Cán bộ Trung tâm Y tế khu vực Bắc Sơn chăm sóc mẹ và bé sau sinh, tuyên truyền hướng dẫn thực hiện sàng lọc sơ sinh
Tháng 9/2025, sau khi sinh con tại Trung tâm Y tế khu vực Lộc Bình, chị Lê Thị Thu (thôn Chi Ma, xã Mẫu Sơn) đã đăng ký sàng lọc sơ sinh để tầm soát sức khỏe cho con. Chị Thu kể: Mỗi lần đi khám, được cán bộ tuyên truyền, tôi hiểu rằng sàng lọc giúp phát hiện bệnh sớm, đỡ tốn kém về sau nên tôi đã khám thai đủ 3 lần trong thai kỳ và khi sinh con tôi đã đăng ký lấy máu gót chân, sàng lọc sơ sinh cho con ở bệnh viện. Kết quả cháu hoàn toàn khỏe mạnh, gia đình tôi rất yên tâm.
Theo báo cáo của ngành y tế, trong 9 tháng đầu năm 2025, toàn tỉnh đã thực hiện 4.709 ca sàng lọc trước sinh, đạt 71% phụ nữ mang thai (tăng 3,9% so với năm 2024), và 2.203 ca sàng lọc sơ sinh, đạt 41% số trẻ được sinh ra. Đáng chú ý, trong số 241 ca sàng lọc sơ sinh được thực hiện trong tháng 9/2025, cơ sở y tế đã phát hiện 2 trường hợp trẻ nguy cơ cao bệnh Hemoglobin và thiếu men G6PD.
Bà Trương Thị Hằng, Trưởng Phòng Dân số, Sở Y tế cho biết: Xác định sàng lọc trước sinh, sơ sinh là hết sức quan trọng để nâng cao chất lượng dân số, chúng tôi đã tham mưu Sở Y tế triển khai đồng bộ, từ tuyến tỉnh đến xã, để mỗi trẻ em được sàng lọc sớm, giảm nguy cơ tử vong, bệnh tật bẩm sinh. Theo đó, chúng tôi đã tăng cường tập huấn cho cộng tác viên dân số, cô đỡ thôn bản; lồng ghép tuyên truyền, tư vấn sàng lọc trong các buổi tiêm chủng và truyền thông cộng đồng.
Theo đó, Sở Y tế đã tổ chức 3 lớp tập huấn cho 274 học viên ở tuyến tỉnh và 2 lớp với 120 người tại cơ sở, góp phần nâng cao kiến thức, kỹ năng tuyên truyền vận động cho cán bộ dân số cơ sở. Đồng thời tăng tốc truyền thông theo chiều sâu, đa dạng hóa hình thức tuyên truyền, vừa lồng ghép ở các cuộc họp thôn, vừa truyền thông tại trạm y tế, vừa tổ chức họp nhóm, tuyên truyền trực tiếp tại từng hộ dân. Riêng chủ đề sàng lọc trước sinh và sơ sinh, bình quân mỗi năm, ngành y tế tỉnh đã phối hợp thực hiện khoảng 20 tin, bài, phóng sự; treo hơn 300 băng-rôn, tờ rơi và hơn 1.000 buổi tư vấn, thăm hộ dân tuyên truyền cho trên 3.000 lượt người. Từ đó từng bước nâng cao nhận thức của người dân, đặc biệt ở các xã vùng sâu, vùng xa, biên giới, là nền tảng để tỉnh duy trì tỷ lệ trẻ được sàng lọc và gắn kết dịch vụ với chăm sóc hậu sản an toàn ở vùng cao, vùng biên.
Nữ hộ sinh Dương Thị Tú, Trạm Y tế xã Nhất Hòa chia sẻ: Nhiều bà mẹ chưa quen với khái niệm tầm soát, sàng lọc trước và sơ sinh. Vì thế, chúng tôi thường xuyên phối hợp với nhân viên y tế thôn bản, cộng tác viên dân số đến từng nhà tuyên truyền, vận động, số trẻ được lấy mẫu máu gót chân tăng lên rõ rệt. Chúng tôi vừa duy trì cơ chế xã hội hóa, vừa tranh thủ nguồn hỗ trợ miễn phí, bảo đảm không trẻ nào bị bỏ lại phía sau.
Thời gian tới, ngành y tế tỉnh tiếp tục cường truyền thông nâng cao nhận thức, đồng thời, triển khai hỗ trợ chi phí, khuyến khích gia đình khó khăn thực hiện sàng lọc trước sinh, sơ sinh, đảm bảo sức khỏe cho trẻ ngay từ những ngày đầu đời (theo Quyết định 1999/QĐ-TTg ngày 7/12/2020 của Thủ tướng Chính phủ về Phê duyệt Chương trình mở rộng tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật bẩm sinh trước sinh và sơ sinh đến năm 2030).
Tuần lễ Làm mẹ an toàn năm 2025 (từ ngày 1 đến 7/10) với chủ đề “Chăm sóc sau sinh toàn diện – Sức khỏe cho mẹ, tương lai cho bé” một lần nữa nhấn mạnh thông điệp: chăm sóc toàn diện sau sinh chính là trao cho trẻ cơ hội sống khỏe ngay từ đầu đời, giúp hành trình làm mẹ an toàn thêm trọn vẹn. Việc ngành y tế tỉnh kiên trì đưa dịch vụ sàng lọc về với cơ sở chính là bước quan trọng để bảo đảm sức khỏe cho mẹ và bé, tạo nền tảng để xây dựng một thế hệ khỏe mạnh, góp phần nâng cao chất lượng dân số trong tương lai.
6 việc cần làm sau sinh để mẹ khỏe, bé an toàn
Khám hậu sản trong 48 giờ, 7 ngày và 42 ngày.
Theo dõi băng huyết muộn, huyết áp và dấu hiệu nhiễm trùng.
Bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu.
Chăm sóc rốn khô, sạch.
Tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch.
Sàng lọc sơ sinh trong 48–72 giờ đầu để phát hiện bệnh bẩm sinh.
MINH NGỌC