Mark Zuckerberg và Sam Altman xích lại gần ông Trump, quan chức Nhà Trắng nghi ngại

4 giờ trướcBài gốc

Tại một bữa tiệc tối gần đây ở Nhà Trắng với các tỷ phú công nghệ, Mark Zuckerberg ngồi bên phải ông Trump, còn Sam Altman ngồi phía đối diện.

Mark Zuckerberg ngồi cạnh ông Trump tại bữa tiệc tối dành cho các lãnh đạo công nghệ hồi đầu tháng 9 - Ảnh: Getty Images

Việc gần gũi với Tổng thống Mỹ là kết quả của sự tính toán kỹ lưỡng từ giám đốc điều hành Meta Platforms và OpenAI, theo nhiều nguồn tin của FT từ Washington và nội bộ hai công ty. Những nguồn tin này cho biết cả Mark Zuckerberg và Sam Altman đã tìm cách tiếp cận ông Trump kể từ khi mối quan hệ giữa Tổng thống Mỹ với Elon Musk tan vỡ đầy kịch tính mùa hè vừa qua.

Dù cả Mark Zuckerberg lẫn Sam Altman không có ảnh hưởng lớn như Elon Musk trước đây ở Nhà Trắng, nhiều người trong chính quyền Trump vẫn rất hoài nghi hai tỷ phú từng tài trợ cho đảng Dân chủ.

Những người trong cuộc mô tả mối quan hệ hiện tại giữa Mark Zuckerberg lẫn Sam Altman với ông Trump như “cuộc hôn nhân vì lợi ích”.

“Khoản đầu tư vào hạ tầng AI mà Meta Platforms và OpenAI đang xây dựng quá quan trọng để chính quyền Mỹ bỏ qua. Nếu bỏ khoản đầu tư vào AI ra khỏi nền kinh tế, có lẽ chúng ta sẽ ở trong tình trạng cực kỳ tồi tệ. Đó chính là ý nghĩa của chuyện này”, một người thân cận với chính quyền Trump nói.

Elon Musk đã không đến Nhà Trắng kể từ tháng 5 và chỉ gặp lại ông Trump trong lễ tưởng niệm nhà hoạt động bảo thủ Charlie Kirk tuần này. Trong khi đó, Mark Zuckerberg và Sam Altman đến Nhà Trắng khoảng 6 lần trong năm 2025, đồng thời hết lời ca ngợi chính quyền Trump.

Trong các cuộc gặp riêng, họ tìm kiếm sự ủng hộ của Nhà Trắng để mở rộng cơ hội kinh doanh và tránh các thủ tục rườm rà khi xây dựng đế chế AI. Hiện tại, điều đó đang song hành với lợi ích của Tổng thống Trump. Mark Zuckerberg đã cam kết đầu tư ít nhất 600 tỉ USD vào Mỹ đến năm 2028, cho phép ông Trump khoe thành tích và củng cố vị thế vượt trội của doanh nghiệp Mỹ trước Trung Quốc. Cả Meta Platforms và OpenAI đều đã gỡ bỏ hạn chế việc Quân đội Mỹ sử dụng công nghệ AI của họ.

Ông Trump cũng tận dụng việc có thêm các đồng minh mới để xuất hiện trước ống kính truyền hình. Bữa tối toàn doanh nhân công nghệ nổi tiếng tại Nhà Trắng hôm 4.9 được tổ chức sau khi một sự kiện AI do Đệ nhất phu nhân Melania Trump khởi xướng đối mặt nguy cơ có ít người tham dự, theo một người nắm rõ sự việc. Người này cho biết ông Trump đã trực tiếp gửi lời mời dự tiệc đến các lãnh đạo công nghệ hàng đầu và họ có mặt gấp rút.

Thế nhưng, một quan chức Nhà Trắng tuyên bố: “Ý tưởng cho rằng bữa tối được tổ chức vội vàng để hỗ trợ sự kiện AI của Đệ nhất phu nhân là tin giả. Ngày tổ chức Lực lượng đặc nhiệm về Giáo dục AI đã được lên kế hoạch từ cuối tháng 7. Chỉ là trùng hợp khi bữa tối diễn ra cùng ngày. Thực tế, sự kiện AI còn thu hút đông người tham dự hơn nhờ có sự góp mặt của Đệ nhất phu nhân”.

