Máy tán sỏi hỏng vẫn chữa bệnh, thu tiền: Các vấn đề đáng chú ý

4 giờ trướcBài gốc

Sỏi tiết niệu là bệnh lý hay gặp, dễ biến chứng và tỉ lệ tái phát cao. Sỏi tiết niệu bao gồm sỏi thận, sỏi niệu quản, sỏi bàng quang và sỏi niệu đạo.

Nội soi tán sỏi laser được BHYT thanh toán

Theo bác sĩ (BS) Trần Đức Dũng, Phó Chủ nhiệm khoa Ngoại Tiết niệu - Bệnh viện (BV) Trung ương Quân đội 108 (Hà Nội), trong nhóm bệnh lý này, sỏi thận chiếm tỉ lệ cao, khoảng 30-40%. Thông thường, người bệnh cảm thấy đau mỏi hoặc đau tức vùng thắt lưng hoặc kèm theo sốt. Nếu không điều trị sẽ gây ra những biến chứng như viêm thận, ứ nước thận, đặc biệt là suy thận.

Còn sỏi niệu quản chiếm tỉ lệ khoảng 28%. Sỏi niệu quản thường do sỏi di chuyển từ thận rơi xuống, là bệnh gây nhiều biến chứng nguy hiểm do gây bít tắc đường đi của nước tiểu. Bệnh có các triệu chứng như cơn đau âm ỉ đến đau quặn thận, đau dữ dội, thậm chí đi tiểu ra máu, ra mủ.

Bác sĩ thực hiện kỹ thuật nội soi tán sỏi bằng laser. Ảnh: BVCC

Theo TS.BS Nguyễn Minh Tuấn, Trưởng khoa Phẫu thuật Tiết niệu - BV Bạch Mai (Hà Nội) việc lựa chọn phương pháp điều trị bệnh sỏi tiết niệu phụ thuộc vào kích thước, vị trí sỏi và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.

Theo đó, điều trị nội khoa được chỉ định đối với sỏi nhỏ dưới 7mm. Bệnh nhân được khuyến cáo uống 2,5-3 lít nước mỗi ngày, kết hợp thuốc giãn cơ trơn và giảm đau để đào thải sỏi tự nhiên. Người bệnh cần tái khám sau thời gian dùng thuốc theo hướng dẫn của BS.

Nếu trường hợp điều trị nội khoa không đáp ứng, sỏi không tự đào thải được cần can thiệp phẫu thuật để xử lý, tránh các biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng thận và tình trạng sức khỏe chung.

Với sỏi lớn hơn, trước đây tán sỏi ngoài cơ thể (ESWL) từng là lựa chọn phổ biến nhờ ưu điểm không xâm lấn. Tuy nhiên, phương pháp này có một số nhược điểm như thường chỉ áp dụng cho sỏi nhỏ trên thận hoặc niệu quản đoạn trên, có thể gây tổn thương mô xung quanh, tỉ lệ sạch sỏi sau một lần tán còn thấp nên có trường hợp phải tán nhiều lần (đặc biệt trường hợp viên sỏi cứng hoặc người bệnh có thể trạng béo).

"Thay vào đó, nội soi tán sỏi bằng laser được ưu tiên cho sỏi niệu quản 1/3 dưới, 1/3 giữa, 1/3 trên hoặc sỏi thận nhỏ hơn 2cm, hoặc bàng quang. Phương pháp này có ưu điểm vượt trội là giúp tán vụn sỏi mà không cần rạch da, đồng thời hạn chế những tai biến mà phương pháp tán sỏi ngoài cơ thể mang lại", BS Tuấn cho biết.

Nội soi tán sỏi bằng laser là phương pháp dùng tia laser để “bắn phá” làm vỡ sỏi thành những viên rất nhỏ, từ đó sỏi sẽ được lấy ra ngoài.

Kỹ thuật nội soi tán sỏi bằng laser được áp dụng phổ biến, dần thay thế một số phương pháp điều trị khác như mổ mở, mổ nội soi sau phúc mạc… bởi những ưu điểm: Hiệu quả cao ở mọi vị trí, kỹ thuật không quá phức tạp, chăm sóc hậu phẫu nhẹ nhàng...

