Trẻ em vui chơi bên ngoài một quán cà phê ở Bắc Kinh, Trung Quốc. Ảnh: AFP/TTXVN
Dự thảo luật đã được trình lên Ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc - cơ quan lập pháp cao nhất của Trung Quốc - để xem xét lần đầu trong tuần này, mở đầu cho nhiều vòng thẩm tra tiếp theo. Đây được xem là nỗ lực lập pháp lớn đầu tiên kể từ năm 2019 nhằm cải thiện khả năng tiếp cận các dịch vụ trông trẻ an toàn, chất lượng và có chi phí phù hợp.
Theo trang tin Sixth Tone, dự thảo yêu cầu chính quyền địa phương phải đưa phát triển dịch vụ trông trẻ vào quy hoạch kinh tế xã hội, đồng thời tăng chi ngân sách cho lĩnh vực này. Các địa phương cũng có trách nhiệm đánh giá định kỳ các cơ sở trông trẻ và công khai kết quả, qua đó nâng cao tính minh bạch và giám sát xã hội. Bên cạnh đó, dự luật khuyến khích mở rộng các dịch vụ trông trẻ mang tính phổ cập, có trợ cấp và từng bước tích hợp vào hệ thống dịch vụ công.
Một điểm mới đáng chú ý là việc thiết lập hệ thống chứng chỉ nghề nghiệp thống nhất trên toàn quốc đối với nhân viên trông trẻ, bao gồm yêu cầu tối thiểu về trình độ học vấn, tiêu chuẩn chuyên môn và tiêu chí đánh giá nghề nghiệp rõ ràng. Dự thảo cũng quy định bắt buộc kiểm tra lý lịch ứng viên trước khi tuyển dụng, kiểm tra định kỳ hằng năm đối với nhân sự đang làm việc, cũng như cơ chế báo cáo bắt buộc khi có dấu hiệu nghi ngờ bạo hành trẻ em.
Dự luật được xây dựng trên nền tảng quy định ban hành năm 2019, vốn mở rộng thời gian nghỉ thai sản và khuyến khích phát triển dịch vụ chăm sóc trẻ dưới 3 tuổi. Tuy nhiên, văn bản mới có phạm vi rộng hơn và xác định rõ trách nhiệm triển khai thuộc về chính quyền địa phương, nhằm đảm bảo tính khả thi trong thực tế.
Bà Hà Đan, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Dân số và Phát triển Trung Quốc, nhận định dự thảo luật là một bước đột phá, tạo nền tảng pháp lý để đưa dịch vụ trông trẻ phổ cập vào hệ thống dịch vụ công, qua đó bảo đảm sự phát triển ổn định và lâu dài cho lĩnh vực này.
Thực tế, nhu cầu trông trẻ tại Trung Quốc đang vượt xa khả năng đáp ứng. Số liệu của Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc cho thấy hơn một phần ba số gia đình có con dưới 3 tuổi mong muốn sử dụng dịch vụ trông trẻ, nhưng tỷ lệ trẻ em thực sự được gửi tại các cơ sở trông giữ trên toàn quốc hiện chưa tới 8%.
Chi phí cao là rào cản lớn nhất. Năm 2023, các cơ sở tư nhân chiếm gần 90% tổng số đơn vị cung cấp dịch vụ trông trẻ. Mức phí trung bình trên toàn quốc, chưa bao gồm tiền ăn, vào khoảng 2.000 nhân dân tệ (7,4 triệu VND) mỗi tháng cho một trẻ, trong khi tại các thành phố hạng nhất, con số này có thể vượt 5.500 nhân dân tệ (20,5 triệu VND).
Bên cạnh chi phí, việc thiếu tiêu chuẩn chứng nhận thống nhất cho cả nhân viên và cơ sở trông trẻ, cùng với một số vụ việc bạo hành nghiêm trọng bị phanh phui thời gian qua, đã làm gia tăng lo ngại trong xã hội. Năm 2024, hai bảo mẫu tại một cơ sở trông trẻ đã bị tạm giữ hình sự sau khi bị tố cáo liên tục đá trẻ và nhốt các em trong tủ.
Theo truyền thông Trung Quốc, đến giữa tuần, các cuộc thảo luận về dự thảo luật trên nền tảng Weibo đã thu hút hơn 2 triệu lượt xem, trong đó nhiều ý kiến bày tỏ sự ủng hộ đối với các biện pháp nhằm giảm chi phí nuôi dạy con cái và cải thiện môi trường chăm sóc trẻ em trong bối cảnh nước này đang đối mặt với tình trạng mức sinh thấp kéo dài.
Bảo Hân/Báo Tin tức và Dân tộc