Máu động vật hoang dã vẫn chảy

13 giờ trướcBài gốc

Thợ rừng dưới lớp vỏ ngụy trang

Nạn săn bắt, buôn bán động vật hoang dã đã bị các lực lượng chức năng truy quét ráo riết và xử lý mạnh tay trong những năm gần đây. Tuy nhiên, vì ma lực của đồng tiền cùng khoản lợi nhuận trước mắt, tình trạng săn bắt, tiêu thụ thú hoang vẫn diễn ra âm ỉ mỗi ngày, được ngụy trang tinh vi dưới nhiều lớp lang và chiêu bài khác nhau.

Trên nhóm “anh em đi rừng T.N” có hơn 3.000 thành viên, quy tụ những người thích rừng, yêu thiên nhiên và thường xuyên chia sẻ kỹ năng sinh tồn trong rừng, nhưng có một chi tiết lạ, nhóm này hoạt động kín. Không phải ai cũng được kết nạp vào nhóm, nếu không có sự giới thiệu của thành viên cũ.

Cơ quan chức năng thả cá thể khỉ về với thiên nhiên.

Anh K.P (30 tuổi, ngụ Bình Phước) từng là chủ một trang trại nuôi heo rừng. Sau thời điểm dịch COVID-19 bùng phát, do làm ăn thua lỗ nên anh K.P đã bỏ nghề, bây giờ chỉ duy trì nuôi vài con phục vụ cho gia đình. Là người có mối quan hệ rộng với cánh thợ săn và dân buôn bán, anh K.P đã giới thiệu chúng tôi vào nhóm “anh em đi rừng T.N”.

Là thành viên của nhóm, nhưng chúng tôi vẫn chỉ xem được những dòng trạng thái chia sẻ bình thường về những cuộc vui thú khi đi cắm trại hoặc kỹ năng đi rừng vào mùa mưa, kỹ năng chống chọi với thú dữ hoặc thời tiết xấu. K.P bật mí, nếu muốn tìm hiểu về săn bắt thú rừng thì phải tìm đến người có nickname “Lam Râu” và phải dùng tài khoản khác thì may ra mới moi được thông tin của thợ săn.

Khi tiếp cận được với tài khoản Lam Râu, anh ta cũng thăm dò và đề cao cảnh giác với chúng tôi. Sau khi những câu chuyện cởi mở hơn, Lam Râu mới cho biết, anh ta đang sống ở huyện Tân Phú (Đồng Nai) và có một nhà hàng trên trục đường đi vào Vườn quốc gia Cát Tiên, cách bìa rừng khoảng 7 cây số. Lam Râu bật mí nhà hàng của anh có nhiều món đặc sản của rừng mà không phải nơi nào cũng có: “Các loại rau rừng do dân địa phương thu hái, các loại cá suối, cua ốc... và thịt rừng loại đặc biệt”, Lam Râu giới thiệu.

Khi chúng tôi hỏi về thịt rừng, Lam Râu nói, không phải lúc nào cũng có thịt rừng vì phụ thuộc vào việc săn bắt của thợ săn. “Vì là đặc sản hiếm có nên sức cạnh tranh cũng cao. Nhiều nhà hàng ở thành phố đặt qua tôi, nhiều ông anh khá giả cũng gọi điện hỏi suốt, hễ có là gửi về thành phố ngay nên hiếm khi nhà hàng có thịt sẵn”, Lam Râu cho biết.

Bà Nguyễn Thị Phương Dung tuyên truyền về đấu tranh với nạn săn bắt động vật hoang dã.

Được dân trong nghề tiết lộ và theo tìm hiểu của chúng tôi, thực tế nhà hàng của Lam Râu mở ra chỉ để thu mua động vật hoang dã của cánh thợ săn và dân trong làng. Khi có hàng, Lam Râu sẽ tiếp nhận và lên đơn cho những đầu mối ở TP Hồ Chí Minh và chuyển về bằng hình thức sơ chế sạch, ép chân không và đông lạnh. Những mặt hàng này thường được gói ghém rất cẩn thận trong thùng hoa quả hoặc rau nấm gửi theo xe ô tô khách về thành phố có người ra nhận. Nếu là hàng động vật hoang dã quý hiếm, nguyên con và trọng lượng lớn thì sẽ được vận chuyển trực tiếp bằng xe riêng.

