Quảng cáo sai sự thật
Mỹ phẩm giả đang là vấn đề nhức nhối, thu hút sự quan tâm sâu sắc của dư luận. Nhiều sản phẩm mỹ phẩm được quảng cáo trên mạng xã hội với những lời hứa hẹn như “trắng da nhanh chóng”, “trị nám tận gốc”, hay “tái tạo làn da như da em bé”… khiến người tiêu dùng dễ dàng bị lôi kéo, dù các quảng cáo thiếu bằng chứng khoa học.
Một ví dụ điển hình là kem chống nắng Hanayuki Sunscreen Body, do công ty của chồng ca sĩ Đoàn Di Băng phân phối. Sản phẩm này từng được quảng cáo rầm rộ với chỉ số SPF lên đến 50, mức bảo vệ tối ưu chống tia UV, nhưng khi kiểm nghiệm, chỉ số SPF thực tế chỉ đạt 2,4. Sản phẩm đã bị thu hồi và tiêu hủy trên diện rộng.
Không riêng kem chống nắng, trên thị trường còn nhiều sản phẩm mỹ phẩm quảng cáo sai sự thật, nội dung quảng cáo về sản phẩm vượt quá thực tế, gây hiểu nhầm cho người tiêu dùng.
Trước thực trạng báo động này, Bộ Y tế đã nhanh chóng vào cuộc quyết liệt. Cục Quản lý dược phối hợp với các sở y tế địa phương trên cả nước tiến hành rà soát, kiểm tra chất lượng các loại mỹ phẩm, đặc biệt là kem chống nắng. Những sản phẩm không đạt tiêu chuẩn về chỉ số SPF, không đúng hồ sơ công bố đã bị thu hồi, tiêu hủy và xử phạt nghiêm khắc.
Ông Tạ Mạnh Hùng, Phó cục trưởng Cục Quản lý dược cho biết, công tác kiểm tra không chỉ dừng lại ở giấy tờ, mà còn bao gồm lấy mẫu kiểm nghiệm thực tế để bảo đảm an toàn cho người tiêu dùng. Các vi phạm được phát hiện đều được xử lý kịp thời, minh bạch, góp phần tạo ra sự thay đổi tích cực trên thị trường mỹ phẩm.
Bên cạnh đó, Bộ Y tế cũng đang phối hợp với các cơ quan chức năng tăng cường quản lý trên môi trường số. Thời gian qua, nhiều nền tảng mạng xã hội trở thành “điểm nóng” của hoạt động quảng cáo sai sự thật, phóng đại công dụng, thậm chí lừa đảo người dùng.
Cần siết chặt quản lý
Bộ Y tế đang lấy ý kiến đóng góp cho Dự thảo Nghị định về quản lý mỹ phẩm, thay thế Nghị định số 93/2016/NĐ-CP. Theo Dự thảo, các sản phẩm mỹ phẩm lưu hành trên thị trường phải bảo đảm không gây hại cho sức khỏe con người khi sử dụng đúng theo hướng dẫn, thông tin ghi nhãn, dạng bào chế. Chủ sở hữu hoặc cơ sở sản xuất phải đánh giá tính an toàn của từng sản phẩm theo Hướng dẫn đánh giá tính an toàn mỹ phẩm của ASEAN.
Ngoài ra, mỹ phẩm phải đáp ứng các yêu cầu về giới hạn kim loại nặng, vi sinh vật và tạp chất dạng vết theo quy định tại các phụ lục cập nhật từ Hội đồng Mỹ phẩm ASEAN (ACC). Bộ Y tế cũng sẽ công khai danh mục các thành phần bị cấm hoặc bị giới hạn nồng độ, hàm lượng, phạm vi sử dụng để các doanh nghiệp và địa phương nắm rõ.
Một điểm mới đáng chú ý trong Dự thảo là các cơ sở kinh doanh mỹ phẩm tự chịu trách nhiệm hoàn toàn về nội dung quảng cáo sản phẩm, mà không cần thực hiện thủ tục xác nhận với cơ quan quản lý. Tuy nhiên, nội dung quảng cáo bắt buộc phải phù hợp với bản chất sản phẩm, đúng công dụng được công bố, không gây hiểu nhầm là thuốc hoặc có khả năng điều trị bệnh.
Bộ Y tế đề xuất cấm tuyệt đối các hành vi lợi dụng uy tín của ngành y tế như sử dụng hình ảnh, tên tuổi, bài viết, trang phục của bác sĩ, dược sĩ, nhân viên y tế hoặc cơ sở y tế để quảng cáo. Đồng thời, nghiêm cấm sử dụng ngôn từ gây hiểu nhầm, phóng đại công dụng hoặc khẳng định tuyệt đối.
Cụ thể, không được sử dụng các cụm từ như “điều trị”, “chữa khỏi”, “giảm ngay”, “khỏi hẳn”, “tiệt trừ”, “hiệu quả 100%”, “duy nhất”, “tốt nhất”, “hàng đầu”, “đảm bảo”, “an toàn tuyệt đối”... Ngoài ra, những từ ngữ liên quan đến công dụng không được phép công bố như “kích thích mọc tóc”, “giảm mỡ”, “giảm cân”, “ngăn mọc lông”, “ngừng tiết mồ hôi” hoặc “xăm vĩnh viễn” cũng bị cấm. Tất cả từ ngữ tương đương, nằm trong danh mục hạn chế của Dự thảo cũng không được phép xuất hiện trong quảng cáo mỹ phẩm.
Bên cạnh nội dung quảng cáo, Bộ Y tế quy định rõ về điều kiện cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất mỹ phẩm. Cơ sở sản xuất phải có đội ngũ nhân sự được đào tạo về CGMP (thực hành tốt sản xuất mỹ phẩm ASEAN), có đủ kinh nghiệm; nhà xưởng, thiết bị và hệ thống quản lý chất lượng phù hợp. Người phụ trách sản xuất và chất lượng phải có bằng đại học chuyên ngành phù hợp, làm việc toàn thời gian và có ít nhất 2 năm kinh nghiệm.
Dự thảo Nghị định khi hoàn thiện và được ban hành sẽ tạo hành lang pháp lý minh bạch, hiện đại, tiệm cận các tiêu chuẩn khu vực, góp phần bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, lành mạnh hóa hoạt động quảng cáo, nâng chất lượng thị trường mỹ phẩm tại Việt Nam.
Mộc An