Lợi ích cho đôi bên

Phản ứng nhanh nhạy của Mark Zuckerberg và Sam Altman mang lại lợi ích lớn cho kinh doanh cho họ. Meta Platforms và OpenAI hoan nghênh cam kết của chính quyền Trump về việc đẩy nhanh cấp phép cho các trung tâm dữ liệu tốn kém và tiêu thụ nhiều năng lượng - hạ tầng cần thiết để mở rộng nhanh chóng các công cụ AI.

Cả Meta Platforms và OpenAI được thêm vào danh sách các nhà cung cấp AI được chính phủ Mỹ phê duyệt - một thắng lợi lớn cho những công ty thường xuyên bị các chính trị gia đảng Cộng hòa cáo buộc thiên vị chính trị.

Sam Altman từng chia sẻ vào năm 2016 rằng việc ông Trump đắc cử Tổng thống Mỹ “như điều tồi tệ nhất trong đời tôi”. Thế nhưng, năm nay Giám đốc điều hành OpenAI lại đi cùng ông Trump đến Ả Rập Saudi và tham gia chuyến thăm Vương quốc Anh mới đây, nơi ông tham gia bữa tiệc với Vua Charles III cùng Hoàng hậu Camilla.

Trong ngày đầu tiên của chính quyền mới hồi tháng 1, Sam Altman đứng cạnh ông Trump, Larry Ellison (nhà đồng sáng lập Oracle) và Masayoshi Son (Giám đốc điều hành SoftBank Group) tại Nhà Trắng để công bố dự án trung tâm dữ liệu 500 tỉ USD mang tên Stargate.

Sam Altman (phải) đứng cùng ông Trump, Larry Ellison và Masayoshi Son để công bố dự án trung tâm dữ liệu trị giá 500 tỉ USD tại Nhà Trắng hồi tháng 1 - Ảnh: Getty Images

Màn phát biểu đó đã được chuẩn bị hàng tháng trời, theo một người thân cận với Sam Altman. Dự đoán trước chiến thắng của đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử năm ngoái, hai lãnh đạo OpenAI khác là Chủ tịch Greg Brockman và Giám đốc vận hành Brad Lightcap đã gặp ông Trump hè 2024 để giới thiệu kế hoạch, nhấn mạnh cách “cha đẻ ChatGPT” có thể giúp tổng thống tiếp theo đảm bảo “AI dân chủ” của Mỹ đánh bại Trung Quốc. Sam Altman vốn định tham dự cuộc gặp tiền bầu cử này nhưng bị mắc COVID-19, theo nguồn tin của FT.

Việc Sam Altman có mối quan hệ gần gũi với ông Trump một phần nhờ hỗ trợ của Larry Ellison, theo một nguồn tin am hiểu mối quan hệ.

Theo nguồn tin này, Tổng thống Trump sẵn sàng bỏ qua lịch sử chính trị của các lãnh đạo công nghệ, miễn là họ mang lại lợi ích thực tế cho nước Mỹ dưới nhiệm kỳ của ông. Với Tổng thống Trump, việc những người từng không ủng hộ mình nay lại "chuyển phe" và giúp ông đạt được các mục tiêu quốc gia chính là chiến thắng chính trị. Đó là sự hợp tác đôi bên cùng có lợi: Các hãng công nghệ được tiếp cận quyền lực để phát triển, còn ông Trump có thêm thành tựu để khoe.

Một năm trước, ông Trump từng đe dọa bỏ tù Mark Zuckerberg suốt đời nếu Giám đốc điều hành Meta Platforms can thiệp vào chiến dịch tranh cử Tổng thống Mỹ. Kể từ đó, tỷ phú 40 tuổi đã chuyển sang chính sách kiểm duyệt thân thiện với MAGA hơn, chẳng hạn bỏ việc kiểm chứng thông tin do các tổ chức độc lập ngoài Meta Platforms thực hiện khỏi các nền tảng của mình như Facebook, Instagram, Threads.

MAGA (Make America Great Again - Hãy làm nước Mỹ vĩ đại trở lại) là khẩu hiệu vận động tranh cử nổi tiếng của ông Trump từ năm 2016. Sau này, MAGA còn được dùng để chỉ phe ủng hộ Trump hoặc các chính sách, quan điểm chính trị mang màu sắc dân túy, bảo thủ mà ông đại diện.

