Theo nghiên cứu do Max Lesser, nhà phân tích cấp cao về các mối đe dọa mới nổi tại tổ chức tư vấn Foundation for Defense of Democracies (trụ sở tại Washington), thực hiện, một mạng lưới do công ty công nghệ bí mật của Trung Quốc điều hành tìm cách tuyển dụng các nhân viên chính phủ Mỹ mới bị sa thải.
Một phát ngôn viên của Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington khẳng định Bắc Kinh không biết về chiến dịch này và tôn trọng quyền riêng tư cũng như bảo mật dữ liệu. Trong khi đó, Nhà Trắng cảnh báo rằng Trung Quốc liên tục khai thác hệ thống tự do của Mỹ thông qua các biện pháp gián điệp và cưỡng ép. "Cả nhân viên chính phủ đang làm việc và đã nghỉ hưu đều phải nhận thức được mối nguy hiểm này và bảo vệ thông tin chính phủ".
Nghiên cứu tìm hiểu và cho rằng 4 công ty đăng quảng cáo tuyển dụng có thể là "một phần của mạng lưới lớn hơn gồm các công ty tư vấn và săn đầu người giả mạo, nhắm vào cựu nhân viên chính phủ và các nhà nghiên cứu AI Mỹ". Cụ thể, báo cáo của Reuters và nghiên cứu của Lesser cho thấy các công ty có trang web chồng chéo, được lưu trữ trên cùng một máy chủ hoặc có các liên kết kỹ thuật số khác.
Ngoài ra, các trang web của 4 công ty này được lưu trữ tại cùng một địa chỉ IP với Smiao Intelligence, một công ty dịch vụ internet có trang web không còn truy cập được nữa. Những nỗ lực truy tìm các công ty này đều không có kết quả, bao gồm gọi điện thoại không trả lời, số điện thoại không hoạt động, địa chỉ giả, gửi email không phản hồi và danh sách việc làm bị xóa khỏi trang mạng xã hội việc làm LinkedIn.
Max Lesser tại văn phòng ở Washington. (Ảnh: Reuters)
Phương thức hoạt động
Lesser cho rằng chiến dịch này sử dụng các kỹ thuật "đã được thiết lập" từ các hoạt động tình báo trước đây của Trung Quốc. Ông nhấn mạnh: "Điều đáng lo ngại là mạng lưới này lợi dụng khó khăn tài chính của các cựu nhân viên liên bang bị ảnh hưởng bởi các đợt sa thải gần đây".
Các nhà phân tích tình báo nhận định mạng lưới này có thể là một ví dụ về cách các thực thể nước ngoài thu thập thông tin từ nhân viên bị sa thải dưới thời Tổng thống Mỹ Donald Trump và Ủy ban Hiệu suất chính phủ của Elon Musk. Sau khi được tuyển dụng, các nhân viên liên bang có thể bị yêu cầu chia sẻ thông tin nhạy cảm về chính phủ hoặc đề xuất những người khác tham gia.
Theo Lesser, mạng lưới này đăng quảng cáo tuyển dụng trên Craigslist, LinkedIn và các trang web việc làm khác. Một công ty trong mạng lưới, RiverMerge Strategies, tự quảng cáo là "công ty tư vấn rủi ro địa chính trị" và đăng hai danh sách việc làm trên LinkedIn vào tháng 2. Một quảng cáo tìm kiếm "Cố vấn tư vấn địa chính trị" với hơn 200 đơn ứng tuyển, trong khi quảng cáo khác nhắm đến chuyên gia nhân sự có thể tận dụng "hiểu biết về nhân tài ở Washington" để xác định ứng viên có kinh nghiệm chính sách hoặc tư vấn.
Số điện thoại của RiverMerge Strategies tại Mỹ hiện không còn hoạt động. Một số điện thoại khác từng được công ty niêm yết lại trùng với số liên hệ của Shenzhen Si Xun Software Co., Ltd, một công ty công nghệ thông tin tại Trung Quốc.
Một số công ty cung cấp địa chỉ giả.
Chiến thuật và rủi ro
Một nhân viên từng hợp tác với RiverMerge cho biết anh ta được trả 1.000 - 2.000 USD mỗi hai hoặc ba tháng để đăng danh sách tuyển dụng. Một cá nhân tự nhận là William Wells, "quản lý dự án chiến lược" của RiverMerge, ban đầu trả lời email của Reuters nhưng sau đó đặt câu hỏi liệu phóng viên có đang tìm việc không.
Một công ty khác trong mạng lưới, Wavemax Innovation, đăng quảng cáo vào ngày 6/2 trên Craigslist tìm kiếm "Nhân viên chính phủ Mỹ mới bị sa thải". Quảng cáo này sau đó đã bị gỡ bỏ.
Một phát ngôn viên FBI cảnh báo rằng các sĩ quan tình báo Trung Quốc có thể giả danh các tổ chức nghiên cứu, học thuật hoặc công ty tuyển dụng để tiếp cận nhân viên chính phủ Mỹ. Những chiến thuật này không phải là mới.
Năm 2020, một công dân Singapore tên Jun Wei Yeo nhận tội làm gián điệp cho Trung Quốc, sử dụng một công ty tư vấn giả để tuyển dụng người Mỹ có quyền truy cập vào thông tin mật. Yeo được hướng dẫn hỏi về sự bất mãn công việc, khó khăn tài chính hoặc nhu cầu chu cấp gia đình để khai thác điểm yếu của họ.
Bộ ngoại giao Trung Quốc phủ nhận mọi thông tin về vụ án của Yeo và cáo buộc Mỹ liên tục nói Bắc Kinh hoạt động gián điệp, cho rằng "họ đã đạt đến trạng thái cực kỳ nghi ngờ".
David Aaron, cựu công tố viên của Bộ Tư pháp hiện đang hành nghề tư nhân, nói với Reuters rằng các cơ quan tình báo nước ngoài thường lừa đảo tuyển dụng việc làm để tuyển dụng nguồn tin mà không hề cho nguồn tin biết rằng họ đang làm việc cho một chính phủ nước ngoài.
"Tôi cho rằng Trung Quốc sẽ gia tăng nỗ lực tuyển dụng khi thấy làn sóng nhân viên chính phủ tìm kiếm việc làm mới. Dù nhiều cựu quan chức có lòng yêu nước, một số có thể dễ bị tổn thương trước những chiến thuật lừa dối".
Phương Anh (Nguồn: Reuters )