Mặt trận không tiếng súng ở Trung Đông

4 giờ trướcBài gốc

Saudi Arabia, Các Tiểu Vương quốc Arab Thống nhất (UAE) và Qatar là những quốc gia tiên phong trong lĩnh vực này, với các chiến lược đầy tham vọng nhằm phát triển AI không chỉ để nâng cao năng lực kinh tế, mà còn để khẳng định vị thế trong khu vực và trên thế giới.

Là quốc gia có vị thế lớn nhất trong cuộc đua AI tại Trung Đông, Saudi Arabia đã định hình con đường phát triển AI thông qua Tầm nhìn Saudi 2030. Từ việc xây dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu và AI, chính quyền Riyadh không chỉ nhắm tới mục tiêu nâng cao trình độ khoa học công nghệ mà còn quyết tâm đưa quốc gia trở thành một trong 15 quốc gia hàng đầu về AI vào năm 2030.

Tại Hội nghị Thượng đỉnh AI toàn cầu lần thứ ba (GAIN 2024) diễn ra tại Riyadh từ ngày 10-12/9 vừa qua, hơn 25 sáng kiến và 80 bản ghi nhớ hợp tác đã được ký kết với các đối tác quốc tế như Microsoft, IBM và NVIDIA. Điều này thể hiện quyết tâm của Saudi Arabia trong việc đưa công nghệ AI vào lĩnh vực kinh tế và nâng cao năng lực công nghệ của quốc gia. Với kế hoạch thành lập một quỹ đầu tư AI trị giá 40 tỷ USD, Saudi Arabia cũng đang thu hút các startup công nghệ thông qua các chương trình tăng tốc khởi nghiệp.

Động thái này không chỉ nhằm mục đích thu hút các lập trình viên giỏi nhất đến từ mọi nơi, mà còn để chuẩn bị sẵn sàng cho một tương lai hậu dầu mỏ. Họ không chỉ tập trung vào việc phát triển cơ sở hạ tầng công nghệ mà còn đẩy mạnh các mối quan hệ quốc tế, tạo ra một mạng lưới đối tác toàn cầu, đảm bảo một vị trí dẫn đầu vững chắc.

Không chịu thua kém người láng giềng, UAE cũng đang tăng tốc trong cuộc đua AI bằng những bước đi táo bạo. Vào năm 2017, quốc gia này đã thành lập Bộ Trí tuệ Nhân tạo đầu tiên trên thế giới, một hành động đầy táo bạo nhằm chứng tỏ sự quyết tâm trong việc dẫn đầu về AI. UAE đã đặt ra các mục tiêu cụ thể cho AI trong các lĩnh vực như y tế, giao thông và dịch vụ công. Dubai đang phát triển thành phố thông minh, sử dụng AI để quản lý giao thông và năng lượng, hướng tới mục tiêu xây dựng một đô thị tiên tiến và bền vững.

Ngoài ra, UAE còn tập trung vào việc phát triển các mô hình ngôn ngữ lớn mã nguồn mở, với tham vọng cạnh tranh với những ông lớn công nghệ như Google và Meta. Với quỹ đầu tư AI trị giá hàng trăm tỷ USD, UAE đang trở thành điểm đến hấp dẫn của các công ty công nghệ Mỹ như Microsoft, Amazon, và cả OpenAI. Họ đã và đang hợp tác chặt chẽ với các doanh nghiệp công nghệ lớn để phát triển cơ sở hạ tầng, tạo ra một hệ sinh thái công nghệ mạnh mẽ ngay tại Trung Đông. Về phần mình, để chứng minh mình không phải là một đối thủ nhẹ ký trong cuộc đua AI ở khu vực, Qatar đã đẩy mạnh đầu tư vào AI với sự hỗ trợ của các tổ chức giáo dục và các đối tác quốc tế.

Thông qua Qatar Foundation và Viện Nghiên cứu Qatar, Doha đang chú trọng vào các lĩnh vực ứng dụng AI phục vụ cộng đồng, giáo dục và y tế. Mặc dù không sở hữu những quỹ đầu tư khổng lồ như Saudi Arabia hay UAE, Qatar vẫn xây dựng một chiến lược AI tập trung vào phát triển nhân tài và các hợp tác quốc tế, tạo ra nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài.