Còn đối với sỏi thận lớn trên 2cm, hoặc sỏi san hô, tán sỏi qua da (PCNL) là giải pháp tối ưu. BS tạo một hay nhiều đường hầm nhỏ từ da vùng thắt lưng vào thận để tiếp cận trực tiếp sỏi, tán sỏi và hút các mảnh sỏi ra ngoài. Phương pháp này đặc biệt hiệu quả với sỏi cứng, sỏi kích thước lớn, với ưu điểm ít gây đau, ít xâm lấn, đường rạch da rất nhỏ ( dưới 1cm) và rút ngắn thời gian nằm viện.

Theo thống kê của BV Bình Định, tỉ lệ mắc mới hàng năm của bệnh sỏi tiết niệu là khoảng 81,3-300/100.000 nam giới và 29,5-100/100.000 nữ giới (tùy theo từng nghiên cứu) với xu hướng ngày càng gia tăng.

Quy trình thực hiện kỹ thuật nội soi tán sỏi bằng laser tại BV này như sau:

Bước 1: Bệnh nhân được tê tủy sống hay mê toàn thân.

Bước 2: Tư thế sản khoa, đặt máy (ống soi niệu quản) vào bàng quang, tiếp cận lỗ niệu quản. Dưới sự dẫn đường của dây dẫn mềm (guide) được đưa lên niệu quản qua lỗ niệu quản ở bàng quang, ống soi niệu quản sẽ theo guide lên niệu quản dưới sự giám sát của camera và sự hỗ trợ của hệ thống nước bơm làm sạch và sáng phẫu trường.

Bước 3: Khi máy lên tiếp cận sỏi sẽ tiến hành tán laser, khi sỏi tan nhỏ có thể gắp ra hoặc sẽ tự thoát ra khi bệnh nhân đi vệ sinh.

Bước 4: Sau tán sỏi bằng laser, bệnh nhân được đặt một sonde JJ từ thận qua niệu quản xuống bàng quang và đặt sonde tiểu. Người bệnh cần tái khám sau 1 tháng để rút sonde.

Theo Bảo hiểm xã hội tỉnh Thái Nguyên, có nhiều phương pháp tán sỏi tiết niệu thuộc phạm vi chi trả của quỹ BHYTnhư: Nội soi tán sỏi niệu quản (búa khí nén, siêu âm, laser), tán sỏi ngoài cơ thể định vị bằng X quang hoặc siêu âm, tán sỏi ngoài cơ thể, tán sỏi niệu quản qua nội soi…

Đơn cử, tại khoa Tiết niệu - BV Trung ương Quân đội 108, đối với sỏi niệu quản 1/3 trên nếu được điều trị nội soi tán sỏi bằng laser thuận lợi thì chi phí khoảng 15 triệu đồng. Nếu có BHYT, người bệnh được chi trả theo phạm vi được hưởng.

Việc chỉ định sử dụng phương pháp nào cho người bệnh thuộc thẩm quyền của BS điều trị căn cứ trên tình trạng bệnh của người bệnh và kỹ thuật cơ sở khám chữa bệnh đó có khả năng thực hiện.

Với vật tư như ống sonde JJ và rọ lấy sỏi, BHYT sẽ thanh toán riêng, không gộp vào kỹ thuật này, mức giá tùy theo thực tế từng BV (theo giá đấu thầu phê duyệt).

Máy móc, thiết bị y tế hỏng báo cáo thế nào?

Trao đổi với PLO, ông Nguyễn Đức Thuận, nguyên Giám đốc Sở Y tế tỉnh Lâm Đồng cũ, cho biết về nguyên tắc quản lý nhà nước trong BV, các máy móc, trang thiết bị nói chung đều có quyết định được bàn giao cho một bộ phận, khoa, phòng cụ thể.