Mark Zuckerberg còn thăng chức Joel Kaplan (đảng Cộng hòa), nhà vận động hành lang kỳ cựu của Meta Platforms, lên vị trí giám đốc toàn cầu về các vấn đề đối ngoại. Chưa hết, chiến lược gia đảng Cộng hòa Brian Baker giúp Mark Zuckerberg tận dụng mối quan hệ với chánh văn phòng Nhà Trắng Susie Wiles và phó chánh văn phòng phụ trách chính sách Stephen Miller, theo những người quen thuộc sự việc.

Ông Trump hiện giúp Mark Zuckerberg bằng cách công khai chống lại các nhà làm luật toàn cầu. Trong một cuộc họp ở Nhà Trắng vào tháng 8, Mark Zuckerberg phàn nàn về luật và thuế của Liên minh châu Âu (EU) nhắm vào các hãng công nghệ lớn Mỹ.

Meta Platforms cho biết Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số (DMA) của EU, nhằm kiểm soát sức mạnh các hãng công nghệ lớn nhất thế giới, là trọng tâm trong cuộc gặp giữa ông Trump và Mark Zuckerberg.

“Dù có thảo luận về thuế kỹ thuật số, phần lớn cuộc họp tập trung vào DMA”, công ty mẹ Facebook tiết lộ.

Vài ngày sau, ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social: “Thuế kỹ thuật số, luật dịch vụ kỹ thuật số và quy định thị trường kỹ thuật số đều nhằm mục đích gây hại hoặc phân biệt đối xử với công nghệ Mỹ”.

Tổng thống Trump còn đe dọa áp “thuế đáng kể” vào tháng 8 với những quốc gia áp dụng thuế kỹ thuật số.

Sự thay đổi này được một số nhân viên phụ trách chính sách của Meta Platforms hoan nghênh. Trước đây, họ từng than phiền về mối quan hệ căng thẳng với chính quyền Biden. Meta Platforms nêu các tuyên bố từ lãnh đạo công ty ca ngợi chính quyền Trump đã thúc đẩy vai trò dẫn đầu công nghệ Mỹ.

Chiến lược của Meta Platforms có thể phản tác dụng về lâu dài

Tuy vậy, một số người cảnh báo chiến lược của Meta Platforms có thể phản tác dụng về lâu dài. “Meta sẽ bị trừng phạt khi tình hình chính trị đảo chiều. Ủy ban châu Âu có trí nhớ rất dài về thể chế”, một nhà vận động hành lang ở EU nói.

Sự gần gũi với Nhà Trắng cũng không giúp Meta Platforms tránh khỏi vụ kiện chống độc quyền do chính phủ khởi xướng, một cuộc điều tra từ Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ (FTC) và Thượng nghị sĩ Cộng hòa Josh Hawley về chatbot AI của hãng.

Ngành công nghiệp AI trên toàn nước Mỹ muốn đặt một lệnh hoãn 10 năm, để các bang không tự ban hành luật riêng điều chỉnh công nghệ AI. Tuy nhiên, kế hoạch này thất bại vì bị các nghị sĩ đảng Cộng hòa hoài nghi công nghệ phản đối mạnh tại Hạ viện và Thượng viện.

Nhận thấy "trận chiến" ở Quốc hội đã thua, Meta Platforms vào tháng 8 đã thành lập một Super PAC (ủy ban hành động chính trị lớn) nhằm tập trung bầu cho các chính trị gia ở bang California ủng hộ quy định nhẹ nhàng về công nghệ tại nơi đặt trụ sở công ty. Mục đích là để đảm bảo rằng Meta Platforms có thể hoạt động dưới một môi trường pháp lý thuận lợi trong tương lai.

Cuối cùng, vẫn có người nghi ngờ rằng Mark Zuckerberg và Sam Altman sẽ đổi phe nếu gió chính trị thay đổi sau cuộc bầu cử giữa kỳ năm tới.

“Tôi không nghĩ họ có một hệ tư tưởng cụ thể. Nếu Thống đốc California Gavin Newsom thuộc đảng Dân chủ trở thành là Tổng thống Mỹ tiếp theo, đoán xem ai sẽ đứng cạnh Gavin và ca ngợi: Ông là điều tuyệt vời nhất kể từ khi có bánh mì cắt lát?”, một người thân cận chính quyền Trump bình luận.

Sơn Vân

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/mark-zuckerberg-va-sam-altman-xich-lai-gan-ong-trump-quan-chuc-nha-trang-nghi-ngai-238034.html