Cuộc đua AI ở Trung Đông không chỉ dừng lại ở việc phát triển công nghệ, mà còn là cuộc đua về vị thế quốc gia. Các quốc gia trong khu vực đều có động lực mạnh mẽ để giảm bớt sự phụ thuộc vào dầu mỏ, chuyển dịch sang nền kinh tế số hóa và tri thức. Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội tiềm năng, cuộc đua này cũng đối diện với nhiều thách thức như vấn đề an ninh, quản trị dữ liệu và bảo mật thông tin. Để duy trì được lợi thế cạnh tranh, các quốc gia này cần có chính sách kiểm soát và quản lý AI một cách chặt chẽ.

Cuộc đua AI tại Trung Đông đang diễn ra rất sôi động.

Với tốc độ phát triển như hiện nay, Trung Đông hoàn toàn có khả năng trở thành một trung tâm AI quan trọng của thế giới trong thập kỷ tới. Bằng việc hợp tác với các tập đoàn công nghệ hàng đầu và đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng công nghệ, các quốc gia như Saudi Arabia, UAE và Qatar đang dần khẳng định vị thế của mình trong ngành công nghiệp AI toàn cầu. Tuy nhiên, mối quan hệ của các quốc gia vùng Vịnh với Mỹ và Trung Quốc cũng là một yếu tố cần được lưu ý.

Trong bối cảnh cuộc đua sôi nổi này, Mỹ nhận ra rằng, cơ hội tiếp cận sức mạnh điện toán của mình có thể là một “quân bài” quan trọng để thu hút các quốc gia vùng Vịnh. Washington đang tìm cách gia tăng tầm ảnh hưởng của mình tại đây thông qua việc cung cấp các công nghệ AI tiên tiến, nhằm đối phó với sự gia tăng ảnh hưởng của Trung Quốc.

Việc Saudi Arabia và UAE thiết lập mối quan hệ đối tác với các công ty AI hàng đầu của Mỹ, như OpenAI và Microsoft, là minh chứng cho thấy sự quan tâm của các quốc gia này đối với sức mạnh công nghệ của Mỹ. Tuy nhiên, quan hệ của các quốc gia vùng Vịnh với Trung Quốc vẫn rất mạnh mẽ. Họ duy trì quan hệ thương mại với Bắc Kinh, và Trung Quốc cũng đóng vai trò là đối tác năng lượng quan trọng. Chính vì vậy, Mỹ cần thận trọng trong việc thúc đẩy quan hệ hợp tác với các quốc gia vùng Vịnh để không vô tình làm gia tăng xung đột hoặc đẩy họ về phía Trung Quốc.

Để duy trì lợi thế của mình tại vùng Vịnh, Mỹ cần áp dụng một chiến lược dài hạn, bảo đảm rằng các trung tâm dữ liệu và công nghệ AI tiên tiến không bị sử dụng sai mục đích. Washington cần đặt ra các tiêu chuẩn nghiêm ngặt và giám sát chặt chẽ các dự án hợp tác AI với các quốc gia trong khu vực, đồng thời khuyến khích các công ty công nghệ Mỹ phát triển và xây dựng các trung tâm dữ liệu tại chính nước Mỹ.

Việc chuyển các cơ sở hạ tầng AI tiên tiến ra nước ngoài mà không có sự giám sát chặt chẽ có thể dẫn đến rủi ro an ninh, đặc biệt là trong bối cảnh AI có tiềm năng to lớn để thay đổi cán cân quyền lực toàn cầu. Trong thời kỳ mới này, Mỹ cần phải linh hoạt trong các quan hệ đối tác, nhưng vẫn giữ vững các giá trị và tiêu chuẩn bảo mật của mình.

Tóm lại, cuộc đua AI tại Trung Đông là một minh chứng rõ nét cho xu hướng chuyển đổi sang nền kinh tế tri thức và công nghệ. Đây là chiến trường không tiếng súng nhưng đầy thách thức và cơ hội. Saudi Arabia, UAE và Qatar đã và đang khẳng định mình là những người chơi lớn trong lĩnh vực AI toàn cầu.

Nhưng để duy trì và phát triển vị thế này, họ cần phải cân bằng giữa sự hợp tác với các đối tác lớn như Mỹ và Trung Quốc, đồng thời đối mặt với các thách thức về an ninh và quản trị công nghệ. Mỹ, trong bối cảnh này, cần có một chiến lược rõ ràng và khôn ngoan để đảm bảo rằng sự phát triển AI không làm gia tăng bất ổn mà thay vào đó, tạo ra sự cân bằng và ổn định cho toàn khu vực.

Khổng Hà

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/binh-luan-quoc-te/mat-tran-khong-tieng-sung-o-trung-dong-i750552/