Lần theo đầu mối liên kết của Lam Râu, chúng tôi kết nối với tài khoản “Thắng Hô”, sống gần làng du lịch cộng đồng Tà Lài (xã Tà Lài, huyện Tân Phú, Đồng Nai), nằm ngay bìa rừng Vườn quốc gia Cát Tiên. Thắng Hô là thợ rừng, sống nhờ việc hái rau, nấm và săn bắt. Trong khoảng 6 tháng mùa mưa ở rừng Cát Tiên, là thời điểm Thắng Hô kiếm tiền triệu mỗi ngày nhờ đi hái rau và nấm, những món đặc sản được ưa chuộng của nhiều người thành phố. Tuy nhiên, rau và nấm chỉ là thu nhập phụ, Thắng Hô kiếm bộn tiền nhờ việc săn bắt thú rừng.

Thắng cho biết, anh ta thường săn được kỳ đà, chồn hương, mấy năm trước bắn được cả hươu nai. “Bây giờ săn bắt khó khăn hơn, vì bị kiểm tra gắt gao nên chúng tôi đi rừng phải lấy danh nghĩa đi hái rau hoặc tìm cây thuốc Nam. Mỗi khi bắt được thú rừng, chúng tôi phải làm sạch tại chỗ, cắt ra thành nhiều phần để không bị phát hiện trên đường về nhà. Chính điều này cũng làm mất giá trị của thịt rừng, vì người mua sẽ khó nhận diện chính xác đó có phải là thịt thú hoang chuẩn không”, Thắng Hô tiết lộ bí mật nghề rừng.

Để mang thú rừng săn bắt ra khỏi rừng, nhóm thợ săn phải chia nhỏ mỗi người một phần, gói trong túi rau hoặc nhét trong người. Khi đến chỗ nào có sóng điện thoại, nhóm sẽ gọi điện cho đầu mối, ngã giá xong và chọn điểm giao nhận.

Là thợ săn nhưng Thắng Hô thừa nhận trong nhà không hề có tủ đông tích trữ thịt rừng, cũng không mang hàng về nhà vì sợ bị kiểm tra, bắt quả tang. “Đầu mối của chúng tôi sẵn sàng thu mua bất cứ loại thú rừng nào săn bắt được, họ có cả hệ thống phân phối và vận chuyển rất kín kẽ”, Thắng Hô chia sẻ.

Tiếp tục theo chân thợ săn, chúng tôi vào nhóm “Sơn Lâm P.R”. Là nhóm kín, có hơn 2.000 thành viên. Trong nhóm, nhiều tài khoản công khai việc mua bán thịt rừng, thú hoang và những clip hành trình đi rừng. Chúng tôi kết nối với tài khoản Mạnh Lê, người chuyên chia sẻ các buổi đi săn bắt, hái lượm lên nhóm. Anh này cho biết, bản thân là người thích đi rừng trải nghiệm nhưng không phải là thợ săn thú rừng mà chỉ là “cò” mua bán. Theo đó, mỗi khi có “hàng tươi” từ rừng, cánh thợ săn sẽ thông báo cho Mạnh Lê và anh ta sẽ kết nối các đầu nậu thân thuộc để chào hàng. Chốt đơn xong, Mạnh Lê sẽ chỉ đạo người nhận hàng và mang đến địa điểm giao cho các vị khách đặt hàng thông qua đầu mối trung gian. Nhờ những thủ đoạn tinh vi này, thịt thú rừng được tuồn đi nhiều nơi tiêu thụ, hòng qua mắt cơ quan chức năng.

Những tay buôn động vật hoang dã trong nhóm hoạt động rất tinh vi, thường dưới vỏ bọc ông chủ làm trang trại hoặc người thích đi dã ngoại trong rừng. Nhờ cái mác này, họ sẽ kết nối trực tiếp thợ săn và đầu mối tiêu thụ. “Có nhiều người mở quán ăn bình dân nhưng luôn có thịt rừng chuẩn để bán cho khách. Họ có tủ đông chứa thịt thú rừng ở một nơi kín đáo, khi có khách đặt hàng thì họ sẽ cử người đi lấy một số lượng nhất định và chế biến món. Không phải khách nào hỏi cũng có thịt rừng, họ thường “nhìn mặt gửi vàng” để bán hoặc là chỗ người quen giới thiệu nhằm tránh bị cơ quan chức năng phát hiện xử lý”, P.K kể về hoạt động ngầm trong các quán ăn, nhà hàng tiêu thụ thịt động vật hoang dã.

Để động vật hoang dã thôi chảy máu

Với lộ trình hoạt động kín đáo như vậy, động vật hoang dã vẫn chảy máu hằng ngày, ở khắp những cánh rừng. Việc phát hiện và truy bắt đối tượng săn bắt, tiêu thụ, buôn bán động vật hoang dã được xem là cuộc chiến hằng ngày của lực lượng chức năng. Tại Đắk Lắk, tình trạng khai thác, săn bắt trái phép động vật hoang dã trên một số địa bàn trọng điểm như Buôn Đôn, Ea Súp, M’Đrắk, Ea Kar, Lắk, Krông Bông... có thời điểm diễn ra hết sức phức tạp.