Khi có một máy hỏng, nhân viên y tế phải báo cáo cho trưởng bộ phận, trưởng khoa. Sau đó, trưởng khoa có trách nhiệm báo cáo về phòng vật tư - trang thiết bị y tế, hoặc bộ phận có chức năng, nhiệm vụ tương đương. Đây là đơn vị chịu trách nhiệm quản lý các trang thiết bị, vật tư trong BV.

Tiếp đó, đại diện phòng vật tư - trang thiết bị y tế sẽ đến tận nơi để kiểm tra máy, đánh giá tình trạng hư hỏng, khả năng sửa chữa và có một biên bản làm việc với khoa.

Trên cơ sở đó, khoa sẽ làm đề xuất gửi ban giám đốc BV về việc sửa chữa máy, hoặc mua sắm máy mới, hoặc có phương án khác thay thế.

“Máy móc, thiết bị y tế, đặc biệt là các máy móc, trang thiết bị lớn, nếu bị hỏng cả năm thì ban giám đốc BV buộc phải biết.

Nguyên tắc trong y khoa không cho phép BS ghi vào bệnh án một thủ thuật khi trên thực tế không thực hiện thủ thuật đó”, ông Thuận nhấn mạnh.

Máy tán sỏi bị hỏng nhưng BV Đa khoa vùng Tây Nguyên vẫn tiếp nhận điều trị nội soi tán sỏi bằng laser cho hàng trăm bệnh nhân.

Còn theo lãnh đạo một BV ở Hà Nội, trên thực tế có nhiều BS làm rất tốt về chuyên môn, nhưng các vấn đề khác thuộc về quản lý như quy trình, thủ tục chưa thực sự sâu sát.

Cũng theo vị này, trong ngành y có rất nhiều kỹ thuật, thủ thuật mà giá thu viện phí chưa có. Theo đó, có những kỹ thuật BS phải thực hiện cho bệnh nhân trong tình huống khẩn cấp, bởi tính mạng người bệnh là quan trọng nhất, nhưng kỹ thuật này chưa có trong danh mục giá thu viện phí BS đành phải phiên sang một kỹ thuật tương đương.

“Đó là tình thế bất khả kháng, trong quá trình chờ đợi kỹ thuật, thủ thuật được các cấp có thẩm quyền phê duyệt vào danh mục”, vị này nói, đồng thời nhấn mạnh rằng nếu trường hợp này xảy ra, thì "cũng chỉ là giải quyết 1-2 lần, chứ không thể là tình huống xảy ra với hàng trăm người".

Ngày 18-9, PLO và nhiều cơ quan báo chí phản ánh máy tán sỏi tại BV Đa khoa vùng Tây Nguyên bị hỏng từ năm 2023 nhưng BV vẫn tiếp nhận điều trị nội soi tán sỏi bằng laser, thu tiền kỹ thuật này đối với hàng trăm bệnh nhân.

Ông Nguyễn Đăng Giáp, Giám đốc BV Đa khoa vùng Tây Nguyên, thừa nhận khi không có máy tán sỏi, các BS của BV đã gắp sỏi, thực hiện các thủ thuật khác nhưng báo cáo dùng máy tán sỏi là sai quy định.

Cùng ngày, Bộ Y tế đã có văn bản hỏa tốc gửi Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk về việc kiểm tra, xác minh thông tin phản ánh liên quan đến vụ việc trên.

Bộ Y tế nhận định nội dung sự việc được phản ánh có tính chất nghiêm trọng, nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp sức khỏe người bệnh và gây mất niềm tin của nhân dân đối với ngành y tế nhưng chưa được báo cáo về Bộ.

Ngày 22-9, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Đắk Lắk đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam hai trưởng khoa tại BV Đa khoa vùng Tây Nguyên về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ quy định tại khoản 2 Điều 356 Bộ luật Hình sự.

2 người bị khởi tố, bắt tạm giam là ông Nguyễn Ngọc Hoàng, Trưởng khoa Ngoại thận - tiết niệu và ông Bùi Ngọc Đức, Trưởng khoa Phẫu thuật - gây mê hồi sức.

THANH THANH

Nguồn PLO : https://plo.vn/may-tan-soi-hong-van-chua-benh-thu-tien-cac-van-de-dang-chu-y-post871798.html