường bao gồm các món ăn truyền thống như:

Mâm ngũ quả: Mâm ngũ quả thường gồm 5 loại quả khác nhau, tượng trưng cho ngũ hành và mang ý nghĩa cầu mong may mắn, tài lộc. Thường là mâm ngũ quả đã được chuẩn bị từ ngày 30 Tết bày trên ban thờ đến lễ hóa vàng.

Gà luộc: Gà luộc thường được chọn là gà trống, tượng trưng cho sự mạnh mẽ, may mắn. Gà luộc được bày trí đẹp mắt, có thể kèm theo hoa hồng, hoa tỉa từ cà rốt hoặc các loại rau thơm.

Giò lụa, chả lụa: Đây là những món ăn quen thuộc trong mâm cỗ cúng của người Việt. Giò lụa, chả lụa tượng trưng cho sự đầy đủ, no ấm.

Bánh chưng: Bánh chưng là biểu tượng của đất trời.

Xôi: Xôi có nhiều màu sắc, hương vị khác nhau như xôi đỗ, xôi gấc, xôi vò, xôi ngũ sắc...

Trà, rượu: Trà và rượu là những thức uống không thể thiếu trong mâm cỗ.

Vàng mã: Đây là những vật phẩm đặc trưng của lễ hóa vàng, tượng trưng cho của cải, vật chất mà con cháu dâng lên tổ tiên.

Có nhất thiết phải làm lễ hóa vàng không?

Có nhiều quan điểm nhau về lễ hóa vàng. Tuy là một phong tục lâu đời của người Việt, gắn liền với tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên nhưng xung quanh nghi lễ này có nhiều quan điểm khác nhau, có những người ủng hộ nhưng cũng có những người có góc nhìn phê phán. Dưới đây là một số quan điểm tiêu biểu:

Quan điểm ủng hộ

Bảo tồn văn hóa: Nhiều người cho rằng lễ hóa vàng là một phần không thể thiếu trong văn hóa truyền thống của người Việt, thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên. Việc thực hiện nghi lễ này giúp duy trì và phát huy những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc.

Gắn kết cộng đồng: Lễ hóa vàng tạo cơ hội để các thành viên trong gia đình sum họp, cùng nhau thực hiện nghi lễ, tăng cường tình đoàn kết.

Mang lại tâm lý an yên: Việc thực hiện lễ hóa vàng giúp nhiều người cảm thấy yên tâm hơn, tin rằng tổ tiên sẽ phù hộ độ trì cho gia đình.

Nhiều người thực hiện phong tục đốt vàng mã trong lễ hóa vàng.

Quan điểm phê phán

Lãng phí: Việc đốt vàng mã gây ra ô nhiễm môi trường, lãng phí.

Không phù hợp với khoa học: Nhiều người cho rằng việc đốt vàng mã để gửi đến người đã khuất là không có cơ sở khoa học.

Khơi dậy mê tín dị đoan: Một số quan điểm cho rằng lễ hóa vàng có thể khơi dậy những hủ tục, mê tín dị đoan, ảnh hưởng đến nhận thức của người dân.

Một số quan điểm khác về đốt vàng mã

Trong cuộc trao đổi với Trung tâm thông tin, Ban Tôn giáo Chính phủ, Hòa thượng Thích Gia Quang, Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự, Trưởng ban Ban Thông tin – Truyền thông Trung ương GHPGVN cho biết: "Tục đốt vàng mã có nguồn gốc từ Trung Quốc, phát triển mạnh vào thế kỷ II đến thế kỷ VII Tây lịch. Bản thân người Việt không có tập tục này nhưng do ảnh hưởng bởi văn hóa Trung Quốc sau 1000 năm Bắc thuộc hình thành nên thói quen đốt vàng mã tại các di tích thờ tự, đền, chùa, phủ, miếu… và đốt tại nhà vào các dịp cúng gia tiên.

Đốt vàng mã thực chất chỉ là tín ngưỡng xa xưa, hoàn toàn không có trong Giáo lý Phật giáo. Trong các kinh sách Phật giáo đều không đề cập đến việc đốt vàng mã. Tất cả hệ phái Phật giáo nguyên thủy tại Ấn Độ, Thái Lan, Srilanka, Tích Lan đều không có tục đốt vàng mã."

Hòa thượng Thích Gia Quang cũng cho biết, tập tục đốt vàng mã có cả mặt tích cực và tiêu cực. Tích cực ở chỗ, vàng mã là vật phẩm mang tính tượng trưng, việc sử dụng vàng mã là biểu hiện sự kết nối, tấm lòng hiếu thảo giữa người sống và những người đã khuất. Tuy nhiên, nếu lạm dụng vàng mã thì phần tiêu cực lấn át cả phần tích cực. Khi sử dụng vàng mã thiếu hiểu biết, đốt vàng mã quá nhiều mà không nhận thức được đó chỉ là hành động mang tính tượng trưng thì ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường, gây lãng phí của cải xã hội.

Theo Giáo sư Lê Văn Lan, một nhà sử học uy tín của Việt Nam, phong tục hóa vàng dựa trên tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên. Vật phẩm hóa vàng thường gắn liền với đời sống thường nhật, tạo cảm giác gần gũi giữa người ở thế giới bên kia và dương gian. Điều này thể hiện lòng thành kính và sự tưởng nhớ của con cháu đối với tổ tiên.

Trong thực tế, quan điểm của mỗi người, mỗi gia đình về lễ hóa vàng sẽ khác nhau tùy thuộc vào nhiều yếu tố như truyền thống gia đình, tôn giáo và niềm tin của họ. Lâu nay phong tục lễ hóa vàng là một giá trị văn hóa có ý nghĩa tốt đẹp, do đó cần tôn trọng sự đa dạng của các quan điểm.

Tuy nhiên, để giảm thiểu những mặt tiêu cực của tục đốt nhiều vàng mã, mọi người nên sử dụng những vật phẩm đơn giản, chỉ nên đốt tượng trưng như giấy vàng mã nhỏ gọn, tránh lãng phí và gây ô nhiễm môi trường, ô nhiễm không khí. Để phòng chống cháy nổ, nên chọn nơi rộng rãi, thoáng mát, tránh xa nhà cửa, cây cối để đảm bảo an toàn. Nên có thùng chứa tro tàn để thu gom sau khi hóa vàng.

Hoàng Nam

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/mam-co-le-hoa-vang-gom-nhung-gi-co-nhat-thiet-phai-lam-le-hoa-vang-khong-169250129133953507.htm