Thời gian qua, Công an tỉnh Đắk Lắk đã triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, qua đó phát hiện, kiểm tra, xử lý nhiều vụ việc các đối tượng có hành vi mua bán, tàng trữ, vận chuyển trái phép động vật hoang dã, nguy cấp, quý, hiếm. Trong thời gian ngắn, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh đã khởi tố 4 vụ án về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm”. Các đối tượng có hành vi săn bắt, vận chuyển, tàng trữ, mua bán các cá thể động vật nguy cấp, quý, hiếm như voọc Chà vá chân đen, kỳ đà, rắn hổ chúa, tê tê, linh trưởng... Trong đó, ngày 10/5/2025, Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Đắk Lắk đã kiểm tra, phát hiện đối tượng Trần Hữu Định, sinh năm 1993, trú tại thôn Nhân Giang, xã Yang Mao, huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk đang có hành vi mua bán, vận chuyển 1 cá thể tê tê.

Trước đó, Hạt Kiểm lâm huyện Tân Biên (Tây Ninh) phối hợp với Ban Quản lý Vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát phát hiện, bắt quả tang hành vi săn bắn động vật hoang dã trái phép bằng súng của Trần Văn Bình (57 tuổi, trú tại ấp Tân Nam, xã Tân Bình, huyện Tân Biên). Tang vật thu giữ gồm một khẩu súng tự chế cùng 3 cá thể động vật bị săn bắn gồm: 2 cá thể cheo cheo thuộc nhóm IIB (động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm) và 1 cá thể chim ó, cùng các tang vật liên quan khác.

Đối tượng dùng súng tự chế săn bắt thú rừng.

Diễn biến phức tạp của nạn săn bắt, buôn bán động vật hoang dã trong những năm gần đây đã đặt ra nhiều thách thức cho cơ quan chuyên trách trong việc ứng phó và xử lý. Theo tiến sĩ Vương Tiến Mạnh, chuyên gia về bảo tồn động vật hoang dã, cần sớm rà soát quy định pháp luật hiện hành, đề xuất, xây dựng và trình cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung quy định về quản lý loài nguy cấp, quý hiếm được ưu tiên bảo vệ theo quy định của pháp luật về đa dạng sinh học. Bên cạnh việc sớm hoàn thiện pháp luật về bảo vệ động vật hoang dã, cần gắn chặt trách nhiệm để mất động vật hoang dã với lực lượng thực thi pháp luật tại địa phương. Đồng thời, cần tăng cường năng lực cho lực lượng kiểm lâm, công an về các kỹ năng nhận dạng động vật hoang dã, kỹ năng điều tra, tuần tra, giám sát các hoạt động săn bắt động vật hoang dã.

Về mặt tuyên truyền, xử lý tình trạng buôn bán động vật hoang dã trên không gian mạng, Phó Giám đốc Trung tâm Giáo dục thiên nhiên (ENV) Nguyễn Thị Phương Dung cho biết, chiến dịch “Ngày đấu tranh với các vi phạm về động vật hoang dã trên không gian mạng” được ENV khởi xướng từ tháng 2/2025 và được tổ chức định kỳ vào thứ Tư của tuần thứ ba mỗi tháng. Sau 3 tháng phát động, chiến dịch đã ghi nhận kết quả rất tích cực.

Thú rừng rao bán trên mạng xã hội may mắn được phát hiện, giải cứu.

Cụ thể, đã có 10 nhóm kín chuyên rao bán động vật hoang dã bị gỡ bỏ vĩnh viễn khỏi không gian mạng với tổng cộng 101.088 tài khoản thành viên bị vô hiệu hóa. Đây là những tài khoản từng tham gia chia sẻ, tiếp cận hoặc mua bán các sản phẩm từ động vật hoang dã. Việc xóa bỏ các nhóm này là một bước tiến quan trọng trong nỗ lực làm sạch môi trường mạng khỏi các hành vi vi phạm pháp luật.

ENV tiếp tục kêu gọi cộng đồng chung tay báo cáo các bài đăng vi phạm trên các nền tảng mạng xã hội, đồng thời lan tỏa thông tin nhằm nâng cao nhận thức và góp phần từng bước xóa bỏ thị trường buôn bán động vật hoang dã trái phép trên môi trường mạng.

Ngọc Thiện

Nguồn ANTG : https://antg.cand.com.vn/ho-so-interpol/mau-dong-vat-hoang-da-van-chay-i771671/