Mạng xã hội không thể là 'vùng trắng trách nhiệm'

13 giờ trướcBài gốc

Bịa đặt tạo sự thu hút

Kể từ khi vụ tai nạn xảy ra, nhiều người hồi hộp dõi theo diễn biến mới đến từng giờ. Bên cạnh đó, gia đình các nạn nhân cũng chia sẻ hình ảnh, câu chuyện về người thân của mình để bày tỏ sự thương nhớ. Các bài viết này thu hút sự quan tâm của nhiều người, cùng hàng loạt bình luận bày tỏ cảm xúc, hàng trăm, hàng ngàn lượt chia sẻ. Lợi dụng sức hút không đáng có của sự kiện đau lòng, một số tài khoản đăng thông tin giả mạo, cố ý xoáy sâu vào nỗi đau của nạn nhân.

Khoảng 1 ngày sau vụ tai nạn, trang M.C Online đăng nhiều bài viết với hình ảnh và câu chuyện về các nạn nhân xấu số, như: cậu bé là học sinh xuất sắc được ba mẹ thưởng cho chuyến đi chơi, anh là lái xe đã gắn bó cả đời với vô-lăng, tích góp mãi mới đủ kinh phí dẫn gia đình đi Hạ Long, những lời cuối cùng của nạn nhân khi lênh đênh trên biển… Đi kèm với các bài viết là rất nhiều hình ảnh, có hình chụp, có hình do AI tạo ra.

Một hình ảnh thương tâm tạo bằng AI nhằm câu like, câu view trên mạng xã hội

Ngay sau đó, các thông tin trên nhanh chóng bị cộng đồng mạng phát hiện hoàn toàn là bịa đặt, hư cấu. Đặc biệt, một tấm ảnh gây được nhiều sự chú ý khi ghi lại một nhóm thiếu nhi đang vui chơi trên boong tàu tại Hạ Long với chú thích đây là các em gặp nạn.

Tuy nhiên, ngay sau đó, tác giả của tấm ảnh đã công khai các ảnh gốc và cho biết đây là ảnh cá nhân của gia đình, chụp vào tháng 8-2024, hoàn toàn không liên quan gì đến vụ tai nạn. Việc ảnh của gia đình bị gán ghép vào vụ tai nạn đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống gia đình, rất nhiều người thân đã lo sợ, gọi điện thoại, đến nhà để hỏi thăm.

Tuy vậy, những thông tin trên vẫn lấy được lòng tin của nhiều người. Thậm chí, có người còn chia sẻ và đăng lại như một thông tin chính thống. Điển hình như trường hợp của ca sĩ Thái Thùy Linh vừa phải chính thức đăng lời xin lỗi vì đã chia sẻ thông tin sai sự thật liên quan đến vụ tai nạn lật tàu du lịch trên vịnh Hạ Long.

Trục lợi trên nỗi đau

Có một điểm chung của hầu hết những tài khoản khai thác những câu chuyện buồn, những nỗi đau mất mát này là luôn đi kèm với những lời bình luận kiểu: “trang của mình có đăng video nạn nhân”, “mình có hình ảnh nạn nhân”, “mình là người chứng kiến, thương tâm lắm”… Bởi mục đích chính của các bài đăng này là “câu” lượt thả cảm xúc, bình luận và lượt chia sẻ. Họ làm mọi cách để khơi dậy cảm xúc của người xem, đau thương, tức giận, hay tò mò…, chỉ cần nhấn vào link, đọc bài trong tài khoản của họ là xem như họ thành công.

Theo thuật toán của các nền tảng mạng xã hội, tài khoản nào càng có lượt tương tác cao, tỷ lệ xuất hiện và độ tiếp cận của tài khoản đó càng tăng lên trong các lần đăng tiếp theo. Do đó, khi đã “kiếm” đủ tương tác, họ có thể xóa các dấu vết, bán hay dùng trang có độ tiếp cận cao này để quảng cáo, thu lợi nhuận.

Hậu quả của các hành vi trên không chỉ gây hoang mang dư luận, nó còn làm tổn thương sâu sắc đến gia đình nạn nhân, những người đang chịu nỗi đau quá lớn và gây khó khăn cho công tác điều tra, cứu hộ, quản lý trật tự an ninh. Công an tỉnh Quảng Ninh vừa xử lý một trường hợp tung tin sai sự thật về vụ tai nạn, cho thấy mức độ nghiêm trọng và cần thiết của việc kiểm soát thông tin.

Không dừng lại ở khía cạnh đạo đức, những thông tin sai lệch còn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành du lịch, lĩnh vực vốn đang phục hồi sau đại dịch. Những ngày qua, nhiều du khách e ngại, chần chừ hoặc hủy tour. Không khí du lịch trầm lắng hẳn so với dự báo mùa cao điểm.

Ông Phạm Hà, Chủ tịch Lux Group, đơn vị chuyên khai thác tàu du lịch hạng sang, cho biết: “Các thông tin hỗn loạn đăng tải trên mạng đã tác động trực tiếp tới tâm lý khách hàng, khiến nhiều doanh nghiệp lao đao dù không liên quan đến vụ việc”.

Vụ việc một lần nữa cho thấy mạng xã hội không thể là “vùng trắng trách nhiệm”. Việc chia sẻ thông tin thiếu kiểm chứng đang làm xói mòn niềm tin xã hội. Trong thời đại ai cũng có thể trở thành “người đưa tin”, mỗi cá nhân càng cần ý thức rõ trách nhiệm đạo đức và pháp lý đi kèm. Không thể cứ làm sai rồi xin lỗi. Sức lan tỏa không chỉ là đặc quyền, mà còn là nghĩa vụ, đòi hỏi mỗi người cần có sự cân nhắc kỹ trước khi đăng tải, chia sẻ các thông tin trên mạng.

MAI AN - HỒNG ÂN

Nguồn SGGP : https://sggp.org.vn/mang-xa-hoi-khong-the-la-vung-trang-trach-nhiem-post804988.html