Mâu thuẫn học đường thành án mạng: Nguyên nhân vì sao?

8 giờ trướcBài gốc

Hiện nay, tình trạng “bạo lực học đường” đang là một vấn đề xã hội nhức nhối, đáng báo động. Thời gian gần đây, đã có rất nhiều vụ bạo lực học đường xảy ra ở nhiều tỉnh thành trên cả nước. Đáng lo ngại, thực trạng này, ngày càng phức tạp, trẻ hóa, mức độ tàn nhẫn và kích động ngày càng lớn hơn. Không chỉ là bạo lực thể chất, mà còn là bạo lực tinh thần, bạo lực kinh tế (trấn lột), bắt cóc, bắt nạt trên mạng, thậm chí dùng hung khí để giải quyết mâu thuẫn nhỏ.

Thiếu hiểu biết pháp luật, không hình dung hết được hậu quả

Thạc sỹ Ngô Thế Nghị, giảng viên khoa Chính trị học, Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam cho rằng, vấn đề bạo lực học đường không phải chỉ đến giai đoạn hiện nay mới có, nhưng thời gian gần đây vấn đề này đã trở thành điểm nóng, nghiêm trọng, số lượng tăng lên, mức độ ngày càng nguy hiểm, thậm chí là giết người.

Hình ảnh nam sinh đánh bạn rồi bế, hất bạn của mình xuống hồ nước ở phường Yên Bái, tỉnh Lào Cai. Ảnh: Cắt từ clip

Những vụ việc vừa xảy ra tại tỉnh Thanh Hóa, Lào Cai có tính chất côn đồ, dã man, đặc biệt là bạo lực có tổ chức. Trong khi đó, bản thân các em học sinh trong vụ việc này còn non trẻ, thiếu hiểu biết pháp luật, không hình dung hết được hậu quả to lớn mình gây ra cũng như hậu quả mình phải chịu.

Chỉ ra nguyên nhân của tình trạng này, ông Nghị cho hay, tâm sinh lý các em học sinh đang trong lứa tuổi dậy thì (chủ yếu từ 12-17). Đây là lứa tuổi có quá nhiều thay đổi tâm, sinh lý, nhận thức, thể chất, thậm chí có nhiều điểm “nổi loạn” trong nhận thức và hành vi.

Cùng với đó là ảnh hưởng tiêu cực từ mạng xã hội, khi các học sinh hiện nay tiếp cận mạng xã hội quá sớm và quá nhiều nhưng lại không được trang bị kỹ năng sử dụng, tiếp cận, nhất là các trang mạng có tính chất bạo lực như phim, ảnh, truyện, clip ngắn…Đặc biệt, hiện tượng “giang hồ mạng” nổi lên trong thời gian qua làm ảnh hưởng đến tư duy và nhận thức cũng như hành vi của các em.

“Thiếu sự quan tâm, chăm sóc giáo dục từ phía gia đình, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay, phụ huynh do bận mải làm ăn kinh tế, ít dành thời gian quan tâm, tâm sự, chia sẻ, chăm lo con cái, để ý diễn biến tâm lý của trẻ; không ít hoàn cảnh gia đình không hạnh phúc, cha mẹ không gương mẫu, thậm chí mắc tệ nạn xã hội nên cũng ảnh hưởng đến nhận thức và hành vi của trẻ, dễ dẫn các em đến hành vi bạo lực…”, ông Nghị phân tích.

Bên cạnh đó, theo ông Nghị các cơ chế, biện pháp bảo vệ trẻ em, học sinh khỏi bạo lực học đường của chúng ta chưa chặt chẽ, đồng bộ; chương trình giáo dục đào tạo thiếu đào tạo kỹ năng sống, kỹ năng tự vệ…

Đồng tình với quan điểm này, luật sư Nguyễn Đức Hùng - Giám đốc Công ty Luật TNHH Thiện Duyên - Đoàn luật sư thành phố Hà Nội cho rằng, với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế - xã hội đất nước, các em học sinh ngày nay đang được hưởng những điều kiện (từ vật chất đến tinh thần) tốt hơn rất nhiều các thế hệ trước.

Tuy nhiên, các em cũng đang phải chịu tác động mạnh mẽ của những mặt trái của sự phát triển, đó có thể áp lực học tập ra tăng; sự bùng nổ của mạng internet, các mạng xã hội, với đầy rẫy các hình ảnh bạo lực, trái đạo đức, phản văn hóa; sự suy thoái của đạo đức xã hội, sự trỗi dậy của lối sống ích kỷ, cái tôi cá nhân quá cao, hay các tệ nạn xã hội...

Trong khi đó, công tác giáo dục đạo đức, phát triển nhân cách, hiểu biết xã hội và kỹ năng sống, kiến thức pháp luật cho các em vẫn chưa được quan tâm đúng mức, kể cả từ phía gia đình, nhà trường cho đến xã hội.

Kỷ luật học sinh hiện nay vẫn mang nặng tính hình thức

Luật sư Hùng nhấn mạnh, mặc dù khẩu hiệu của nền giáo dục là “tiên học lễ, hậu học văn” nhưng thực tế, việc học văn hóa, nhồi nhét kiến thức vẫn luôn được xem trọng hơn rất nhiều so với việc giáo dục đạo đức, nhân cách, kỹ năng sống.

Các môn học về đạo đức, giáo dục công dân, kỹ năng sống, hay các nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật vẫn luôn bị xem nhẹ, coi là môn phụ. Do đó, ngành giáo dục phải tiếp tục có sự điều chỉnh về chương trình học, tăng cường thời lượng, vị trí và vai trò của các môn học giáo dục về đạo đức, nhân cách, lối sống, hiểu biết xã hội, kỹ năng sống, và kiến thức pháp luật. Ngành giáo dục phải coi đây là những nội dung quan trọng, không thua kém việc học kiến thức phổ thông.

Luật sư Nguyễn Đức Hùng - Giám đốc Công ty Luật TNHH Thiện Duyên

Các nội dung về phòng chống bạo lực học đường không chỉ dừng lại ở các phong trào, các buổi sinh hoạt ngoại khóa đơn lẻ mà cần đưa vào chương trình giáo dục phổ thông như một nội dung bắt buộc ở tất cả các cấp học, phù hợp với từng lứa tuổi. Ngay cả những người quản lý giáo dục, các trường học và các giáo viên cũng cần phải được đào tạo bài bản về vấn đề này.

“Hiện nay, có rất nhiều người, thậm chí là có cả các cơ quan quản lý nhà nước, các phụ huynh, các nhà trường và giáo viên đang có những “hiểu lầm” trong cách thức giáo dục, thậm chí có nhiều giáo viên còn nảy sinh tâm lý “sợ” học sinh, “ngại” phụ huynh. Qua đó, không chỉ làm giảm tính kỷ luật, kỷ cương trong gia đình, nhà trường mà còn góp phần nảy sinh các tâm lý, tư tưởng “lệch lạc”, không “tôn sư trọng đạo”, coi thường kỷ luật trong một bộ phận học sinh”, theo luật sư Hùng.

Vị luật sư này cũng phân tích thêm, các chế tài xử lý kỷ luật học sinh hiện nay vẫn mang nặng tính hình thức, không đảm bảo hiệu quả thực tế. Khi xử lý kỷ luật học sinh chúng ta phải trả lời được câu hỏi là hình thức kỷ luật đó sẽ tác động đến tâm lý, nhận thức của các em như thế nào? Có khả năng giúp các em nhận ra cái sai hay không? Và có đủ sức răn đe, phòng ngừa tái phạm hay không?

Mặt khác, trong các vụ việc bạo lực học đường thì bên cạnh việc xử lý người vi phạm thì cũng phải có các biện pháp bảo vệ các nạn nhân như thế nào? Đơn cử như việc yêu cầu các em viết bản kiểm điểm thì cũng phải như một bài luận, trong đó các em phải nêu ra được nguyên nhân dẫn đến những hành vi sai trái, quá trình tự kiểm điểm bản thân, nhận thức được lỗi lầm và phương hướng khắc phục như thế nào?

Các biện pháp xử lý kỷ luật cũng phải hướng đến là những biện pháp giáo dục, rèn luyện lâu dài, có sự quản lý và giám sát của gia đình và nhà trường, giải quyết được được tận gốc của nguyên dẫn đến các hành vi vi phạm của các em. Do đó, các cơ quan quản lý cũng cần nghiên cứu và đổi mới toàn diện các quy định về trật tự, kỷ cương và xử lý kỷ luật đối với học sinh, để đảm bảo tính phù hợp và hiệu quả cao trong thực tiễn, tránh giáo điều, lý thuyết, kém hiệu quả.

Hiện nay, vấn đề phòng chống bạo lực học đường đang được quy định tại Nghị định số 88/2017/NĐ-CP của Chính Phủ quy định về môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, phòng, chống bạo lực học đường và Thông tư số 38/2019/TT-BLĐTBXH của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội. Tuy nhiên, các quy định này đã không thể đáp ứng được các yêu cầu của thực tiễn, nạn “bạo lực học đường” vẫn đang ngày càng diễn biến rất phức tạp và nhức nhối, đòi hỏi phải có những hành lang pháp lý đầy đủ và hiệu quả hơn nữa.

Tô Sa/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/phap-luat/mau-thuan-hoc-duong-thanh-an-mang-nguyen-nhan-vi-sao-post1244198.vov